Bolesność sutka (mastodynia)

Bolesność sutka to zaburzenie charakteryzujące się znacznym dyskomfortem w okolicy piersi. Ból w piersiach jest ogólnie klasyfikowany jako cykliczny (związany z miesiączką) lub niecykliczny, tj. pochodzący z piersi lub pobliskich mięśni, lub stawów, o nasileniu od niewielkiego dyskomfortu do poważnej niezdolności do pracy.

Mastodynia może być uzależniona od fazy cyklu miesiączkowego, a co za tym idzie — spowodowana zmianami hormonalnymi, do których podczas niego dochodzi. W drugiej fazie cyklu stężenie estrogenów wzrasta. Ich nadmiar sprawia, że całe ciało puchnie, także w obrębie piersi. Z kolei niedobór progesteronu w tym samym czasie powoduje obrzęki i zwiększoną tkliwość — szczególnie piersi. Cykliczny ból piersi najczęściej pojawia się u młodych kobiet i znika bez leczenia przed menopauzą. Z kolei mastodynia niecykliczna (niezależna od cyklu miesiączkowego) najczęściej dotyczy kobiet między 30. a 50. rokiem życia, a także tych po menopauzie.

Przy mastodynii niecyklicznej można podejrzewać szereg schorzeń:
– rak piersi (jednak ból piersi rzadko jest objawem tej choroby);
– ropień sutka;
– martwica tłuszczowa piersi;
– rozszerzenie przewodów mlecznych;
– torbiele piersi;
– zapalenie sutka (mastitis);
– choroba Mondora (zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych ściany klatki piersiowej);
– zespół napięcia przedmiesiączkowego.

Również noszenie nieodpowiednio dobranej bielizny, karmienie piersią czy ciąża mogą być przyczyną mastodynii. Powodują ją także niektóre leki (etynyloestradiol w tabletkach antykoncepcyjnych, spironolakton — lek moczopędny).

Objawy mastodynii to: ból piersi, obrzęk piersi oraz tkliwość – wrażliwość na dotyk. Co więcej, brodawki sutkowe stają się twarde, czasami nawet zmieniają kolor na ciemniejszy. W przypadku bólów cyklicznych objawy pojawiają się na kilka dni przed planowaną miesiączką i dotyczą obu piersi. W mastodynii niecyklicznej natomiast symptomy występują zazwyczaj w piersi zajętej procesem chorobowym. Jeśli pierś jest zaczerwieniona, skóra nad nią ocieplona, a przy dotyku można wyczuć guzek – wówczas, najprawdopodobniej, doszło do powstania ropnia. Zbliżone objawy występują w przypadku zapalenia i torbieli.

Diagnoza mastodynii polega na ocenie objawów i wykluczeniu innych możliwych przyczyn bólu piersi. Lekarz może zlecić badania, takie jak: mammografia, badanie ultrasonograficzne czy biopsja w celu potwierdzenia diagnozy.

Leczenie mastodynii może obejmować różne metody, w zależności od przyczyny i nasilenia objawów. Możliwe opcje leczenia to: stosowanie leków przeciwbólowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, hormonalnej terapii zastępczej, suplementację witaminy E, a także zmiany w stylu życia.

Aby zapobiegać mastodynii, ważne jest noszenie odpowiedniego biustonosza. Ponadto dla kobiet, które karmią piersią, z pomocą mogą przyjść różnego rodzaju kremy i maści na sutki oraz preparaty do pielęgnacji biustu. Ich użycie utrzymuje prawidłowe nawodnienie, co zapobiega pękaniu brodawek. Dzięki temu ból podczas karmienia jest mniej dotkliwy.