Co to jest ostroga piętowa?

Ostroga piętowa (łac.calcar calcanei, ang. calcaneal spur, często określane w skrócie jako CS) jest najczęściej występującą dolegliwością stopy. Jest ona spowodowana przez przewlekły stan zapalny rozcięgna podeszwowego, występującego wraz z podrażnieniem włókien nerwowych. W wyniku zmian zwyrodnieniowych pacjent odczuwa dolegliwości bólowe. Ostroga piętowa występuje najczęściej między 40 a 60 rokiem życia. Częściej występuje również u osób regularnie biegających oraz uprawiających sporty,  u których istnieje narażenie na występowanie mikrourazów stopy [1].

Jak wygląda ostroga piętowa?

Wraz z rozwojem ostrogi piętowej na pięcie zaczyna pojawiać się widoczna narośl kostna. Może ona pojawić się na krawędziach bocznych pięty, pod nią lub z tyłu pięty. Pojawiające się zwapnienie drażni rozcięgno podeszwowe, powodując odczuwanie dolegliwości. Ostroga piętowa na zdjęciu rentgenowskim może pojawiać się jako zaostrzona wyrośl kostna, biegnąca od guza piętowego ku przodowi [2].

Jakie są przyczyny występowania ostrogi piętowej?

Do powstania ostrogi piętowej przyczyniają się m.in.:

• płaskostopie;
• regularne bieganie lub nawet chodzenie po twardej powierzchni;
• częste przeciążenia treningowe;
• otyłość;
• źle dobrane obuwie;
• zanik poduszki tłuszczowej w okolicy pięty u starszych osób;
• ciąża zwiększa szansę wystąpienia ostrogi piętowej, ze względu na większe obciążenie stóp [3].

Jak zdiagnozować ostrogę piętową?

• Należy udać się do ortopedy w przypadku podejrzenia wystąpienia ostrogi piętowej, o której mogą świadczyć ból i zgrubienie wyczuwalne na pięcie;
• lekarz wykonuje badanie, które polega na uciskaniu pętli, co w przypadku ostrogi piętowej powoduje silny ból;
• zdjęcie rentgenowskie potwierdza diagnozę [1,4].

Ostroga piętowa jak leczyć?

• Niezwłocznie należy udać się do ortopedy, ponieważ dolegliwość nie minie samoistnie, a zmieniony chód może prowadzić do bólu kolan, kręgosłupa czy bioder;
• lekarz również wykluczy inne podobne dolegliwości, takie jak m.in. zespół cieśni kanału stępu, pięty Haglunda, reumatoidalnego zapalenia stawów, skręcenia, stłuczenia czy złamania;
• stosowane na ostrogę piętową wkładki żelowe do butów przynoszą ulgę w dolegliwościach bólowych, ale jest to tylko leczenie objawowe, które nie wyeliminuje przyczyny;
• podobnie okłady czy masaże działają jedynie objawowo, pomagając krótkoterminowo;
• w jej leczeniu wykorzystuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), zarówno w formie doustnej (tabletki, kapsułki, itd), jak i miejscowej (np. maści, żele czy plastry);
• na ostrogę piętową można stosować również zastrzyk sterydowy;
• należy regularnie wykonywać ćwiczenia rozciągające mięśnie łydki i rozcięgna podeszwowego stopy;
• można rolować stopę na twardej piłeczce lub butelce wody;
• należy unikać chodzenia w płaskim obuwiu i boso po płaskim oraz twardym podłożu;
• zaleca się zmniejszenie aktywności fizycznej, która mogła spowodować powstanie ostrogi piętowej oraz zwiększyć czas odpoczynku;
• warte polecenia są zabiegi fizykoterapii, takie jak fala uderzeniowa, magnetoterapia, krioterapia, ultradźwięki czy jonoforeza;
• w przypadku nadwagi warto podjąć działania mające na celu zmniejszenie masy ciała;
• jeżeli wyżej wymienione sposoby leczenia zachowawczego nie przynoszą rezultatów, koniecznie możę być zastosowanie zabiegów operacyjnych, polegających na wycięciu wyrośli kostnej [1-4].

Co na ostrogę piętową? Tabletki i maści na ostrogę piętową

Co na ostrogę piętową? Samemu można zastosować dostępne bez recepty w aptece preparaty zawierające NLPZ-y lub paracetamol. Mogą być to tabletki przeciwbólowe zawierające np. ibuprofen, kwas acetylosalicylowy czy paracetamol, takie jak Ibuprom, Aspirin, Nurofen, Metafen czy Apap.

Preparaty w postaci maści czy żeli także zawierają niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy diklofenak np. Dicloziaja, Ibalgin Sport czy Olfen żel. Jednak tej dolegliwości nie powinno leczyć się samemu i należy jak najszybciej udać się do lekarza. Zastosowanie tych preparatów na początku może dać ulgę, ale z czasem w większości przypadków ostrogą piętowa będie postępować. Lekarze najczęściej przepisują preparaty silniejsze, dostępne na receptę, zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak np. Majamil, Nimesil, Ketonal forte czy Doreta. W mniej zaawansowanych przypadkach mogą wystarczyć preparaty miejscowe, takie jak np. Voltaren Max żel czy Traumon żel [2,4].

Ostroga piętowa — wkładki i profilaktyka

W przypadku wystąpienia ostrogi piętowej należy niestety przygotować się na długie leczenie. Nie jest to dolegliwość z rodzaju „samo przejdzie”, dlatego nie należy zwlekać z wizytą u lekarza, ponieważ z czasem schorzenie będzie postępować, jednocześnie potęgując ból. Oprócz zaleconego przez lekarza leczenia farmakologicznego warto zastosować profilaktykę (odpowiednie obuwie, zmiana aktywności fizycznej na inną, jeżeli to ona była przyczyną ostrogi) oraz fizjoterapię i odpowiednie ćwiczenia. Metody niefarmakologiczne są równie ważne, co farmakologiczne. W bardzo zaawansowanych przypadkach, kiedy leczenie nie przynosi efektów przez dłuższy czas, konieczne może być wykonanie zabiegu operacyjnego.