Sterydy do nosa bez recepty — jakie są dostępne w Polsce?

Wszystkie produkty lecznicze, o których mowa, zawierają ten sam glikokortykosteroid: jednowodny furoinian mometazonu, w stężeniu pozwalającym na podanie 50 g mometazonu w jednej dawce. Mają postać białawych zawiesin.

Nazwy najczęściej spotykanych aerozoli sterydowych do nosa są analogiczne dla tych dostępnych jedynie na receptę. Różni je tylko obecność drugiego członu nazwy i w ten sposób dostępne OTC są Nasometin Control, Pronasal Control,  Momester Nasal oraz Aleric Spray. Ponadto rejestrację posiada także Hitaxa Metmin-Spray (wcześniej Metmin Control). Wszystkie wymienione produkty lecznicze zawierają po 60 dawek, jedynie Nasometin Control posiada 120 dawek w opakowaniu [1].

Nasometin Control, aerozol do nosa, lek bez recepty

Skład

• Każde jednorazowe rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów mometazonu furoinianu.

Stosowanie

• Zalecaną dawką dla osób dorosłych są dwa rozpylenia do każdego otworu nosowego raz na dobę. Produktu nie należy stosować dłużej niż 3 miesiące bez konsultacji z lekarzem.

Wskazania

• Lek wskazany jest w leczeniu objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa.

O produkcie

• Substancja czynna zawarta w aerozolu działa przeciwalergicznie i przeciwzapalnie.
• Lek nie jest przeznaczony dla osób poniżej 18 roku życia.
• Nie należy stosować leku bez konsultacji z lekarzem w okresie ciąży oraz karmienia piersią.
• Nie wolno stosować u pacjentów po niedawno przebytym urazie nosa lub po zabiegu chirurgicznym.
• Zawiera 120 dawek w opakowaniu.
• Lek działa głównie miejscowo, co minimalizuje występowania ogólnoustrojowych działań niepożądanych.

Dlaczego mometazon?

Po pierwsze, charakteryzuje się on stosunkowo silnym działaniem przeciwalergicznym i przeciwzapalnym, charakterystycznym dla substancji sterydowych. Łagodzi obrzęk błon śluzowych przewodów nosowych, zmniejsza ilość wodnistej wydzieliny, a także świąd towarzyszący alergicznemu nieżytowi nosa.

Po drugie, mometazon w postaci furoinianu, działa praktycznie tylko miejscowo. Jest to kluczowe dla bezpieczeństwa stosowania leku. Mometazon w znikomym stopniu wchłania się do krążenia ogólnego i dlatego nie wpływa na cały organizm. Przez to nie  powoduje powstawania działań niepożądanych w całym organizmie.

Ważną sprawą jest prawidłowa technika podawania sterydów do nosa tak, aby nie zdarzało się połknięcie zawiesiny. Połknięty lek jest bowiem wchłaniany z przewodu pokarmowego i wywiera skutki w całym organizmie [1,2].  Pierwsze efekty działania mometazonu można zaobserwować maksymalnie po 8-12  godzinach, a do pełnego działania leku trzeba poczekać od kilku do kilkunastu dni [1,2].

Jaki steryd do nosa dla dzieci wybrać?

Bez recepty nie znajdziemy preparatów zawierających sterydy, których zalecenia opisane w ulotce przez producenta pozwalają na podanie dzieciom. Jednak w preparatach OTC znajdziemy dokładnie ten sam steryd (mometazon) w tej samej dawce co preparaty dostępne z przepisu lekarza, w których już dozwolone jest podawanie dzieciom powyżej 3. roku życia. Powodem tego jest sam fakt, że sterydy nie powinny być stosowane z własnego wyboru, zwłaszcza jeśli chodzi o najmłodszych. Decyzję o ich wprowadzeniu do terapii powinien zawsze podjąć lekarz ze względu na działania niepożądane [1].

Jakie są sterydy do nosa na alergię?

Mometazon, substancja czynna obecna w preparatach sterydowych do nosa charakteryzuje się aktywnością przeciwalergiczną. Jest wskazany w alergicznym nieżycie nosa, w przeciwieństwie do xylometazolin i oksymetazolin stosowanych w katarze nie ma potencjału uzależniającego. Ponadto przewagą sterydów jest ich działanie na przyczynę występowania objawów. Hamują wytwarzanie mediatorów alergii, co skutecznie łagodzi uciążliwe objawy. W przebiegu nieżytu nosa dochodzi do stanu zapalnego błony śluzowej, sterydy mają działanie przeciwzapalne, co przyspiesza gojenie nosa [1].

Kto powinien stosować steryd do nosa?

Wszystkie sterydy do nosa bez recepty posiadają to samo wskazanie: leczenie zdiagnozowanego sezonowego alergicznego nieżytu błony śluzowej nosa (czyli kataru siennego) u osób dorosłych, czyli powyżej 18 roku życia [1].

Sterydy do nosa bez recepty są przeciwwskazane:

• u dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia,
• w trakcie przeziębienia przebiegającego z katarem, ponieważ nie ma dostatecznych dowodów na skuteczność takiej terapii,
• u chorych z nowotworami w obszarze nosa i zatok,
• u chorych na zanikowy nieżyt nosa,
• u pacjentów z uszkodzoną przegrodą nosową,
• po operacjach przegrody nosowej i zatok, ze względu na możliwość gorszego gojenia,
• u chorych z niewyleczonymi zakażeniami w obrębie nosa (np. z opryszczką),
• u osób z nadwrażliwością na furoinian mometazonu lub którąś z substancji pomocniczych [1,2,3,4].

Jednym z najczęstszych działań niepożądanych są krwawienia z nosa, podrażnienie, suchość i pieczenie śluzówki nosa.

Sterydy do nosa — jak długo stosować?

Sterydy do nosa dostępne bez recepty podaje się wyłącznie osobom dorosłym. Dawkowanie zaczyna się od podania 2 dawek 1 raz dziennie, do każdej dziurki nosa. Potem można zmniejszyć ilość podawanego leku do jednej dawki 1 raz dziennie do każdego otworu nosowego. Jeśli po 14 dniach nie nastąpiła poprawa, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem.

Szczególnie istotna jest odpowiednia technika podania leku, która gwarantuje podanie właściwej dawki oraz bezpieczeństwo stosowania sterydu w aerozol donosowym [1,2].

Instrukcja podawania sterydów do nosa

Sterydy donosowe dostępne bez recepty występują w postaci zawiesiny. Oznacza to, że lek zawieszony jest w roztworze w postaci nierozpuszczalnych drobnych cząstek. Aby uzyskać jednorodną zawiesinę mometazonu, a tym samym podać właściwą dawkę sterydu, przed każdym użyciem należy wstrząsnąć butelką z lekiem.

Przed pierwszym użyciem zawiesiny należy 10-krotnie użyć rozpylacza aż do uzyskania jednorodnej mgiełki. Podobnie, jeśli dozownik nie był używany przez przynajmniej dwa tygodnie, należy sprawdzić działanie pompki i nacisnąć ją kilkakrotnie (minimum 2 razy) do uzyskania jednorodnej mgiełki.

Steryd do nosa podajemy raz na dobę, do oczyszczonych z wydzieliny otworów nosowych.

Bardzo ważny jest kierunek podawania strumienia mgiełki z zawiesiną sterydu. Aplikator należy włożyć płytko do przedsionka nosa i skierować do otworu nosa w kierunku wewnętrznego kącika oka. Końcówka dozownika nie może być skierowana w stronę przegrody nosowej, nie może również dotykać błony śluzowej nosa.

Aby steryd do nosa był równomiernie dystrybuowany po rozpyleniu do nosa mgiełki z lekiem, należy zrobić wdech i przytrzymać oddech na kilka sekund, po czym wykonać spokojny wydech nosem.

Wszystkie te czynności należy wykonać albo leżąc na łóżku na brzuchu, z głową zwieszoną w dół poza krawędź łóżka, albo leżąc na plecach z głową maksymalnie odchyloną w tył. Pozwala to uniknąć przypadkowego połknięcia zawiesiny ze sterydem [1,2,5].