Bruceloza

Bruceloza to infekcja bakteryjna wywołana przez bakterie z rodzaju Brucella, szczególnie przez Brucella melitensis (pałeczkę maltańską). Ludzie zarażają się poprzez spożycie niepasteryzowanego mleka lub mięsa zakażonych zwierząt. W ciężkich przypadkach brucelozy może dojść do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Jedna z postaci choroby może również powodować długotrwałe objawy, w tym nawracające gorączki, bóle stawów i zmęczenie.

Do zakażenia brucelozą może dojść na kilka sposób. Można zarazić się drogą pokarmową poprzez spożywanie pokarmów skażonych pałeczkami brucelozy, na skutek zranienia skóry oraz poprzez drogę oddechową, na skutek wdychania cząsteczek bakterii podczas kontaktu z zakażonym zwierzęciem.

Ponadto spożywanie skażonych produktów mlecznych czy picie niepasteryzowanego mleka koziego, krowiego może zwiększać ryzyko choroby. Zakażenie drogą oddechową występuje najczęściej u pracowników laboratorium, którzy zajmują się diagnozowaniem brucelozy, ale również u weterynarzy mających częsty kontakt ze zwierzętami różnego pochodzenia. Oprócz tego, pracownicy ubojni czy zakładu przetwórstwa mięsa, narażeni są na zanieczyszczenie rany.

Okres inkubacji objawów w brucelozie wynosi 1–3 tygodnie. Spektrum i ciężkość objawów są uzależnione od gatunku bakterii i wrót zakażenia. Przebieg choroby może być ostry, podostry i przewlekły.

W ostrej brucelozie początek objawów jest nagły. Choroba manifestuje się gorączką z dreszczami, ogólnym osłabieniem, bólami głowy, bólami mięśniowo-stawowymi, zlewnymi potami, nudnościami, wymiotami, biegunką lub zaparciami. Wystąpić mogą ponadto wysypka skórna, bóle jąder, zaburzenia neurologiczne (przeczulica skórna, drętwienia i mrowienia skóry, zaburzenia słuchu, niedowłady) i psychiatryczne.

Istotne znaczenie w diagnostyce brucelozy ma wywiad epidemiologiczny. Spektrum objawów brucelozy jest bardzo szerokie, w pierwszej kolejności należy wykluczyć inne infekcje (gruźlica, grypa, mononukleoza zakaźna, tularemia, dur brzuszny), choroby nowotworowe (ziarnica złośliwa) oraz choroby zwyrodnieniowe narządu ruchu i układu nerwowego. Potwierdzeniem rozpoznania brucelozy jest wykrycie przeciwciał przeciw bakteriom rodzaju Brucella. Izolacja bakterii z materiału biologicznego pochodzącego od chorych jest trudna.

Pomocnicze znaczenie mają badania radiologiczne narządu ruchu i klatki piersiowej, EKG, badanie neurologiczne, psychiatryczne i laryngologiczne.

W terapii brucelozy stosuje się określone antybiotyki, najczęściej w skojarzeniu, co ma zapobiegać nawrotom choroby. W brucelozie istotne znaczenie ma leczenie wspomagające przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W ostrej brucelozie wskazane jest leczenie spoczynkowe (leżenie w łóżku). Pacjent z brucelozą wymaga podejścia wielodyscyplinarnego, do ustalenia postępowania terapeutycznego konieczne są zwykle konsultacje neurologa, psychiatry i laryngologa. W leczeniu dolegliwości ze strony układu ruchu oraz zaburzeń psychiatrycznych dobre efekty przynosi leczenie sanatoryjne.

Zachorowaniom na brucelozę u ludzi najskuteczniej zapobiega się poprzez kontrolę rezerwuaru zwierzęcego. Brucelozie można zapobiec, unikając spożywania potencjalnie skażonych bakteriami z rodzaju Brucella produktów pochodzenia zwierzęcego (niepasteryzowanego mleka i jego przetworów, surowego, niedogotowanego mięsa).

Podczas podróży do krajów o niskich standardach sanitarno-higienicznych nie należy spożywać pokarmów pochodzenia zwierzęcego zakupionych od ulicznych sprzedawców. Istotne znaczenie ma również higiena osobista i prawidłowa higiena rąk, a przede wszystkim mycie rąk z użyciem mydła i ciepłej wody po kontaktach ze zwierzętami oraz przed przygotowywaniem i spożywaniem posiłków.