Bezmocz i skąpomocz

Bezmocz i skąpomocz są oznakami pogorszenia czynności nerek. Skąpomocz (oliguria) oznacza, że nerki produkują zbyt mało moczu. Jest ona klasyfikowana klinicznie jako wydalanie moczu większe niż 80 ml/dobę, ale mniejsze niż 400 ml/dobę. Bezmocz (anuria) oznacza brak moczu. Jest to bardziej skrajne ograniczenie wydalania moczu niż skąpomocz (oliguria). W praktyce to zaburzenie definiuje się jako oddawanie mniej niż 100 ml moczu w ciągu doby.

Przyczyn skąpomoczu może być wiele, m.in. odwodnienie, wstrząs hipowolemiczny (jeśli następuje utrata ponad 20% objętości krwi lub płynów w organizmie) albo cukrzycowa kwasica ketonowa. Bezmocz często jest spowodowany niewydolnością nerek. Najczęściej występuje u mężczyzn jako konsekwencja niedrożności ujścia pęcherza moczowego spowodowanej powiększeniem gruczołu krokowego. Może również wystąpić u pacjentów, którzy mają jedną funkcjonującą nerkę, która następnie ulega niedrożności lub traci dopływ krwi.

Objawami skąpomoczu — oprócz zmniejszonego wydalania moczu — są m.in. bolesność i pieczenie podczas oddawania moczu oraz ciemno podbarwiony, krwisty mocz. Objawy bezmoczu obejmują bolesne oddawanie bardzo małej ilości moczu, krwawienie z dróg moczowych oraz ogólne osłabienie i apatię.

Utrzymywanie się skąpomoczu dłużej niż jeden dzień (jeżeli dana osoba przyjmuje płyny w zwykłej objętości) jest objawem wymagającym pilnej oceny przez lekarza. Lekarz diagnozuje problem na podstawie dokładnej analizy objawów i wywiadu z pacjentem, może zalecić szczegółowe badanie moczu. Diagnostyka bezmoczu również przeprowadzana jest przez lekarza i obejmuje badania krwi oraz moczu, a dodatkowo USG jamy brzusznej lub ewentualne badanie rentgenowskie.

Skąpomocz i bezmocz jest leczony w zależności od rozpoznanej przyczyny, dodatkowo podawane są preparaty nawadniające. W niektórych przypadkach konieczne jest założenie cewnika. Leczenie farmakologiczne, transfuzja krwi, usuwanie kamieni nerkowych, dializowanie, przeszczep nerki to niektóre z metod leczenia podejmowane w przypadku wystąpienia tych schorzeń.

Nie możemy zapobiec skąpomoczowi i bezmoczowi jeżeli wynikają one z innego schorzenia. Skąpomoczu możemy uniknąć poprzez dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu, ponieważ to odwodnienie bardzo często powoduje to schorzenie.