Afty

Afta (wrzód aftowy) to zazwyczaj nawracająca okrągła lub owalna rana, lub owrzodzenie powstająca na błonach śluzowych. Owrzodzenia aftowe mogą pojawić się w miękkich tkankach jamy ustnej, w tym na wargach, policzkach, dziąsłach, języku, dnie i dachu jamy ustnej, mogą także dotyczyć narządów płciowych u mężczyzn i kobiet. Afty są zazwyczaj niewielkim podrażnieniem i utrzymują się tylko przez kilka dni (tydzień lub dwa). W niektórych przypadkach bardzo rzadko mogą wskazywać na poważniejsze schorzenia np. raka jamy ustnej lub infekcję wirusową spowodowaną przez wirusa Herpes simplex.

Afty o charakterze nawracającym mogą stanowić objaw choroby ogólnoustrojowej i w takim przypadku należy przeprowadzić dalszą diagnostykę. Afty w jamie ustnej mogą być skutkiem reakcji ze strony układu immunologicznego z powodu np. zmian miejscowych: urazów mechanicznych w wyniku przygryzienia lub skaleczenia tkanek podczas zbyt mocnego szczotkowania zębów, czy zabiegów stomatologicznych. Inne przyczyny powstawania aft to obniżona odporność, niedobory witamin i składników mineralnych, infekcje, stres oraz ogólne osłabienie i przemęczenie.

Afta to owrzodzenie błony śluzowej, najczęściej problem ten dotyczy jamy ustnej. Dla aft bardzo charakterystyczny jest pokrywający je biały nalot. Występowaniu tych zmian bardzo często towarzyszy ból, pieczenie oraz opuchlizna jamy ustnej. Występowanie aft jest bardzo niekomfortowe dla pacjentów, ból może nasilać się w trakcie jedzenia, czy mówienia.

Diagnostyka aft w większości przypadków może być przeprowadzona samodzielnie przez pacjenta. Ten tym zmian w jamie usntej można łatwo rozpoznać na podstawie ich wyglądu- charakterystyczny jest pokrywający je biały nalot.
W przypadku braku odpowiedzi na leczenie należy skonsultować problem z lekarzem POZ lub stomatologiem; w niektórych przypadkach należy wykonać posiew, by odróżnić afty od owrzodzeń powstałych na skutek np. zakażeń bakteryjnych. Jeśli mamy do czynienia z aftami o charakterze nawracającym należy wykluczyć choroby ogólnoustrojowe sprzyjające powstawaniu aft.

Afty powodują przede wszystkim dolegliwości bólowe. Leczenie skupia się głownie na działaniu przeciwbólowym, odkażającym, ściągającym i znieczulającym.
W aptekach dostępne są preparaty wykazujące powyższe działanie w postaci różnego typu aerozoli, żeli i maści. Przyśpieszają gojenie się zmian i łagodzą ból.
Inne, równie skuteczne metody to np.
płukanki z wody z solą kuchenną, czy ziołowe płukanki z rumianku, szałwii, łopianu lekarskiego. Afty możemy także smarować olejkiem z drzewa herbacianego. Podczas leczenia owrzodzeń jamy ustnej zalecane jest także unikanie pokarmów kwaśnych, słonych, ostrych, oraz gorących. Codzienną dietę możemy uzupełnić także w pokarmy bogate w witaminy z grupy B oraz żelazo i kwas foliowy.

Aby zapobiec powstawaniu aft, powinniśmy minimalizować ryzyko urazów mechanicznych jamy ustnej np. stosować odpowiednią szczoteczkę do zębów, unikać przegryzania warg, czy stosowania produktów podrażniających błonę śluzową. W profilaktyce owrzodzeń ważna jest także odpowiednia higiena jamy ustnej, stosowanie czystych sztućców oraz jedzenie tylko umytych pokarmów, szczególnie owoców i warzyw. Ważną kwestią jest także zbilansowana dieta dostarczająca pokarmy bogate w witaminy z grupy B oraz żelazo i kwas foliowy.