Jak wyglądają pleśniawki u niemowlaka?

Pleśniawki to powierzchowne infekcje błony śluzowej jamy ustnej. Dochodzi do nich w wyniku zakażenia grzybami, najczęściej drożdżakiem z rodzaju Candida albicans. Pleśniawki mają postać małych, białych plamek przypominających ścięte mleko, jednocześnie tworząc charakterystyczny nalot w jamie ustnej. Pleśniawki mogą objawiać się jako pojedyncze punkty lub występować jako większe skupiska, tworząc jednolitą warstwę.

Pleśniawki najczęściej atakują język, dziąsła, podniebienie, wargi i błonę śluzową policzków. Rzadziej, mogą się rozprzestrzenić na gardło, przełyk, krtań, tchawicę czy nawet oskrzela. Pleśniawki najczęściej pojawiają się u niemowląt, co nie znaczy, że nie mogą pojawić się również u osób dorosłych. Układ odpornościowy najmłodszych dzieci, w tym flora bakteryjna jamy ustnej, nie są jeszcze w pełni wykształcone dlatego, ta infekcja najczęściej atakuje małe dzieci. Jednak w praktyce problem może dotyczyć każdego [1,2].

Jak leczyć pleśniawki u niemowląt?

U noworodków nie należy lekceważyć pleśniawek i powinno się je bezwzględnie leczyć. Nieleczone mogą nie tylko pokryć całą jamę ustną dziecka, ale i nawet rozprzestrzenić się na gardło i układ pokarmowy. Pleśniawki powinno się leczyć również z tego powodu, że sprawiają one niemowlakowi ból, utrudniają ssanie, co znacznie utrudnia mu przyjmowanie pokarmu. Zdecydowanie najlepiej leczenie pleśniawek u tak malutkich dzieci skonsultować z lekarzem i stosować preparaty przez niego zapisane.

Lekarz najczęściej przepisuje preparaty do leczenia miejscowego. Z reguły są to preparaty zawierające nystatynę lub wodny roztwór fioletu gencjanowego, ale w niektórych przypadkach lekarz może zapisać również leki przeciwgrzybicze doustne dostępne na receptę np. flukonazol.

Również szereg preparatów na afty i pleśniawki dostępnych OTC może okazać się pomocna. Te preparaty z reguły stosuje się bezpośrednio na jamę ustną dziecka poprzez pędzlowanie pleśniawek za pomocą szpatułki lub palca. Oczywiście nie używa się gołego palcach, tylko jałowy gazik moczy się w preparacie. Smarowanie pleśniawki należy robić delikatnie. W innym wypadku można zetrzeć pleśniawki, co powoduje krwawienie i ból.

Należy również pamiętać o stosowaniu odpowiedniego probiotyku, jeżeli dziecko przyjmuje antybiotyk. Nie zadbanie o odpowiednią jakość flory bakteryjnej może przyczynić się do zakażeń drożdżakami, co może m.in. spowodować pleśniawki.

Jeżeli u dziecka pojawią się pleśniawki, ważne jest, aby mama karmiącą piersią zminimalizowała zakażenie podczas karmienia piersią. Z tego powodu karmiąca mama powinna przemywać pierś przed i po karmieniu.  Jeżeli pomimo tego kobieta zauważy na swoich brodawkach sutkowych plamki, powinna również zastosować preparaty na pleśniawki podobnie jak dziecko. Nieleczone zakażenie u mamy może przenieść się ponownie na dziecko.

Należy pamiętać również o wymianie lub wyparzeniu smoczków, gryzaków lub grzechotek i innych zabawek, które dziecko bierze do buzi. Pozwoli to pozbyć się z ich powierzchni patogenów, mogących spowodować nawrót pleśniawek [1,3].

Co zrobić, żeby zapobiec nawrotom pleśniawek u niemowląt?

• starannie dbać o odpowiednią higienę jamy ustnej niemowlęcia i czystość jego rączek;
• należy dokładnie wyparzać i myć smoczki i butelki do karmienia oraz zabawki niemowlaka;
• ograniczać dostęp dziecka do brudnych przedmiotów;
• przed karmieniem niemowlęcia zawsze myć piersi;
• pod żadnym pozorem nie oblizywać smoczka przed podaniem dziecku;
• podczas antybiotykoterapii zawsze dziecku podawać osłonowo probiotyki [2,3].

Jakie preparaty stosować na pleśniawki u dzieci?

Aphtigel 0,1% żel i Aphtigel Max 0,3% żel

• preparat zawiera 0,1% lub 0,3% (Aphtigel Max) diglukonianu chlorheksydyny, 0,3% ekstraktu z szałwi lekarskiej, glicerynę, hydroksyetylocelulozę i wodę;
• można stosować go 3 razy dziennie, po zastosowaniu przez 30 minut nie należy spożywać posiłku;
• preparat może być stosowany przez osoby mające skłonność do występowania aft i pleśniawek [4].

Aphtihelp żel

• preparat zawiera diglukonian chlorheksydyny, hydroksyetylocelulozę i hialuronian sodu;
• można stosować go kilka razy dziennie na zmianę chorobową (nie jeść i nie pić przez 20-30 minut), od 1 roku życia (stosowanie preparatu u dzieci poniżej 12-go miesiąca życia należy skonsultować z lekarzem);
• preparat może być stosowany przez osoby mające skłonność do występowania aft i pleśniawek oraz zmian występujących w obrębie ust, jak zajady lub opryszczka [5].

Dezaftan med żel

• zawiera m.in. poliwinylopirolidon, który tworzy na powierzchni błony śluzowej barierę ochronną i przyspiesza gojenie aft;
• można stosować 3-4 razy dziennie;
• produkt stosuje się wspomagająco przy aftach, pleśniawkach czy drobnych urazach [6].

Podsumowanie

Pleśniawki najczęściej są obserwowane u niemowląt i małych dzieci. Jest to związane zarówno, z tym że nie mają one jeszcze do końca wykształconego układu odpornościowego jak, z tym że poznają świat poprzez branie większości przedmiotów do buzi. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka i zachowanie pewnych zasad, które znacznie zmniejszą szansę zakażenia. Jeżeli już jednak do niego dojdzie, to bezwzględnie należy udać się do lekarza. Następnie trzeba stosować przepisane przez niego leczenie. Nie należy samemu przerywać leczenia, gdy stan dziecka się poprawi. Może to spowodować nawrót pleśniawek w przyszłości.