Cukrzyca w ciąży

Cukrzyca w ciąży jest to cukrzyca wywołana przez ciążę, ale ustępująca po jej zakończeniu. Nie obejmuje ona wcześniej zdiagnozowanych kobiet chorych na cukrzycę, które zachodzą w ciążę. Cukrzyca ciążowa rozwija się zwykle w późnym okresie ciąży, kiedy dochodzi do wzrostu stężenia hormonów antagonizujących insulinę, co prowadzi do insulinooporności, nietolerancji glukozy i hiperglikemii.

Na cukrzycę w ciąży mogą być narażone kobiety, które chorują na zespół policystycznych jajników oraz nadciśnienie tętnicze. Cukrzyca ciążowa może też wystąpić u kobiet zmagających się ze sporą nadwagą oraz u tych, które urodziły dziecko z masą urodzeniową powyżej 4,5 kilogramów.

Istnieje pewna grupa kobiet, u których cukrzyca ciążowa występuje nawet bez wcześniej wymienionych przyczyn. Dlatego też pojawienie się tej choroby jest ostrzeżeniem dla organizmu, który najprawdopodobniej z przyczyn genetycznych ma skłonności do nietolerancji węglowodanowej. Cukrzyca ciążowa w przyszłości może doprowadzić do cukrzycy typu 2.

Do objawów cukrzycy ciążowej zaliczany jest wielomocz. Podczas cukrzycy w ciąży oddawanie moczu występuje bardzo często i wynosi nawet 3 litry wydalanych płynów na dobę. Często pojawia się też cukromocz, czyli wydalanie glukozy z moczem.

Kolejną przypadłością podczas cukrzycy w ciąży są niekontrolowane napady głodu. Występują z powodu braku insuliny. Wówczas glukoza znajdująca się we krwi nie może dotrzeć do tkanek organizmu, gdzie mogłaby zostać spożytkowana. Organizm kobiety mimo zwiększonej potrzeby jedzenia ciągle odczuwa głód. Kolejnym z objawów cukrzycy ciążowej jest potrzeba przyjmowania dużej ilości płynów. Duże pragnienie związane jest z szybką utraty wody wydalanej z moczem. Błona śluzowa oraz skóra szybko wysycha i wysyła sygnały, aby uzupełniać płyny.

Po zajściu w ciążę przy pierwszej wizycie lekarz ginekolog zleca badanie glikemii na czczo, chyba że ciężarna należy do grupy ryzyka — wówczas wykonuje się doustny test tolerancji 75 g glukozy (75 g OGTT). Test ten polega na przyjęciu na czczo roztworu 75 g glukozy oraz pobraniu próbki krwi na czczo, po 1 i po 2 godzinach od spożycia glukozy. W przypadku wyników prawidłowych powtarza się diagnostykę w 24.-28. tygodniu ciąży lub po wystąpieniu wyżej wymienionych objawów cukrzycy ciążowej.

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego kobiety w ciąży powinny dążyć do docelowych wartości glikemii. Ze względu na przenikanie przez łożysko doustnych leków przeciwcukrzycowych nie rekomenduje się ich stosowania w czasie ciąży. W leczeniu cukrzycy ciążowej stosuje się insulinoterapię (wielokrotne wstrzyknięcia lub osobista pompa insulinowa) oraz zalecenia dietetyczne.

Zasady pomagające zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej:

– Dbanie o odpowiednio zbilansowaną dietę tak, by poziom glukozy we krwi utrzymywał się na odpowiednim poziomie oraz zabezpieczał potrzeby organizmu matki i rozwijającego się płodu. Zalecane są produkty zbożowe, białkowe (chude mięso i wędliny, ryby, chudy nabiał), warzywa i tłuszcze roślinne. Ograniczyć należy tłuszcze zwierzęce (w tym tłusty nabiał) i węglowodany proste (tj.: cukier, słodycze, miód, przetworzone owoce) oraz spożycie soli. Unikać należy kawy i mocnej herbaty.
– Aktywność fizyczna. Wczesne (I trymestr) podjęcie regularnej aktywności fizycznej (30 min, 3 razy w tygodniu) o umiarkowanym natężeniu (spacer, Nordic Waking, joga, pilates, pływanie, ćwiczenia w ramach szkoły rodzenia) po wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym ciąże.
– Badania kontrolne. Każda ciężarna powinna być pod ścisłą opieką lekarza, który zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników będzie zlecał kolejne badania kontrolne zgodnie z kalendarzem badań w ciąży.