Zaparcia to coraz częstszy problem kliniczny, zwłaszcza w krajach zachodnich. Dołączyły do grona chorób cywilizacyjnych — według danych epidemiologicznych dotyczą niemal 30% populacji. Niestety dane te mogą być niepełne, gdyż pacjenci często bagatelizują ten problem i zaparcia nie są u nich diagnozowane. Choć obecny rynek farmaceutyczny obfituje w różnego rodzaju leki łagodzące zaparcia, niezwykle dużą popularnością cieszy się bisakodyl. Poznajmy go bliżej.

Czym są zaparcia?

Według Kryteriów Rzymskich III definicja zaparć obejmuje występowanie przynajmniej dwóch poniższych objawów przez co najmniej 6 miesięcy:

• uczucie parcia na stolec podczas 25% defekacji lub częściej;
• uczucie niepełnego wypróżnienia i oddawanie twardego stolca w 25% wypróżnień;
• mniej niż 3 wypróżnienia tygodniowo;
• uczucie zablokowania odbytnicy i potrzeba ręcznych manipulacji podczas 25% wypróżnień [1].

Jak leczyć zaparcia?

Obecnie do leczenia zaparć stosuje się następujące grupy leków:

• preparaty o działaniu osmotycznym: makrogole, laktuloza;
• środki pobudzające jelita i wzmagające perystaltykę jelit: bisakodyl, pikosiarczan sodu, rzewień, aloes, senes;
• błonnik i produkty śluzowe: babka płesznik, babka jajowata, nasiona lnu;
• płynna parafina;
• surfaktanty: dokuzynian sodu;
• czopki glicerynowe [2].

Jak działa bisakodyl na zaparcia?

Bisakodyl jest lekiem przeczyszczającym, który działa głównie na jelito grube. Jego mechanizm działania polega na drażnieniu śluzówkowych i podśluzówkowych splotów nerwowych błony śluzowej jelita grubego. Powoduje to zwiększoną aktywność skurczową jelit oraz pobudzenie perystaltyki, czyli ruchów robaczkowych jelit. Ponadto, bisakodyl zmniejsza wchłanianie wody w jelicie grubym, co zwiększa objętość mas kałowych i ułatwia proces wypróżniania.

Kiedy brać bisakodyl?

Wskazaniem do stosowania bisakodylu jest krótkotrwałe, objawowe leczenie zaparć. Może być stosowany także w przygotowaniu do badań diagnostycznych, w leczeniu przed i pooperacyjnym, a także innych stanach, które wymagają ułatwionej defekacji [4].

Po jakim czasie zaczyna działać bisakodyl?

Bisakodyl działa bezpośrednio na śluzówkę jelit, stymulując ich aktywność motoryczną. Związek ten hamuje również wchłanianie elektrolitów i wody, dzięki czemu upłynnia masy kałowe i rozluźnia konsystencję stolca. W efekcie zostaje pobudzona perystaltyka jelita grubego, a defekacja jest ułatwiona [3].

Efekt przeczyszczający występuje w różnych odstępach czasu, w zależności od formy podania bisakodylu. Podawanie leku w postaci tabletki doustnej wywołuje efekt przeczyszczający po 6-12 godzinach od podania. Natomiast doodbytnicza aplikacja bisakodylu wywołuje efekt przeczyszczający średnio po 20 minutach [4]. Ze względu na szybki czas działania po podaniu doodbytnicznym niektórzy uważają ten lek za złoty środek na zaparcia. Dodatkową zaletą bisakodylu jest fakt, że działa on w jelicie grubym, a zatem nie zakłóca procesów trawienia oraz wchłaniania podstawowych składników odżywczych.

Jakie skutki uboczne może wywołać bisakodyl?

Bisakodyl może wywołać następujące działania niepożądane:

• często (od 1 do 10 pacjentów na 100): skurcze brzucha, biegunka, nudności;
• niezbyt często (od 1 do 10 pacjentów na 1000): uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej, wymioty, krew w kale, uczucie dyskomfortu w okolicach odbytu;
• rzadko (od 1 do 10 pacjentów na 10 000): reakcje nadwrażliwości [4].

Jak stosować leki z bisakodylem?

Bisakodyl w postaci czopków doodbytniczych należy aplikować około 30 minut po posiłku, w celu wzmocnienia fizjologicznego odruchu żołądkowo-jelitowego. Natomiast tabletki doustne należy przyjmować tuż przed snem, popijając dużą ilością wody. Bisakodylu nie wolno stosować dłużej niż przez 5 dni [4,5].

W jakich preparatach występuje bisakodyl?

Bisakodyl występuje w formie doustnych tabletek dojelitowych oraz czopków doodbytniczych. Większość z nich dostępna jest bez recepty.

Tabletki doustne z bisakodylem

Bisacodyl VP to tabletki dojelitowe o działaniu przeczyszczającym i wiatropędnym. 1 tabletka zawiera 5 mg bisakodylu. Lek dostępny bez recepty.

Dulcobis to doustne tabletki dojelitowe o działaniu przeczyszczającym, powodujące rozmiękczenie stolca i ułatwienie wypróżnienia. 1 tabletka zawiera 5 mg bisakodylu. Lek dostępny bez recepty.

Czopki z bisakodylem

Dulcobis w formie czopków działa na końcowy odcinek przewodu pokarmowego, powodując wypróżnienie. 1 czopek zawiera 10 mg bisakodylu. Lek dostępny bez recepty.

Bisacodyl GSK to czopki zawierające 10 mg bisakodylu. Są dostępne wyłącznie na receptę.

Czy bisakodyl jest bezpieczny? Kiedy go nie stosować?

Bisakodyl jest ogólnie uważany za bezpieczny lek przeczyszczający. Jednak istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania tego leku, takie jak nadwrażliwość na którykolwiek składnik bisakodylu, zespół ostrego brzucha, niedrożność jelit, zapalenie okrężnicy, ból brzucha o nieznanej przyczynie, choroba Leśniowskiego-Crohna, krwawienie z przewodu pokarmowego.

Należy zawsze przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania i unikać stosowania bisakodylu długoterminowo bez konsultacji z lekarzem.

Dlaczego nie należy stosować bisakodylu na odchudzanie?

Nie warto stosować bisakodylu na odchudzanie, ponieważ nie jest to bezpieczny ani skuteczny sposób na zrzucenie wagi. Bisakodyl to lek stosowany głównie w celu łagodzenia zaparć i nie został stworzony specjalnie jako środek odchudzający. Istnieje wiele innych skutecznych i bezpiecznych metod odchudzania, takich jak zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna, które są preferowane i zalecane przez specjalistów do utraty wagi.

Stosowanie bisakodylu w celu odchudzania może prowadzić do niekorzystnych skutków ubocznych. Lek ten działa jako stymulant przewodu pokarmowego, co może prowadzić do biegunek, utraty wody i elektrolitów oraz innych problemów żołądkowo-jelitowych. Ponadto, bisakodyl jest przeznaczony do krótkotrwałego stosowania w przypadku zaparć i nie jest odpowiedni do długotrwałego stosowania, które jest konieczne przy procesie odchudzania.

Bisakodyl czy Dulcobis? Co lepiej wybrać?

Mając przed sobą wybór Bisacodyl czy Dulcobis decyzja nie powinna być trudna, gdyż leki te są swoimi zamiennikami. W związku z tym efekt przeczyszczający również powinien być zbliżony. Chcąc osiągnąć szybki efekt warto sięgnąć po Dulcobis lub Bisacodyl GSK, które są w formie czopków.

Jak zapobiegać zaparciom? 5 wskazówek

Oto kilka praktycznych wskazówek, które pomogą Ci zapobiec zaparciom:

1. Jedz dużo błonnika — Błonnik to substancja roślinna, która nie jest trawiona przez organizm. Przechodzi przez jelita i zmniejsza ryzyko zaparć poprzez zwiększenie objętości mas kałowych i ułatwienie ich wydalania. Warto spożywać owoce, warzywa, orzechy, nasiona oraz pełnoziarniste produkty zbożowe.
2. Pij dużo wody — Woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego i zapobiegania zaparciom. Należy pić co najmniej 8 szklanek wody dziennie, a także unikać nadmiernej ilości alkoholu.
3. Regularna aktywność fizyczna — Ćwiczenia fizyczne przyspieszają perystaltykę jelit i wpływają na ruchy mas kałowych w jelitach. Regularna aktywność fizyczna, nawet w postaci krótkich spacerów, może zmniejszyć ryzyko zaparć.
4. Unikaj nadmiernego spożycia produktów mlecznych i tłustych — Nadmiar produktów mlecznych i tłustych może powodować zwiększenie ryzyka zaparć.
5. Kontroluj potrzebę wypróżnienia — Warto starać się na bieżąco stale reagować na potrzebę wypróżnienia, aby uniknąć zalegania mas kałowych w jelitach.

Pamiętaj, że codzienne wykonywanie powyższych wskazówek jest kluczowe dla zdrowia układu pokarmowego i zapobiegania zaparciom. W przypadku zaparć należy skonsultować się z lekarzem, który może zalecić specjalistyczne leczenie zgodne z diagnozą medyczną.