Cytomegalia

Cytomegalia to zakażenie wirusem cytomegalii, charakteryzujące się powiększonymi komórkami z wtrętami wewnątrzjądrowymi. U zdrowych osób na ogół nie występują objawy, jednak u pacjentów z obniżoną odpornością zakażenie może zagrażać życiu. Wirus może powodować zapalenie siatkówki, przełyku, żołądka i jelita grubego. Zakażenie może dotyczyć prawie każdego narządu, ale u dzieci najczęstszym miejscem zakażenia są ślinianki, a u dorosłych płuca.

Cytomegalia jest wywoływana przez wirus cytomegalii (ang. Cytomegalovirus). Wirus występuje na całym świecie, a jego rezerwuarem i źródłem zakażenia jest człowiek. W przypadku cytomegalii pora roku, grupa etniczna oraz rasa nie mają wpływu na wystąpienie zachorowania.

CMV przenika do śródbłonka krwinek białych (leukocytów) i fibroblastów. Gdy już dojdzie do infekcji to białka wirusa determinują wytwarzanie swoistych przeciwciał w klasach IgM i IgG. Immunoglobuliny te wytwarzane są i w zakażeniu pierwotnym i podczas reaktywacji wirusa. Przebycie pierwotnej infekcji CMV nie daje trwałej odporności. Po pierwszym zakażeniu człowieka CMV przechodzi w stan uśpienia i może ponownie zaatakować organizm, jeśli ten będzie osłabiony. Czynnikami ułatwiającymi zakażenie jest niski poziom warunków higienicznych oraz przebywanie w miejscach o dużym zagęszczeniu ludzi.

Do zakażeń wtórnych dochodzić może podczas transfuzji, transplantacji lub bezpośredniego kontaktu z płynami osoby zakażonej cytomegalią.

Zakażenie pierwotne wirusem cytomegalii w zdecydowanej większości przebiega bez objawów lub objawia się bardzo łagodnie: powiększeniem węzłów chłonnych, wątroby, śledziony, zapaleniem gardła, bólami głowy i mięśni. Zakażenie pierwotne charakteryzuje się również podwyższoną temperaturą, kaszlem czy zmęczeniem. Cytomegalia jest groźna szczególnie dla osób z obniżona odpornością. Wirus zajmuje narządy miąższowe i może powodować u chorych zapalenie mózgu, płuc, wątroby, nerek.

Potrzebne są testy laboratoryjne, w tym:
-testy PCR wykrywające wirusa,
-testy wykrywające przeciwciała w klasie IgM i IgG.

Cytomegalię diagnozuje się na podstawie badań krwi (serologia) i moczu. Są to badania serologiczne posiadające wskaźniki IgG i IgM, które wykonywane są w celu określenia przeciwciał. Czułość metody oceniania jest na 99%. U osób zakażonych cytomegalią będą obecne przeciwciała IgM oraz podwyższony poziom IgG.

U osób bez niedoborów odporności stosuje się leczenie objawowe mononukleozy cytomegalowirusowej. Podaje się leki przeciwgorączkowe, stosuje lekkostrawną dietę. U osób z niedoborami odporności choroba cytomegalowirusowa wymaga leczenia gancyklowirem. Lek podaje się dożylnie, 2 razy dziennie przez 14–21 dni, zwykle w warunkach szpitalnych. Czas leczenia jest uzależniony od postaci klinicznej zakażenia oraz od tolerancji leku. W okulistyce z dobrym efektem stosuje się gancyklowir miejscowo (do ciała szklistego). W leczeniu podtrzymującym stosuje się doustny preparat gancyklowiru.

W profilaktyce zakażeń znajdują zastosowanie typowe zasady higieny. Należą do nich przede wszystkim:
– częste i dokładne mycie rąk,
– ograniczenie spotkań z chorymi,
– unikanie kontaktu ze śliną i pozostałymi wydzielinami innych osób.