Cukrzyca

Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, których cechą wspólną jest podwyższony poziom glukozy we krwi. Wyróżnia się cukrzycę typu 1, która jest chorobą autoimmunologiczną i której objawy pojawiają się gwałtownie, a także cukrzycę typu 2, która jest zazwyczaj wynikiem otyłości, a jej objawy rozwijają się powoli.

Do najważniejszych przyczyn cukrzycy zaliczane są:
– złe nawyki żywieniowe,
– nadwaga i otyłość,
– nadciśnienie tętnicze,
– stres,
– zespół Cushinga,
– mała ilość snu.

Jeśli w rodzinie zdarzały się przypadki zachorowań, automatycznie zwiększa się ryzyko zachorowania.

Czynnikiem ryzyka jest także płeć i wiek — ryzyko cukrzycy rośnie wraz z wiekiem i u kobiet, i u mężczyzn, natomiast kobiety są bardziej narażone na cukrzycę typu 2.

Najważniejszym objawem cukrzycy jest wysoki poziom glukozy we krwi.

Bez względu na rodzaj cukrzycy (jej typy omawiane są poniżej), objawy są do siebie dość podobne i zwykle grupuje się je w zależności od tego, czy mamy do czynienia z cukrzycą zależną od insuliny, czy też nie.

Objawy cukrzycy typu 1 (insulinozależnej):
– duże pragnienie,
– częste oddawanie moczu,
– spory apetyt i utrata wagi,
– ogólne osłabienie,
– senność,
– zamazane lub podwójne widzenie.

Objawy cukrzycy typu 2 (insulinoniezależnej):
– duże pragnienie i częste oddawanie moczu (choć nie tak nasilone, jak w cukrzycy typu I),
– chudnięcie, mimo normalnego apetytu i diety,
– nieostre widzenie,
– drażliwość, apatia,
– zmęczenie i senność,
– łatwe powstawanie siniaków i wolniejsze gojenie się ran,
– nawracające zapalenia skóry, zapalenia dziąseł lub zapalenia pęcherza moczowego,
– sucha skóra,
– świąd skóry,
– mrowienie lub przejściowa utrata czucia w stopach,
– u mężczyzn — zaburzenia erekcji,
– u kobiet – przewlekłe zapalenia pochwy.

Kryteria diagnostyczne tej choroby to:

– stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej (czyli krwi pobieranej w laboratorium, a niebadanej glukometrem) na czczo przekroczy 126 mg/dl w dwóch niezależnych badaniach laboratoryjnych cukrzycy;
– występują symptomy cukrzycy oraz w przygodnym (nie na czczo) badaniu glukozy we krwi żylnej jej poziom przekroczył 200 mg/dl;
– test doustnego obciążenia glukozą (OGTT) wskazuje wartość glukozy wyższą niż 200 mg/dl po dwóch godzinach od wypicia roztworu glukozy, gdy wynosi 140-199 mg/dl jest to stan przedcukrzycowy.

Do metod leczenia cukrzycy można wliczyć:
– odpowiednią dietę,
– wysiłek fizyczny,
– leczenie farmakologiczne,
– edukacja terapeutyczna.

Celem leczenia cukrzycy jest osiągnięcie normoglikemii, tzn. stężenia glukozy we krwi jak najbardziej zbliżonego do wartości prawidłowych. Cel ten osiąga się za pomocą insuliny lub leków doustnych.

Możliwości zapobiegania cukrzycy zależą od jej rodzaju. Cukrzyca typu I może mieć uwarunkowania genetyczne, a więc osoby, u których w rodzinie zdarzały się zachorowania na ten typ cukrzycy, powinny kontrolować poziom glukozy przynajmniej raz do roku.

Istotne znaczenie w zapobieganiu obu typom cukrzycy ma waga ciała oraz aktywność fizyczna. Utrzymywanie prawidłowej wagi ciała może pomóc w profilaktyce cukrzycy typu II. Aktywność fizyczna powinna obejmować ćwiczenia fizyczne co najmniej 3 razy w tygodniu po 30 minut.

U wszystkich osób w wieku powyżej 45. roku życia wskazane jest wykonywanie tzw. badań przesiewowych, czyli oznaczania poziomu glukozy na czczo przynajmniej raz do roku.

Badania powinny też obejmować osoby młodsze z grupy zwiększonego ryzyka rozwoju cukrzycy, a więc – z nadwagą, otyłością, nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami gospodarki lipidowej oraz dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku cukrzycy.