Najwięcej przypadków wszelkich urazów zębów dotyczy wieku dziecięcego. Dzieci z uzębieniem mlecznym doznają ich w 30%, zaś maluchy ze stałymi zębami do 13. roku życia — w 22%. Największy przyrost częstości urazów obserwuje się wśród dzieci od 2. do 4. roku życia, zaś zdecydowana większość wszelkich obrażeń zębów ma miejsce przed ukończeniem 19. roku życia. Oznacza to, że jeżeli nie zostaną one prawidłowo wyleczone, pacjent będzie musiał się z nimi zmagać przez całe swoje dorosłe życie. Jednym z częstszych urazów w obrębie jamy ustnej jest wybity ząb [1]. 

Wybity ząb — jak do tego doszło?

Wybicie zęba to inaczej zwichnięcie całkowite. Polega na całkowitej utracie kontaktu zęba z zębodołem w wyniku przerwania wszystkich więzadeł ozębnej. Wybiciu ulegają najczęściej przednie zęby — siekacze szczęki, nieco rzadziej siekacze żuchwy. Zwichnięciu całkowitemu często towarzyszy uszkodzenie okolicznych tkanek oraz złamanie wyrostka zębodołowego [2]. (Czytaj także: Choroby przyzębia a Covid-19)

Wybity ząb — co z nim zrobić?

Wybicie zęba nie jest jednoznaczne z jego dożywotnią utratą. Kluczem do sukcesu jest czas i szybkość naszej reakcji. Po pierwsze, utracony ząb trzeba jak najszybciej odnaleźć. Nawet jeśli będzie zabrudzony — nie szkodzi. Należy wówczas złapać go za koronę, zatkać zlew i przepłukać pod strumieniem zimnej, bieżącej wody. 

Tak przygotowany ząb można umieścić w roztworze soli fizjologicznej, mleku lub ślinie. Uszkodzonego zęba nie należy trzymać w wodzie, gdyż może spowodować ona rozkład niektórych tkanek ozębnej. Przy wybitym zębie najważniejszą rolę odgrywa czas — pacjent powinien znaleźć się w gabinecie stomatologicznym maksymalnie do dwóch godzin od całkowitego zwichnięcia zęba [1-3].

Wybity ząb można również umieścić pod policzkiem lub przeprowadzić samodzielną replantację…

Replantacja zęba — co to takiego?

Replantacja zęba to włożenie wybitego zęba z powrotem do zębodołu, z którego wypadł. Co niezwykle istotne, tyczy się to wyłącznie zębów stałych, a nie mlecznych. Nie należy replantować mleczaków.

Ząb należy umieścić możliwie prosto w zębodole, a następnie unieruchomić go np. za pomocą chusteczki higienicznej lub folii aluminiowej. Z tak zabezpieczonym zębem niezwłocznie należy udać się do specjalisty.

Replantacja zęba u dzieci może być dość ryzykownym zabiegiem, gdyż w skrajnych przypadkach może dojść do jego połknięcia czy zatkania dróg oddechowych. Dlatego w ich przypadku lepszym rozwiązaniem jest umieszczenie zęba w mleku bądź roztworze soli fizjologicznej [2,3].

Co dalej?

Niezależnie od rodzaju urazu, uszkodzony ząb musi być regularnie kontrolowany. Nie mniej ważne jest utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej, która zapobiega stanom zapalnym dziąseł. Warto wprowadzić płukanki z chlorheksydyną (np. Eludril) na okres około 2 tygodni. W przypadku dzieci, które nie potrafią jeszcze wypluwać, należy przemywać wnętrze jamy ustnej gazikiem nasączonym takim płynem. Zalecana jest także tzw. miękka dieta oraz unikanie sportów kontaktowych [1].