Choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV)

Choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV) jest znana jako zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS). Charakteryzuje się zmniejszeniem liczby limfocytów pomocniczych T we krwi obwodowej i węzłach chłonnych.

Przyczyną zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS) jest zakażenie wirusem HIV, które może nastąpić na skutek kontaktu z wydzielinami osoby zarażonej: krew (używanie zanieczyszczonych igieł lub transfuzję zanieczyszczonej krwi), wydzielina z pochwy (w wyniku kontaktów seksualnych oraz w trakcie ciąży, porodu) oraz mleko (podczas karmienia piersią).

U niektórych pacjentów choroba ma początkowo przebieg bezobjawowy. Najbardziej charakterystyczna wśród objawów jest tzw. triada (gorączka, zapalenie gardła i powiększenie węzłów chłonnych). W późniejszym przebiegu choroby dochodzi do przewlekłego uczucia zmęczenia, śledziona chorego ulega powiększeniu oraz zauważalne jest zwiększenie częstotliwości różnego rodzaju zakażeń w tym także oportunistycznych.

Pacjenci z AIDS są szczególnie podatni na zakażenia oportunistyczne (zapalenie płuc, zakażenia wirusem cytomegalii, gruźlicę oraz zakażenia grzybicze) oraz rozwój nowotworów złośliwych (zwykle chłoniaka nieziarniczego i mięsaka Kaposiego).

Lekarz poprzez ocenę objawów klinicznych pacjenta powinien skierować go na test przesiewowy. W celu wyeliminowania ryzyka błędu- test należy wykonać dwukrotnie, a dwa dodatnie wyniki następnie należy potwierdzić testem Western-blot. W Polsce NFZ refunduje badania na HIV.

Obecnie na rynku farmaceutycznym są dostępne leki przeciwwirusowe, ale niestety nie pozwalają one na całkowite wyleczenie- ich mechanizm opiera się na hamowaniu namnażania wirusa, spowolnieniu postępu choroby oraz wsparciu funkcjonowania układu immunologicznego, co ma na celu zapobieganie rozwojowi chorób oportunistycznych. Odpowiedni moment rozpoczęcia leczenia umożliwia znormalizowanie czasu przeżycia pacjenta. Nieleczone zakażenie HIV prowadzi do zgonu zdecydowanej większości pacjentów w ciągu 10 lat.
Dostępne na rynku leki możemy podzielić na 5 grup:
nukleozydowe/nukleotydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, inhibitory proteazy (IP), inhibitory integrazy (INSTI), inhibitory wejścia.

W celu prewencji zakażenia należy unikać kontaktu z wydzielinami osób, które mogą być potencjalnymi nosicielami wirusa HIV. Podstawową metodą jest jak najmniejsza liczba partnerów seksualnych oraz używanie prezerwatywy podczas stosunku. W przypadku ryzyka zakażenia zaleca się wykonanie testu potwierdzającego. Podczas zabiegów takich tak piercing lub tatuowanie należy zwracać uwagę na sterylność używanego sprzętu, również personel medyczny powinien być ostrożny podczas kontaktu z krwią pacjenta.