Dławica piersiowa (dusznica bolesna)

Dławica piersiowa to jeden z objawów choroby niedokrwiennej serca. Charakteryzuje się bólem w klatce piersiowej, który najczęściej jest wywoływany wysiłkiem fizycznym lub stresem, ale może również występować samoistnie. Wyróżniamy dławicę piersiową stabilną i niestabilną. Stabilna dusznica bolesna powinna ustąpić w ciągu 5 minut po zaprzestaniu wysiłku lub po przyjęciu leku rozszerzającego naczynia. Natomiast niestabilna dławica piersiowa jest jednym z ostrych zespołów wieńcowych. Mówimy o niej, gdy dolegliwości nie ustępują po zaprzestaniu wysiłku (mogą pojawić się w stanie spoczynku) ani po zażyciu leku rozszerzającego naczynia.

Niewydolność naczyń wieńcowych jest zazwyczaj spowodowana miażdżycą. Inne przyczyny to m.in. skurcz, zator, zapalenie lub uraz tętnicy wieńcowej, zakrzepica tętnicza czy rozwarstwienie aorty.

U ludzi młodych przyczyną tego typu patologii w obrębie układu sercowo-naczyniowego może być regularne sięganie po nikotynę, kofeinę i alkohol, a także przepracowanie i stres oraz mała aktywność fizyczna. Czynnikami ryzyka dusznicy bolesnej są także:
-otyłość
-nadciśnienie tętnicze
-cukrzyca
-wysokie stężenie cholesterolu we krwi.

Atak dławicy piersiowej może być sprowokowany również przez wysiłek fizyczny, działanie zimna lub zdenerwowanie, jak również przez dłużej trwające napięcie psychiczne i stres.

Charakterystycznym objawem dla dławicy piersiowej jest gniotący ból w klatce piersiowej. Ma on charakter rozlany. Chory nie jest w stanie wskazać jednego bolącego punktu. Ból najczęściej jest zlokalizowany za mostkiem. Może też promieniować do lewego ramienia, szyi lub żuchwy. Objawy dusznicy bolesnej nie zawsze muszą być zgodne z jej typowym obrazem. U niektórych osób ból może być znikomy lub może w ogóle nie występować. Pojawiają się natomiast uczucie duszności, ból brzucha i nudności oraz osłabienie.

Typowe symptomy częściej występują u mężczyzn, natomiast u kobiet zwykle pojawiają się niecharakterystyczne objawy. Również u kobiet dusznica bolesna częściej występuje pod wpływem przykrych emocji.

Diagnostykę przeprowadza się w ramach poradni kardiologicznej. Rozpoznanie dławicy piersiowej jest możliwe na podstawie obrazu klinicznego. Konieczne jest stwierdzenie typowego bólu występującego po wysiłku lub stresie, który ustępuje po zażyciu leku rozszerzającego naczynia. Za pomocą badań laboratoryjnych można wykazać czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca takie jak zaburzenia lipidowe lub cukrzyca. W badaniu EKG nie powinno być zmian typowych dla zawału mięśnia sercowego. Zapis może być całkowicie prawidłowy lub wykazywać cechy niedokrwienia mięśnia sercowego. To, jakie następne badania wykonuje się w przypadku dławicy piersiowej zależy od oceny ryzyka choroby wieńcowej, które lekarz określa na podstawie objawów, płci i wieku chorego. Jeśli konieczna jest dalsza diagnostyka, przeprowadza się próbę wysiłkową EKG lub próbę obciążeniową UKG. U chorych z dużym ryzykiem choroby wieńcowej i pogorszeniem wydolności mięśnia sercowego zaleca się wykonanie koronarografii i ew. rewaskularyzację tętnic wieńcowych.

Leczenie dławicy piersiowej ma na celu zmniejszenie częstości kolejnych napadów, poprawę jakości życia i zmniejszenie ryzyka zgonu z powodów sercowych. Każda osoba z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca powinna zażywać kwas acetylosalicylowy w dawce 75 mg na dobę. Są to leki dostępne bez recepty. W razie nietolerancji stosuje się klopidogrel. Kolejnymi niezbędnymi lekami są statyny. Ich głównym zadaniem jest obniżenie stężenia cholesterolu. Wykazano jednak, że mają one dużo szerszy wpływ na przebieg miażdżycy i poprawiają rokowanie nawet u osób ze stosunkowo niskim stężeniem cholesterolu.

W przypadku choroby niedokrwiennej serca współistniejącej z nadciśnieniem tętniczym zalecane jest stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI) takich jak peryndopryl czy ramipryl. Beta-blokery są zalecane zwłaszcza u osób z obniżoną wydolnością mięśnia sercowego. Poprawiają one tolerancję wysiłku i zmniejszają częstość napadów dławicy piersiowej. W przypadku przeciwwskazań do ich stosowania stosuje się blokery kanału wapniowego takie jak werapamil czy diltiazem.

W prewencji dławicy piersiowej powinno się stosować dietę zbilansowaną, lekkostrawną ze zmniejszoną zawartością tłuszczów zwierzęcych i cukrów prostych. Wykazano korzystny wpływ spożywania pokarmów bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, sterole roślinne oraz witaminę D. W przypadku nadwagi wskazana jest redukcja masy ciała do wartości prawidłowej. Zaleca się też regularną, dostosowaną do wydolności aktywność fizyczną – min. 30 minut wysiłku aerobowego dziennie.