Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa to inaczej choroba niedokrwienna serca. Charakteryzuje się nieprawidłowym przepływem krwi przez tętnice wieńcowe w wyniku zmian miażdżycowych naczyń krwionośnych. Niedostateczne ukrwienie przekłada się na niedostateczne zaopatrzenie w tlen.

Najczęstszą przyczyną choroby wieńcowej jest miażdżyca tętnic wieńcowych. W chorobie wieńcowej blaszka miażdżycowa rozwija się w tętnicy przez wiele lat. Wraz z jej powiększaniem się do mięśnia sercowego dopływa coraz mniej krwi, co powoduje jego niedokrwienie i niedotlenienie.

Chorobę niedokrwienną mogą też (rzadko) powodować m.in.:
1. skurcz tętnicy wieńcowej – dławica odmienna (Prinzmetala), wywołany lekami, np. po odstawieniu azotanów;
2. zator tętnicy wieńcowej – w przebiegu sepsy lub bakteryjnego zapalenia wsierdzia;
3. zapalenie tętnic wieńcowych – guzkowe zapalenie tętnic, choroba Takayasu, choroba Kawasakiego, toczeń rumieniowaty układowy, kiła;
4. zmiany w tętnicach wieńcowych w przebiegu zaburzeń metabolizmu – mukopolisacharydoz, amyloidozy, choroby Fabry’ego, homocystynurii;
5. zakrzepica tętnicza wskutek zaburzeń hemostazy – nadpłytkowość, zespół krzepnięcia wewnątrznaczyniowego, czerwienica prawdziwa stany zwiększonej krzepliwości krwi, zwłaszcza zespół antyfosfolipidowy;
6. zmniejszona podaż tlenu w stosunku do zapotrzebowania (niezwiązana ze zmianami w tętnicach) – zwężenie ujścia aorty – wszystkie postaci, kardiomiopatia przerostowa, niedomykalność zastawki aortalnej, zatrucie tlenkiem węgla, niewyrównana nadczynność tarczycy, niedokrwistość.

Choroba wieńcowa może mieć postać przewlekłych zespołów wieńcowych lub ostrych zespołów wieńcowych.

W przewlekłych zespołach wieńcowych zestaw objawów, które pojawiają się w momencie nasilenia niedokrwienia mięśnia sercowego (zwykle przy wysiłku), nazywamy dławicą piersiową. U każdej osoby przejawiają się trochę inaczej, ale najbardziej typowym objawem jest ból w klatce piersiowej, który:
-ma charakter ucisku, dławienia lub gniecenia (prawie nigdy nie jest ostry ani kłujący);
-zwykle jest umiejscowiony za mostkiem, może promieniować do szyi, żuchwy, górnej części brzucha lub ramion (zwykle lewego), może być zlokalizowany również w górnej części brzucha;
-jest wywoływany przez wysiłek fizyczny i ustępuje w spoczynku. Drugim obok wysiłku istotnym czynnikiem wywołującym ból jest stres emocjonalny;
-nasilenie bólu często jest większe w godzinach porannych, zależy też od warunków atmosferycznych – sprzyjają mu zimne powietrze i wietrzna pogoda;
-zwykle trwa kilka minut i nie zmienia się w zależności od pozycji ciała ani fazy oddechu (jest taki samo podczas wdechu i wydechu);
-ustępuje po podjęzykowym przyjęciu nitrogliceryny, zwykle w ciągu 1–3 min;
-typowy ból dławicowy występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.
-ból może być również wywołany przez przyjęcie pozycji leżącej i występować w godzinach nocnych. Ten rodzaj bólu występuje zwłaszcza u osób w starszym wieku o ograniczonej aktywności fizycznej;
-wystąpieniu bólu dławicowego może również sprzyjać obfity posiłek.

Diagnostyka niestabilnej choroby wieńcowej i zawału serca, ze względu na ryzykowność tych stanów zwykle odbywa się w szpitalu, najczęściej na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. W przypadku stabilnej choroby wieńcowej wykonuje się szereg badań dodatkowych, takich jak:
– badania laboratoryjne (stężenie cholesterolu, trójglicerydów (lipidogram), glukozy, morfologia, hormony tarczycy, kreatynina itp.)
– echokardiografia lub scyntygrafia wysiłkowa serca
– echokardiografia spoczynkowa (także przezprzełykowa) – do oceny spoczynkowej funkcji serc
– elektrograficzna próba wysiłkowa i EKG spoczynkowe
– badanie rentgenowskie klatki piersiowej w poszukiwaniu innych przyczyn dolegliwości w klatce piersiowej i/lub oznak niewydolności serca
– koronarografia (angiografia inwazyjna) tętnic wieńcowych – do oceny anatomii tętnic wieńcowych
– angio-TK serca – w wyjątkowych przypadkach
– rezonans magnetyczny serca – zwykle u pacjentów, u których niemożliwe jest wykonanie echokardiografii
– PET (pozytronowa tomografia emisyjna) – bardzo dokładne, ale też bardzo drogie i trudno dostępne badanie.

Leczenie farmakologiczne choroby wieńcowej opiera się na stosowaniu poniższych leków:
-kwasu acetylosalicylowego,
-leków metabolicznych,
-beta-blokerów,
-klopidogrelu (szczególnie po zawale serca),
-inhibitorów konwertazy angiotensyny II,
-preparatów obniżających stężenie lipidów we krwi,
-nitrogliceryny (doraźnie w przypadku napadów bólu).

Choroba wieńcowa jest najczęściej spowodowana miażdżycą. A więc profilaktyka choroby wieńcowej jest profilaktyką miażdżycy.

W zapobieganiu: należy prowadzić zdrowy tryb życia, stosować zbilansowaną dietę ubogą w tłuszcze zwierzęce, wysypiać się oraz unikać zbędnych stresów. Przeciwwskazane jest palenie papierosów, cygar i fajek. Należy również ograniczyć spożywanie alkoholu. Dobrze korzyści może również przynieść suplementacja kwasu foliowego zmniejszającego we krwi stężenie homocysteiny, której nadmiar jest bardzo poważnym czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej.