Odczulanie i alergia

Nadwrażliwość na niektóre alergeny może być okresowa i tak najczęściej dzieje się w przypadku alergii na pyłki traw, jednak bywają także alergie całoroczne, np. na alergeny zwierzęce. W obu przypadkach klasyczne leki przeciwalergiczne, takie jak doustne lub donosowe leki przeciwhistaminowe, lub donosowe glikokortykosteroidy są terapią I rzutu. Jednak jeśli cieknący katar, kichanie, łzawiące oczy lub wysypka bardzo mocno uprzykrzają życie pacjentowi i zmniejszają jego jakość, to warto rozważyć odczulanie. Co to jest i na czym polega odczulanie?

Na czym polega odczulanie?

Mechanizm alergii jest skomplikowany. W fizjologicznych warunkach alergen nie powoduje reakcji obronnej ze strony układu immunologicznego. U alergików, rozpoznawany jest jako coś szkodliwego, dlatego dochodzi do aktywacji układu odpornościowego, aby go zneutralizować. W szeregu reakcji dochodzi do wytworzenia przeciwciał IgE, które oddziałując na inne komórki układu immunologicznego, w efekcie powodują uwolnienie substancji odpowiedzialnych za rozwój objawów alergii, np. histaminy [1].

Wspomniana histamina reaguje z receptorami histaminowymi, co powoduje pojawienie się objawów alergii. Leki przeciwhistaminowe blokują te receptory, dlatego objawy się nie rozwijają. Nie eliminują natomiast źródła problemu, czyli zwiększonej ilości IgE. Odczulanie jest tutaj czymś w rodzaju leku na alergię [2].

Jak działa odczulanie?

Mechanizm immunoterapii, czyli odczulania nie jest do końca poznany. Na czym polega odczulanie? Podczas odczulania podaje się pacjentowi te same alergeny, na które jest uczulony. Terapię rozpoczyna się od małych dawek, które stopniowo się zwiększa. W efekcie organizm przyzwyczaja się do alergenu i układ immunologiczny staje się mniej reaktywny w jego kierunku. W trakcie immunoterapii dochodzi, m.in. do spadku poziomu swoistych przeciwciał IgE. Generowana jest także trwała odpowiedź immunologiczna [2-4].

Staloral – podjęzykowa metoda odczulania

Staloral to produkt w formie roztworu do podjęzykowego podawania. Staloral zawiera wyciągi alergenowe lub ich mieszanki. Staloral występuje w poniższych konfiguracjach alergenów:

• grzyby Alternaria 100%,
• kot 100%,
• brzoza 100%,
• bylica 100%,
• roztocza D. pteronyssinus 100%,
• roztocza D. pteronyssinus 50% / D. farinae 50%,
• 5 traw 100% [4].

Jak stosować Staloral?

Odczulanie za pomocą Staloralu można przeprowadzać od 5. roku życia. Co ważne, dawki stosowane w immunoterapii nie są zależne od wieku pacjenta, a od reaktywności na dany alergen. Im wcześniej rozpocznie się odczulanie, tym większa szansa na powodzenie procesu [4].

Kiedy najlepiej rozpocząć odczulanie?

Zalecany okres rozpoczęcia odczulania warunkuje rodzaj alergii. Przedstawia to Tabela 1.

Tabela 1. Odczulanie za pomocą Staloralu [4].

Ile trwa odczulanie?

Odczulanie można podzielić na 2 etapy:

• schemat podstawowy ze zwiększaniem dawki,
• leczenie podtrzymujące ze stałą dawką [4].

Preparaty do leczenia podstawowego zawierają 2 fiolki o różnym stężeniu alergenów. Staloral w wersji do schematu podtrzymującego zawiera 2 fiolki o takim samym stężeniu alergenów [4].

Staloral przyjmuje się codziennie (aczkolwiek może się to różnić od etapu i strategii odczulania), a każdego dnia zwiększa się ilość doz preparatu. Schemat leczenia może być odmienny dla każdego pacjenta, dlatego konkretne dawkowanie i stopień zwiększenia dawek określa lekarz prowadzący.

Ile trwa odczulanie? Niestety jest to długotrwały proces. Odczulanie może trwać od 3 do 5 lat. Jednak jeśli po pierwszym roku leczenia nie ma żadnych efektów, należy rozważyć modyfikację terapii [4].

Jak podawać Staloral?

Przed pierwszym użyciem należy odpowiednio przygotować preparat Staloral:

1. Zdejmij plastikową, kolorową część kapsla i usuń aluminiowy element ochronny oraz szary korek.
2. Wyjmij pompkę dozującą, wciśnij ją na fiolkę i usuń fioletowy pierścień ochronny.
3. Przed pierwszym użyciem naciśnij 5 razy pompkę! Nie stosuj tego roztworu. Urządzenie jest gotowe do użycia dopiero po 5-krotnym naciśnięciu pompki.
4. Umieść końcówkę pompki pod językiem i mocno naciśnij pompkę.
   1. Jeśli musisz zażywać więcej niż 1 dawkę leku, to przed ponownym naciśnięciem pompki odczekaj 2 sekundy, ale nie wyciągaj jej spod języka.
   2. Pamiętaj, aby nie przyjmować jednocześnie innych płynów lub pokarmów.
5. Po zastosowaniu odpowiedniej ilości dawek wyjmij pompkę spod języka i poczekaj 2 minuty,  nie połykając roztworu!
6. Oczyść pompkę i załóż pierścień ochronny.
7. 15 minut po zażyciu preparatu nie pij ani nie jedz [2,4].

Przed kolejnym użyciem Staloralu powtórz kroki od 4 do 7.

Jak przechowywać Staloral?

Staloral zawsze przechowuj w lodówce w temperaturze od 2°C do 8°C. Po otwarciu pojemnika z lekiem przechowuj go maksymalnie 30 dni [4].

Ile kosztuje odczulanie?

Staloral to lek pełnopłatny. Nie można go kupić na zniżkę. 1 zestaw (do leczenia podtrzymującego lub początkowego) kosztuje około 300 zł. Cena ta może różnić się w zależności od apteki. Zwykle odczulanie wymaga podania jednego zestawu początkowego i dwóch podtrzymujących. W takim wariancie cena odczulania na 1 sezon (lub rok) to około 900 zł. Natomiast schemat leczenia ustalany jest indywidualnie, stąd ilość potrzebnych preparatów może się różnić. Nie jest to terapia tania, jednak skuteczna.

Staloral: na jak długo wystarcza?

Preparat Staloral stosuje się jako leczenie odczuwające przez okres od 3 do 5 lat. W założeniu alergia powinna już nigdy nie wrócić. Jednak ze względu na złożony mechanizm działania jej występowania, a także różny tryb życia osoby chorującej, może zdarzyć się sytuacja, w której po przebytym leczeniu alergia wraca, lub w ogóle nie widzimy efektów terapii.

W celu zapewnienia skuteczności leczenia po roku od zakończenia terapii pacjent zostaje poddany ponownej ocenie przez alergologa. W razie potrzeby zachodzi decyzja o przedłużeniu terapii, lub zmianie preparatu.

Samo opakowanie leczenia podstawowego zawiera 3 fiolki po 10 ml. Trzymając się standardowego dawkowania, opakowanie podstawowe powinno starczyć na około 1,5 miesiąca, oczywiście jest to całkowicie zależne od zalecanego stosowania, które jest dobierane indywidualnie. Zestaw podtrzymujący przy stosowaniu 2 dozy dziennie powinien wystarczyć na 7 tygodni [4].

Staloral zestaw podtrzymujący

W zestawie podtrzymującym znajdziemy 2 fiolki leku po 10 ml w dawce 300 IR/ml oraz 2 pompki dozujące. Na zakup zestawu potrzebna jest nowa recepta. Stosujemy go zawsze po dawce początkowej. Dawkowanie jest dobierane indywidualnie do potrzeb pacjenta. Zaleca się stosowanie codziennie, lub 3 razy w tygodniu. Ze względu na lepszą regularność ocenia się, że dawkowanie codziennie przynosi lepsze efekty [4].

Odczulanie i skutki uboczne

Odczulanie to bezpieczna forma leczenia alergii. Jednak i po odczulaniu mogą pojawić się pewne skutki uboczne. Na co mogą narzekać pacjenci?

Najczęściej pacjenci skarżą się na lekki obrzęk i uczucie swędzenia w miejscu aplikacji preparatu. Czasami pojawiają się także zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wysypka lub swędzenie oczu. Wspomniane skutki uboczne odczulania są łagodne. Można je dodatkowo zredukować, stosując klasyczne środki przeciwalergiczne [2,4].

Poważniejsze skutki uboczne odczulania, np. obrzęk gardła lub trudności w oddychania pojawiają się niezwykle rzadko [2,4].