Wysoki puls jest związany z przyspieszoną pracą serca i może pojawiać się, chociażby w sytuacjach stresowych czy podczas treningu. Samo sporadyczne wystąpienie przyspieszonego bicia serca nie jest niczym nadzwyczajnym, ale pojawiające się regularnie i trwające przez dłuższy czas może oznaczać tachykardię. W jaki sposób można obniżyć puls? Czym grozi wysoki puls? Jakie powikłania są najgroźniejsze?

Co to jest puls?

Puls, a właściwie tętno, to nic innego jak liczba uderzeń serca określana na minutę. Jest ono znacznie niższe podczas odpoczynku (tętno spoczynkowe), a wzrasta, chociażby podczas aktywności fizycznej. Organizm potrzebuje wtedy więcej krwi zawierającej tlen, dlatego puls wzrasta. Maksymalne tętno, czyli najwyższy puls możliwy do osiągnięcia podczas intensywnego wysiłku fizycznego, różni się w zależności od wieku czy płci i może być określone przy pomocy maksymalnego stopniowanego testu wysiłkowego pod nadzorem lekarza [1].

Jak prawidłowo zmierzyć puls?

Dzięki rozwojowi technologii pomiar pulsu jest w dzisiejszych czasach znacznie prostszy. Najlepiej zrobić to specjalnym, dedykowanym w tym celu sprzętem – pulsoksymetrem, ale można to zrobić również przy pomocy wielu modeli ciśnieniomierzy czy smartwatchów. Bardziej domowym sposobem jest delikatne naciskanie palcem środkowym i wskazującym prawej ręki, wewnętrznej stronę nadgarstka lewej ręki i mierzenie liczby uderzeń przez 60 sekund (najlepiej ustawić stoper w zegarku) [1,2].

Jakie wartości tętna są prawidłowe?

• w spoczynku prawidłowy puls dorosłej osoby wynosi zwykle od 60 do 100 uderzeń na minutę,
• wartości poniżej 60 u dorosłych może być, chociażby wynikiem stosowania beta-blokerów lub często jest obserwowane u wysportowanych osób (nawet wartości ok. 40);
• wyższe tętno spoczynkowe mają niemowlęta nawet 130, dzieci ok. 100, a młodzież średnio ok. 85 uderzeń na minutę [1].

Jakie mogą być konsekwencje utrzymującego się wysokiego tętna?

To, czym grozi wysoki puls, zależy od tego, czy jest on symetryczny z obu stron oraz czy występują arytmie. Długotrwałe utrzymujące się wysokie tętno spoczynkowe może powodować zmęczenie i zawroty głowy. W jego konsekwencji może dojść m.in. do niewydolności serca, zakrzepów krwi, a nawet śmierci pacjenta [2].

Jak samu obniżyć woski puls?

Niekiedy wysokie tętno spoczynkowe może być spowodowane czynnikami, na które nie mamy wpływu, takimi jak wiek czy uwarunkowania genetyczne. Są jednak sposoby, które pozwolą obniżyć zbyt wysoki puls:

• należy unikać wysokich temperatur, w szczególności upałów (serce bije szybciej, aby pompując krew na powierzchnię skóry wytworzyć pot, prowadzący do ochłodzenia organizmu;
• wypicie szklanki zimnej wody, wyjście na świeże powietrze oraz wzięcie kilka głębszych oddechów powinno obniżyć puls;
• dodać potrawy rybne do diety;
• regularne ćwiczenia i aktywność fizyczna wzmacnia serce i prowadzi do tego, że jest ono bardziej wydajne, przez co obniża się tętno spoczynkowe;
• trzeba unikać stresu, w szczególności tego przewlekłego;
• palenie papierosów zwiększa tętno spoczynkowe, dlatego zaleca się rzucenie palenia;
• dobrym i często skutecznym sposobem na obniżenie tętna jest wykonywanie ćwiczeń oddechowych [1,3].

Leki na obniżenie pulsu bez recepty

Naturalne leki na obniżenie pulsu należą do roślinnych leków uspokajających. Mają one jednak działanie doraźne i powinny w ten sposób być używane. Najlepszy efekt dają preparaty zawierającego kozłka lekarskiego np. Valused, Neospasina Extra, Validol czy Neospasmina. Jeżeli przyczyną wysokiego pulsu jest odwodnienie, to pomocne mogą okazać się elektrolity stosowane na odwodnienie takie jak np. Orsalit czy Litorsal [1,2].

Leki na obniżenie pulsu na receptę

Jeżeli domowe sposoby zawiodły, a wysoki puls utrzymuje się, należy udać się do lekarza. W zależności od innych chorób towarzyszących może on przepisać leki, które znacznie skuteczniej obniżą tętno. Z reguły takie zadanie spełniają beta-blokery, takie jak metoprolol np. Betaloc ZOK, bisoprolol np. Coronal, sotalol np. Biosotal czy propranolol np. Propranolol WZF. Jeżeli wysoki puls jest związany z arytmią serca, to lekarz może przepisać leki antyarytmiczne, takie jak amiodaron np. Cordarone, propafenon np. Polfenon [1,3].

Podsumowanie

Wielu pacjentów przychodzi do apteki i pyta: Jak obniżyć wysoki puls? Mają oni nadzieję na otrzymanie farmaceutyków, które w magiczny sposób obniżą wysokie tętno. Niestety, nie jest to takie proste i w zależności od przyczyny takiego stanu, można to zrobić samodzielnie bez użycia leków lub konieczna może być wizyta u lekarza i leki na receptę. Czasami pomocne mogą okazać się preparaty dostępne bez recepty, w szczególności roślinne leki uspokajające, zawierające kozłek lekarski, jeżeli przyczyną jest stres, czy elektrolity w przypadku odwodnienia.