Ciąża to szczególny okres — choć jest to stan fizjologiczny, to wiąże się z licznymi zmianami w funkcjonowaniu organizmu kobiety. Powszechnymi dolegliwościami u ciężarnych są różne dysfunkcje przewodu pokarmowego. Odsetek kobiet w ciąży cierpiących z powodu zaparć wynosi 16-39% i jednocześnie jest kilkakrotnie wyższy w odniesieniu do kobiet niebędących w ciąży (7%). Wynika to ze zmniejszonej motoryki przewodu pokarmowego związanej z intensywnym wydzielaniem progesteronu, a także z ucisku na jelita powiększającej się macicy oraz niekiedy powiększających się hemoroidów czy utrudnionej aktywności fizycznej [1]. (Czytaj także: Jak przygotować się do ciąży?)

Jak diagnozuje się zaparcia u ciężarnych?

Diagnostyka zaparć zazwyczaj ogranicza się do wywiadu z pacjentką, badania per rectum oraz wykonania podstawowych badań laboratoryjnych, w celu wykluczenia niedokrwistości, niedoczynności tarczycy, czy cukrzycy. Dodatkowe badanie endoskopowe może być wskazane wówczas, gdy zaparciom towarzyszą krwawienia lub inne alarmowe objawy [1].

Jak leczyć zaparcia w ciąży?

Leczenie zaparć należy rozpocząć od zmian behawioralnych, obejmujących zmiany dietetyczne, zwiększoną podaż błonnika, picie odpowiedniej ilości płynów oraz zwiększenie aktywności fizycznej. U kobiet ciężarnych można również wdrożyć doustne preparaty łagodzące zaparcia, jednak warto unikać samoleczenia. Ciężarne powinny przyjmować leki wyłącznie pod kontrolą lekarza.

Kobiety w ciąży mogą stosować preparaty zwiększające masę stolca, działające miejscowo w jelicie i nie powodując efektów ubocznych. Należą do nich:

• metyloceluloza;
• błonnik pokarmowy.

W sytuacji, gdy powyższe leki nie przyniosą spodziewanego efektu, można zastosować środki osmotyczne, takie jak:

• laktuloza;
• makrogole.

Są one niewchłaniane w przewodzie pokarmowym oraz niemetabolizowane przez mikroflorę jelitową. Powodują napływ wody do jelita, upłynnienie mas kałowych, a tym samym zwiększenie ich objętości i pobudzenie perystaltyki jelit [1]. (Czytaj także: Jak radzić sobie ze zgagą w ciąży?)

Błonnik pokarmowy — preparaty

Błonnik pokarmowy pobudza perystaltykę jelit poprzez zwiększenie objętości mas kałowych. Dostępny jest w aptekach w formie proszku, który należy wymieszać z wodą i wypić. Preparaty błonnikowe najczęściej zawierają nasiona babki płesznik, babki jajowatej oraz lnu. Ich dodatkową zaletą jest obecność śluzów, które również usprawniają pasaż jelitowy. W trakcie stosowania preparatów z błonnikiem należy jednak pamiętać o jednoczesnym spożywaniu dużej ilości wody — minimum 2 litry dziennie. Zbyt mała podaż płynów może wywołać efekt odwrotny do zamierzonego [2].

Leki z błonnikiem dla kobiet w ciąży

• Nasiona płesznika Herbapol, lek, zioło pojedyncze;
• Mucofalk, lek, granulat do sporządzania zawiesiny doustnej.

Suplementy diety z błonnikiem

• Błonnik Oleofarm, suplement diety, proszek;
• Jeliton, łupina nasienna babki jajowatej, suplement diety, saszetki lub proszek;
• Colosan Ex, suplement diety, proszek;
• Ispagul S, suplement diety, proszek;
• Fibraxine, suplement diety, proszek w saszetkach;
• Colon C, suplement diety, proszek.

Makrogole dla ciężarnych — preparaty

Makrogole występują w formie proszków, z których sporządza się roztwory doustne. W trakcie ich stosowania należy mieć na uwadze, że mogą one utrudniać wchłanianie innych leków doustnych. Ich potencjalnymi działaniami niepożądanymi są wzdęcia i bóle brzucha [3].

Leki z makrogolem

• Moxalole, lek, proszek do sporządzania roztworu doustnego;
• Forlax, lek, proszek do sporządzania roztworu doustnego.

Wyroby medyczne z makrogolem

• DulcoSoft, wyrób medyczny, proszek do sporządzania roztworu doustnego albo roztwór doustny;
• Dicopeg, wyrób medyczny, proszek do sporządzania roztworu doustnego;
• Xenna Balance, wyrób medyczny, proszek do sporządzania roztworu doustnego;

Laktuloza w ciąży

Laktuloza występuje w postaci doustnych syropów, a jej efekt występuje zazwyczaj po około 24 godzinach od przyjęcia dawki leku. Można ją stosować raz dziennie na czczo lub podczas śniadania albo w 2-3 dawkach podzielonych [3].

Syrop na zaparcia w ciąży – leki

• Lactulosum Amara, lek, syrop;
• Lactulosum Takeda Forte, lek, syrop;
• Lactulose-MIP, lek, syrop;
• Lactulosum Hasco, lek, syrop;
• Duphalac, lek, roztwór doustny.

Syrop na zaparcia w ciąży – suplement diety

• Solaq Solinea, suplement diety, syrop.