Chrypka

1. Czym jest chrypka?
Chrypka to stan, w którym głos staje się niski lub urywa się, wpływając na pewność siebie wielu osób. Jest to najczęściej efekt stanu zapalnego w strunach głosowych. Ich właściwe działanie jest niezbędne do wydawania czystych dźwięków. Kiedy są one podrażnione lub uszkodzone, rezultatem jest chrypka.

2. Objawy i przyczyny chrypki.
Chrypka zazwyczaj manifestuje się poprzez trudności w mówieniu, zmianę barwy głosu, uczucie suchości i podrażnienia w gardle. Istnieje wiele przyczyn chrypki, z których najbardziej powszechnymi są: przeziębienie, grypa, zakażenia gardła, nadużycie alkoholu czy papierosów. Czasem nieodpowiednia technika mówienia lub śpiewania może przyczynić się do chrypki.

3. Diagnostyka chrypki.
Diagnoza chrypki obejmuje ocenę historii zdrowia pacjenta i fizyczne badanie gardła, w ramach którego lekarz może zastosować laryngoskop. W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie badania ultrasonograficznego tarczycy lub innych prób, jak na przykład przełykowe badanie pH-metryczne.

4. Leczenie i domowe sposoby na chrypkę.
Leczenie chrypki zależy od jej przyczyny. W wielu sytuacjach wystarczają domowe środki, takie jak płukanie gardła ciepłą wodą z solą, unikanie dymu papierosowego, a także picie dużych ilości płynów. Jeśli chrypka jest spowodowana infekcją, być może będzie konieczne podjęcie leczenia antybiotykami lub innymi lekami.

5. Kiedy warto udać się do lekarza?
W sytuacji, gdy chrypka utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie, jest związana z bólem gardła, trudnościami w połykaniu lub utratą masy ciała należy skonsultować się z lekarzem. Nagłe chrypki bez wyraźnej przyczyny lub powtarzające się epizody chrypki także powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty.

Przyczyną chrypki są choroby krtani, choroby, w których dochodzi do uszkodzenia nerwu krtaniowego wstecznego, choroby osłabiające mięśnie. W rzadkich przypadkach nie stwierdza się żadnej organicznej przyczyny chrypki i uznaje się ją za schorzenie czynnościowe. Rzadszą ostrą przyczyną jest krup. Spośród przewlekłych chorób krtani często spotykane to zawodowe nadużywanie głosu (nauczyciele, śpiewacy), narażenie na dym tytoniowy czy choroba refluksowa przełyku, rzadziej ciało obce. Czasem chrypka może być powikłaniem intubacji (np. po znieczuleniu ogólnym do operacji).

Objawami dodatkowymi poza zmianą wydawanych dźwięków mogą być uczucie flegmy w gardle, kaszel, ból gardła, chrząkanie, suchość w gardle, a czasami nawet i chwilowa utrata głosu. Chrypka może występować również po jedzeniu, w szczególności ostrym.

W trakcie badania lekarskiego najważniejszym elementem jest badanie laryngologiczne, czyli obejrzenie krtani z użyciem lusterka krtaniowego. Ocenia się wygląd i ruchomość strun głosowych. Badanie obejmuje także badanie dotykiem węzłów chłonnych szyi. W przypadku znalezienia zmian na strunach głosowych diagnostykę uzupełnia się laryngoskopią bezpośrednią, czyli specjalistycznym badaniem, które przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Badanie umożliwia dokładną ocenę krtani wraz z okolicami niewidocznymi podczas badania lusterkiem krtaniowym oraz umożliwia pobranie wycinka do oceny histopatologicznej. Konieczne jest wtedy również wykonanie USG szyi, w trakcie którego ocenia się układ chłonny. W razie konieczności, w zależności od choroby, lekarz może zlecić tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MR).

Aby rozpocząć leczenie chrypki, należy poznać jej przyczynę. Leczenie przyczynowe jest najlepszą metodą eliminacji tego problemu. Chrypkę można złagodzić i wyleczyć, unikając nadmiernego używania głosu. Może to jednak nie wystarczyć.

Leczenie chrypki zależy od przyczyny. Ostre zapalenie krtani spowodowane infekcją górnych dróg oddechowych zwykle ustępuje samoistnie, gdy organizm zwalczy infekcję. Pomocne może być leczenie zachowawcze środkami tłumiącymi kaszel i nawilżanie powietrza. W każdym przypadku zalecany jest odpoczynek głosowy, aby uniknąć dalszych podrażnień lub obrażeń strun głosowych. Antybiotyki nie są wskazane w większości przypadków ostrego zapalenia krtani. Mogą jednak okazać się potrzebne, kiedy chorobę wywołały czynniki bakteryjne. Dla osób palących zaleca się zaprzestanie palenia. Osoby z chrypką spowodowaną nadużywaniem lub niewłaściwym używaniem głosu powinny stosować się do wypoczynku głosu, ponieważ może dojść do poważnych obrażeń (takich jak krwotok strun głosowych), jeśli głos jest intensywnie używany podczas epizodów ostrego zapalenia krtani.

Zaprzestanie palenia może zapobiec chrypce lub rozwojowi raka krtani. Osoby z chrypką spowodowaną refluksem żołądkowo-przełykowym mogą odnieść korzyści z modyfikacji diety. Dobre rezultaty przynosi unikanie alkoholu, kofeiny i pikantnych potraw. Z domowych specyfików na chrypkę pomocne będzie siemię lniane, które dobrze nawilża gardło. Podobnie będą działały produkty zawierające porost islandzki i miód, które w łagodny sposób łagodzą podrażnienia strun głosowych. Płukanka gardła z wykorzystaniem roztworu soli kuchennej ma działanie bakteriobójcze. Łagodzeniu stanów zapalnych jamy ustnej sprzyjają napary z szałwii, rumianku lub mięty. Jeśli nie mamy nawilżacza w domu, można wywiesić mokry ręcznik, żeby zwiększyć wilgotność powietrza. Pomieszczenia powinno się również przewietrzyć.