Co to jest łupież pstry?

Jest to choroba wywołana przez grzyby Malassezia furfur i Malassezia globosa. Te drożdżopodobne grzyby są składnikiem mikroflory skóry u 50-80% populacji ludzkiej. Odżywiają się naskórkiem i łojem. Łupież pstry znany jest również pod nazwą pityriasis versicolor. Występuje na całym świecie, jednakże zdecydowanie częściej chorują mieszkańcy obszarów tropikalnych (ok 40%). W Europie liczby te są znacznie mniejsze i oscylują w granicach 1-4%. Dotyczy głównie osób w wieku dojrzewania. Ma to związek ze wzmożoną aktywnością gruczołów łojowych w tym wieku [1].

Jak objawia się łupież pstry?

• pojawiające się w szczególności na klatce piersiowej, dekolcie, szyi, ramionach, okolicy pach czy brzucha, charakterystyczne żółtawobrunatne, owalne i okrągłe swędzące i złuszczające się plamy;
• początkowo zmiany mogą przypominać pokrzywkę (beżowe lub jasnoróżowe, lekko zaczerwienione), ale zmiana barwy starszych wykwitów wraz z innymi kolorem nowych nadaje skórze charakterystyczny „pstry” wygląd;
• zmiany skórne nie opalają się, ponieważ grzyby blokują syntezę melatoniny, co mocno kontrastuje z opaloną skórą;
• obserwowane są częste nawroty, więc ważne, żeby szybko diagnozować zmiany skórne [2,3].

Łupież pstry – co jest przyczyną?

• namnożenie obecnych na skórze  grzybów Malassezia furfur i Malassezia globosa;
• wilgotna i ciepła pogoda sprzyja ich namnażaniu;
• tłusta skóra, nadmierne pocenie się, zmiany hormonalne;
• obniżona odporność, niedożywienie;
• długotrwałe stosowanie antybiotyków, kortykosteroidów czy leków immunosupresyjnych;
• otyłość, intensywne pocenie się oraz fałdy skóry sprzyjają namnażaniu się grzybów;
• można zarazić się w przypadku niezdezynfekowanych narzędzi u fryzjera, kosmetyczki czy podczas wizyty w saunie, czy na basenie (mniejsza szansa niż zakażenie grzybica stóp czy paznokci);
• korzystanie z tej samej szczotki do włosów, czapki czy ręczników co osoba zakażona, nieodpowiednia higiena [1,4].

Jak zapobiegać zarażeniu łupieżem pstrym?

• dbaj o higienę, szczególnie w przypadku wizyty w takich miejscach jak sauny, baseny itd;
• unikaj łojotoku na skórze;
• jeżeli mieszkasz z osobą mająca łupież pstry, dezynfekuj wspólnie używane przedmioty oraz nie używaj tych samych ręczników, odzieży, szczotek do włosów itd;
• kup specjalny szampon zawierający selen np. Selsun Blue;
• często zmieniaj odzież (szczególnie w lecie kiedy częściej się pocisz);
• stosuj odpowiednią dietę, bogatą w cynk, żelazo, witaminę D i unikaj palenia papierosów (zwiększają ryzyko łupieżu pstrego) [1,3].

Jak leczyć łupież pstry?

Niestety łupież pstry jest chorobą przewlekłą, z częstymi nawrotami (nawet 60-80% chorych), dlatego bardzo ważna jest profilaktyka oraz powtarzanie leczenia. Dobór leczenia zależy od przebiegu choroby oraz jej przyczyn. Powinien to zrobić lekarz dermatolog. Najczęściej w pierwszej fazie leczenia przypisuje on leki miejscowe:

• maści, kremy, szampony zawierające substancje przeciwgrzybicze takie jak ketokonazol np. Zoxin-Med, klotrymazol np. Clotrimazolum GSK czy mikonazol np. Mikonazol VP;
• szampony z siarczkiem selenu np. Selsun Blue stosuje się przez 3-4 dni na zmienioną chorobowo powierzchnię skóry;
• leki zawierające cyklopirox np. Pirolam żel, lub pityronian cynku np. Polytar AF – stosuje na całej klatce piersiowej, a nie tylko na miejscach zmienionych chorobowo;
• preparaty z kwasem salicylowym np. Squamax emulsja [2,3].

Jeżeli leczenie nie przynosi rezultatu, lekarz dermatolog najczęściej zaleci kurację przeciwgrzybiczą ogólnoustrojową. Są to dostępne na receptę tabletki zawierające flukonazol, ketokonazol czy itrakonazol. Niestety taka kuracja mocno obciąża nerki i wątrobę [1].

Należy również pamiętać, aby w przypadku nawrotów skonsultować się z dermatologiem. Nieleczony łupież pstry może poważnie uszkodzić skórę, pozostawić blizny i spowodować liczne komplikacje. Przede wszystkim należy stosować się do zaleceń i zapobiegać jego nawrotom.