Aspergiloza

Aspergiloza jest to zakaźna choroba grzybicza, która występuje najczęściej na skórze, w uszach, zatokach nosowych i płucach u osób z osłabionym układem odpornościowym. Istnieją różne rodzaje aspergilozy. Jednym z nich jest alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna. Może ona dotyczyć zdrowych ludzi, ale najczęściej występuje u osób z astmą lub mukowiscydozą. Innym rodzajem jest inwazyjna aspergiloza, która atakuje i uszkadza tkanki w organizmie. Zwykle dotyka płuc, ale może również powodować infekcje w innych narządach i rozprzestrzeniać się w całym organizmie.

Przyczyną aspergilozy jest zakażenie grzybem z rodzaju Aspergillus (kropidlak) – zakażenie najczęściej dotyczy układu oddechowego, ale może dotyczyć także innych narządów np. mózgu, wątroby czy nerek. Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu z patogenami tego grzyba. Szczególnie narażone na zachorowanie są osoby z obniżoną odpornością: pacjenci onkologiczni, chorujący na AIDS lub poddani przeszczepom.

Za reakcję obronną organizmu odpowiedzialne są makrofagi znajdujące się w płucach. W odpowiedzi na kontakt z patogenem produkują one cytokiny. Najczęstsze objawy aspergilozy to: gorączka, duszność, ból w klatce piersiowej oraz krwioplucie. W niektórych przypadkach może dojść także do zaburzeń widzenia, owrzodzeń skóry lub zakażenia ucha środkowego.

Do zdiagnozowania aspergilozy można użyć kilku narzędzi. Dowodem na zakażenie grzybem z rodzaju Aspergillus jest stwierdzenie obecności strzępek grzyba w materiale tkankowym lub wyhodowanie go z materiału tkankowego. To badanie można wykonać metodą genetyczną, immunologiczną bądź metaboliczną. W niektórych laboratoriach przeprowadza się badanie genomu kropidlaka za pomocą PCR- łańcuchowej reakcji polimerazy w materiale z popłuczyn oskrzelikowo-pęcherzykowych i we krwi.
W przypadku aspergilozy w badaniu RTG lub TK (tomografia komputerowa) można dostrzec pojedyncze zacienienia w obrębie płuc.

Leczenie aspergilozy musi mieć charakter wielokierunkowy- podstawą są leki o działaniu przeciwgrzybiczym- terapia amfoterycyną B, itrakonazolem i worikonazolem. Bardzo ważne jest także wzmacnianie odporności i poprawa funkcjonowania układu immunologicznego. W niektórych przypadkach konieczna jest także ingerencja chirurgiczna.

Narażenie na strzępki grzybów nie zawsze stanowi podstawę do wystąpienia zakażenia. Pacjenci zdrowi mają codzienny kontakt z tym patogenem, ale jednocześnie nie wykazują objawów chorobowych. Największe ryzyko infekcji występuje u osób z osłabionym układem odpornościowym lub chorobą płuc. Bardzo ważne jest dlatego dbanie o swój układ odpornościowy. Zapobieganie musi wiązać się z dużą świadomością pacjentów o obniżonej odporności- muszą oni unikać lub minimalizować możliwość kontaktu z patogenami chorobotwórczymi.