Alergiczny nieżyt nosa (katar sienny)

Alergiczny nieżyt nosa to najczęściej występująca choroba alergiczna — dotyczy aż 10-25% populacji. Można go podzielić ze względu na czas trwania jego objawów, a także ze względu na ich nasilenie. Ze względu na czas trwania objawów można go podzielić na okresowy (trwa poniżej 4 dni w tygodniu lub krócej niż 4 tygodnie) i przewlekły (trwa powyżej 4 dni w tygodniu i dłużej niż 4 tygodnie). Ze względu na stopień nasilenia objawów wyróżniamy przebieg łagodny, umiarkowany lub średni.

Alergiczny nieżyt nosa jest wynikiem nieprawidłowej (nadmiernej) odpowiedzi układu nerwowego u osób uczulonych na alergeny. Za alergiczny nieżyt nosa mogą odpowiadać: pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych, alergeny zwierząt, pył z ziaren zbóż, lateks, alergeny roztoczy.

Najczęściej spotykanymi objawami alergicznego nieżytu nosa są:  kichanie, przewlekły kaszel, wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, niedrożność nosa, swędzenie nosa, gardła i uszu. Podział alergicznego nieżytu nosa ze względu na stopień nasilenia jego objawów przedstawia się następująco:

• łagodny — u pacjenta nie występują żadne z poniższych objawów;
• umiarkowany bądź średni — pacjent ma co najmniej jeden z objawów: zaburzenia snu; utrudnione wykonywanie codziennych czynności; trudności w pracy lub nauce.

Charakterystyczne objawy po kontakcie z alergenem pozwalają częstą na wstępną diagnozę alergicznego nieżytu nosa. W celu potwierdzenia, które alergeny są odpowiedzialne za wystąpienie tego schorzenia, wykonuje się często skórne testy alergiczne. Czasami istnieje konieczność przeprowadzenia prób prowokacyjnych, w celu oceny przebiegu reakcji alergicznej.

W terapii alergicznego nieżytu nosa ważne jest unikanie czynników (alergenów), które go powodują. Leczenie farmakologiczne w nieżycie okresowym trwa w trakcie trwania objawów, natomiast w przewlekłym pacjent przyjmuje zwykle leki na stałe. Stosowane są leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy, kromony, leki przeciwleukotrienowe oraz donosowe leki obkurczające naczynia nosa.

W celu zapobiegania wystąpienia alergicznego nieżytu nosa zaleca się unikania ekspozycji na alergeny zawodowe, ograniczania ekspozycji na dym tytoniowy przez dzieci i kobiety ciężarne oraz stosowanie swoistej immunoterapii, która obniża prawdopodobieństwo rozwoju alergii na kolejne alergeny. Prawdopodobnie znaczenie również posiada karmienie niemowląt piersią przez pierwsze miesiące życia.