Co to jest bezsenność?
Bezsenność to zaburzenie charakteryzujące się trudnościami w zasypianiu, pozostawaniu w stanie snu lub uzyskaniu wystarczającej ilości snu.
Przyczyny
Jakie są przyczyny bezsenności?
Bezsenność może mieć różne przyczyny:
– zewnętrzne: oddziaływanie czynników takich jak upał, ostre światło, hałas czy zmiana strefy czasowej;
– somatyczne: występowanie dolegliwości, które zaburzają sen, np. nocne parcie na mocz;
– psychotyczne — związane z zaburzeniami depresyjnymi i różnego rodzaju lękami, urojeniami;
– neurogenne — obejmujące uszkodzenia układu nerwowego oraz jego zaburzone funkcjonowanie;
– psychogenne — silny stan emocjonalny, stres, konflikty z innymi osobami;
– toksyczne i jatrogenne — bezsenność może pojawiać się po spożyciu alkoholu, kofeiny lub niektórych leków;
– pierwotne — czyli trudne do uchwycenia.
Objawy
Jakie są objawy bezsenności?
Do objawów bezsenności należą:
– trudności z zasypianiem,
– wybudzanie się w nocy,
– nocne koszmary,
– bóle głowy,
– lekki sen lub całkowity brak snu w ciągu nocy.
Diagnoza
Jak diagnozuje się bezsenność?
Poszukiwanie przyczyny bezsenności należy rozpocząć od oceny ogólnego stanu zdrowia. Ocena ta, wykonywana zwykle przez lekarza rodzinnego, obejmuje zebranie wywiadu, badanie lekarskie, pomiar ciśnienia tętniczego oraz, gdy jest to wskazane, wykonanie badania EKG i badań okresowych. Jeśli stan somatyczny nie wskazuje na możliwą przyczynę bezsenności, kolejnym etapem jest wykluczenie zaburzeń psychicznych. W tym celu warto skonsultować się z lekarzem psychiatrą. Jeśli wynik badania stanu psychicznego również nie daje odpowiedzi na pytanie o przyczynę bezsenności, należy zwrócić uwagę na tryb życia pacjenta i przestrzeganie zasad higieny snu. Na tym etapie diagnozowania przyczyny bezsenności lekarz zwykle zaleca założenie i prowadzenie dzienniczka snu. Po zebraniu wszystkich informacji możliwe jest podjęcie rozważnej decyzji odnośnie do zalecanej metody leczenia.
Leczenie
Jak leczy się bezsenność?
Leczenie przy użyciu terapii poznawczo-behawioralnej stanowi podstawową metodą leczenia bezsenności o charakterze pierwotnym oraz wtórnej bezsenności przewlekłej, która współistnieje z innymi dolegliwościami.
Popularne są domowe sposoby na tę przypadłość:
– preparaty ziołowe, np. herbata z melisy, preparaty zawierające szyszki chmielu, czy korzeń kozłka lekarskiego;
– preparaty nasenne z melatoniną, które są dostępne w aptekach bez recepty;
– techniki relaksacyjne, joga i medytacja.
W walce z bezsennością istotne jest też zadbanie o odpowiednią higienę snu.
Zapobieganie
Jaki zapobiega się bezsenności?
Aby zapobiec występowaniu bezsenności, warto przestrzegać kilku zasad, takich jak:
– zadbać o odpowiednią aktywność fizyczną,
– nie robić drzemek w ciągu dnia,
– nie przyjmować zbyt często leków nasennych,
– nie pić alkoholu i kawy przed snem,
– nie zasypiać na siłę,
– zbyt często nie zastanawiać się nad jakością własnego snu.