Przeziębienie to infekcja wirusowa, której sprawcą najczęściej są rinowirusy. Jej symptomy stanowią konsekwencję stanu zapalnego błony śluzowej nosa, gardła oraz zatok przynosowych. Samo przeziębienie przeważnie ma łagodny przebieg. Często rozpoczyna się od kilku dni gorszego samopoczucia. Zazwyczaj pierwszym objawem jest ból gardła lub chrypka. Następnie może wystąpić nieżyt nosa, który bardzo często jest dominującym symptomem. Niekiedy może rozwinąć się również stan podgorączkowy, podczas którego temperatura ciała waha się między 37 a 38°C [1,2].

Jakie leki na przeziębienie w ciąży można stosować?

Leki na przeziębienie w ciąży łagodzą objawy oraz skracają czas choroby. Jednocześnie stosowanie tych leków zapobiega powikłaniom. W okresie ciąży nie wszystkie znane nam i popularne leki na przeziębienie mogą być stosowane. Jak zatem leczyć przeziębienie w ciąży?

Jak leczyć ból głowy i gorączkę w ciąży?

Przeziębieniu może towarzyszyć stan podgorączkowy, rzadko natomiast występuje gorączka powyżej 38°C. Sam stan podgorączkowy nie jest wskazaniem do przyjmowania leków przeciwgorączkowych. Lekko podwyższona temperatura ciała mobilizuje organizm do walki, dlatego jest pożądanym zjawiskiem i nie należy jej obniżać. Dopiero sytuacja, gdy temperatura ciała przekracza 38°C i utrzymuje się przez długi czas, pretenduje do wdrożenia odpowiednich leków przeciwgorączkowych.

W przypadku ciężarnych obniżanie temperatury warto rozpocząć od prostych, domowych metod — przykładając chłodne okłady bądź biorąc kąpiel w letniej wodzie (jej temperatura powinna być o 1-2 stopnie niższa od temperatury ciała). Dopiero w sytuacji, gdy powyższe metody okazują się nieskuteczne, należy sięgnąć po farmakoterapię. Lekiem dozwolonym i bezpiecznym w czasie ciąży jest paracetamol. Można go spotkać pod następującymi nazwami handlowymi:

• Apap;
• Panadol;
• Paracetamol;
• Efferalgan [3].

Co stosować na katar w ciąży?

Choć na rynku istnieje szereg różnorakich leków łagodzących katar, to kobiety ciężarne mogą korzystać jedynie z części z nich. Dla tej grupy pacjentek bezpieczne są izotoniczne i hipertoniczne roztwory soli morskiej, dostępne w postaci sprayu lub kropli do nosa, a także inhalacje solą fizjologiczną bądź hipertonicznym roztworem chlorku sodu.

Izotoniczne roztwory soli morskiej oczyszczają jamy nosowe z zalegających zanieczyszczeń, kurzu i wydzieliny. Nawilżają i łagodzą podrażnienia. W tej grupie można wyróżnić następujące preparaty:

• Hydromarin;
• NoseFrida;
• Marimer;
• Marimer Baby – sterylny roztwór wody morskiej;
• Sterimar Higiena;
• Sterimar Zatkany Nos.

Natomiast hipertoniczne roztwory wody morskiej stosuje się, gdy ciężarna boryka się z uporczywym, gęstym katarem. Wyróżnia się:

• Aquamer Hipertonic;
• Hysan;
• Marimer hipertoniczny;
• Quixx Katar;
• Sterimar hipertoniczny.

Przydatne mogą okazać się także inhalacje z roztworu soli fizjologicznej bądź jej hipertonicznego roztworu. 0,9% roztwór chlorku sodu oczyszcza drogi oddechowe i zmniejsza lepkość wydzieliny, z kolei bardziej stężone roztwory (2,2-6,0%) działają obkurczająco na śluzówkę, usuwając nadmiar wydzieliny. Są one dostępne w pojedynczych, jednodawkowych ampułkach. Nebulizację warto przeprowadzać 2-3 razy dziennie, przy użyciu maseczki, a nie zaś ustnika. Jednocześnie ciężarna powinna pamiętać, że hipertonicznych roztworów nie należy stosować dłużej niż 2 tygodnie bez konsultacji z lekarzem [3].

Jakie są sposoby na ból gardła w ciąży?

Leczenie bólu gardła u ciężarnych powinno opierać się głównie na jego intensywnym nawilżaniu. Pierwszym krokiem powinna być odpowiednia podaż płynów. Można dodatkowo posiłkować się także preparatami na bazie porostu islandzkiego, propolisu bądź szałwii, gdyż są bezpieczne dla ciężarnych. W przypadku uciążliwego i utrudniającego przełykanie bólu gardła można zastosować także benzydaminę lub chlorheksydynę. (Czytaj także: Leki ziołowe w ciąży – zioła zakazane i dozwolone)

Benzydamina to związek o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym, przeciwobrzękowym i antyseptycznym. Występuje w formie tabletek do ssania lub aerozolu do jamy ustnej. Po zastosowaniu miejscowym, w nieznacznym stopniu wchłania się do krwiobiegu. Znajduje się w następujących preparatach:

• Tantum Verde (tabletki do ssania, aerozol do stosowania w jamie ustnej);
• HascoSept (tabletki do ssania, aerozol do stosowania w jamie ustnej);
• Uniben (aerozol do stosowania w jamie ustnej);
• Septogard (aerozol do stosowania w jamie ustnej) [3,4].

Z kolei chlorheksydyna to związek o działaniu przeciwbakteryjnym. Występuje w formie płynu do płukania jamy ustnej i gardła. Po zastosowaniu miejscowym nie wchłania się do krążenia ogólnego, w związku z czym nie wywiera działania ogólnoustrojowego u ciężarnej. Chlorheksydyna występuje pod następującymi nazwami handlowymi:

• Corsodyl (płyn do płukania jamy ustnej i gardła);
• Eludril (płyn do płukania jamy ustnej i gardła) [3,5].

Co na kaszel w ciąży?

Kaszel nie jest częstym objawem przeziębienia. Niemniej, długotrwały kaszel może być niebezpieczny dla kobiet w ciąży, dlatego ważne jest, aby kontrolować swój stan zdrowia na bieżąco i w porę reagować. W przebiegu kaszlu warto zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu. Można stosować preparaty śluzowe, osłaniające podrażnione gardło i redukujące odruch kaszlowy. Pomocne mogą okazać się również wyżej opisane inhalacje.

Niestety większość leków przeciwkaszlowych jest przeciwwskazana w ciąży. Należą one do kategorii B lub C, czyli do grupy leków, którym nie udokumentowano bezpieczeństwa stosowania u ciężarnych [3].

Stosowanie leków przez kobiety ciężarne i ich bezpieczeństwo

Przed wprowadzeniem produktu leczniczego na rynek farmaceutyczny, musi on przejść szereg rygorystycznych testów, sprawdzających jego skuteczność i bezpieczeństwo. Z przyczyn etycznych i kulturowych, takie badania są niezwykle rzadko przeprowadzane na kobietach ciężarnych. Przyczynia się to do tego, że nie mamy wiedzy na temat wpływu wielu leków na organizm ciężarnej oraz płodu. Dysponujemy zazwyczaj danymi dotyczącymi badań in vitro w hodowlach komórkowych i/lub in vivo na zwierzętach. Nie można jednak wyciągać z nich daleko idących wniosków, jakoby taki sam wpływ miałyby wywołać u ciężarnej [3]. (Czytaj także: Jak radzić sobie ze zgagą w ciąży?)

Ciąża to taki czas, w którym warto ograniczyć przyjmowanie wszelkich leków do minimum. Kobiety ciężarne powinny mieć świadomość, że leki, które przyjmowały przed ciążą, w znacznej większości nie nadają się do stosowania w tym szczególnym okresie. Lista bezpiecznych produktów leczniczych jest wyjątkowo krótka i warto jej przestrzegać — dla zdrowia matki i płodu [3].