Białaczka limfatyczna

Białaczka limfatyczna to rodzaj złośliwego nowotworu krwi, który wpływa na komórki układu limfatycznego. W zależności od przebiegu choroby można wyróżnić postać ostrą i przewlekłą.

Przyczyną zachorowania na białaczkę limfatyczną jest uszkodzenie DNA w komórce szpiku. Choroba nie jest dziedziczna, ale uznano, że podatność na nią mają bliscy krewni w linii pierwszego stopnia. Chorują głównie dorośli, zwłaszcza mężczyźni po 50. roku życia. Przewlekłą białaczkę limfocytową diagnozuje się u około 90 proc. chorych w tym przedziale wiekowym. Na zachorowanie nie mają wpływu czynniki środowiskowe, jak to ma miejsce w przypadku innych białaczek.

Pierwsze objawy białaczki limfatycznej łudząco przypominają infekcję, która nie ustępuje mimo leczenia. Poza temperaturą i ogólnym osłabieniem nic nie wskazuje na toczący się proces chorobowy. W ten sposób można przeżyć z nowotworem nawet kilkanaście lat, dopóki nie wejdzie w fazę agresywną.

U niektórych osób białaczka limfatyczna powoduje dość szybką utratę masy ciała w krótkim czasie. Utracie wagi towarzyszy bardzo szybkie męczenie się, nawet podczas wykonywania podstawowych czynności. Chory czuje ucisk w jamie brzusznej z powodu powiększonej śledziony. W 80% przypadków węzły chłonne także są powiększone.

Podstawowym badaniem, które służy rozpoznaniu białaczki limfatycznej, jest morfologia. Przy białaczkach limfatycznych wyniki krwi są pierwszym niepokojącym sygnałem. W analizie widać wysoki poziom leukocytów, małopłytkowość i postępującą anemię. W takich przypadkach osobę chorą kieruje się do poradni hematologicznej lub szpitala, gdzie przejdzie dodatkowe badania. U większości bada się szpik, pobierając próbkę do badań cytogenetycznych i wykonuje dodatkowe badania obrazowe. Stopień zaawansowania białaczki określa się, stosując 5-stopniową klasyfikację Raia.

Ostateczne rozpoznanie stawia się po stwierdzeniu utrzymującej się powyżej trzech miesięcy limfocytozy krwi, czyli zwiększenia liczby limfocytów we krwi, której nie da się wyjaśnić innymi stanami chorobowymi.

Leczenie białaczki limfatycznej opiera się głównie na farmakoterapii. W większości przypadków stosuje się chemioterapię w połączeniu z immunoterapią. Jednak warto podkreślić, że przewlekła białaczka limfocytowa jest chorobą nieuleczalną. Obecnie, w związku z wprowadzeniem nowych metod leczenia, celem jest – szczególnie u młodszych osób – uzyskanie całkowitej remisji.

Wyjątkiem są nieliczne przypadki, gdy możliwe jest przeszczepienie szpiku kostnego od dawcy rodzinnego lub niespokrewnionego, tzw. przeszczepienie allogeniczne (alloSCT). Operacja ta wykonywana jest tylko u osób poniżej 65. roku życia i wiąże się z dużym ryzykiem powikłań oraz dużą śmiertelnością.

Ze względu na genetyczne podłoże choroby, nie ma możliwości zapobiegania jej występowaniu.