Skóra dziecka – czym różni się od skóry osoby dorosłej

Skóra noworodka jest dobrze wykształcona, ale niedojrzała, czyli nie jest wyposażona w takie właściwości jak skóra osoby dorosłej. Dlatego też skóra dziecka wymaga specjalnych kosmetyków oraz szczególnej pielęgnacji nie tylko w sezonie letnim, ale przez cały rok. Preparat z filtrem UV to produkt, który powinien się znaleźć w każdej domowej apteczce maluszka. 

Warstwa rogowa naskórka niemowlaka jest cienka, przez co łatwiej traci wodę. Skórę malucha charakteryzuje również wrażliwość na światło, podatność na uszkodzenia mechaniczne, wzmożony przepływ krwi w skórze, wyższa zawartość wody oraz większy stosunek powierzchni całkowitej do masy ciała. W skórze dzieci i niemowląt jest niewiele gruczołów potowych o niskiej wydajności, a pH skóry charakteryzuje się wyższymi wartościami niż u dorosłego człowieka (pH 6,2-7,5). W przypadku wcześniaków skóra jest jeszcze wrażliwsza i wymaga szczególnej pielęgnacji. Dziecko dopiero w wieku 3 lat posiada skórę, która przypomina właściwościami skórę dorosłego [1,4]. 

Leki i kosmetyki dla dzieci 

Powyższe właściwości skóry dzieci są szczególnie ważne w kontekście doboru kosmetyków oraz leków do podawania na skórę. Badania wykazały, że u noworodków i niemowląt ilość wchłanianego przezskórnie leku jest większa niż u dorosłych, co może prowadzić do wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych. W przypadku leków należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania lidokainy, kortykosteroidów,  heksachlorofenu czy difenhydraminy [1,2]. Kosmetyki dla dzieci nie powinny natomiast zawierać detergentów (oznaczone jako SLS lub SLES) oraz glikolu polietylenowego (PEG) i polipropylenowego (PPG), ponieważ są to czynniki wywołujące alergię [3].

Synteza witaminy D a filtry UV

Wielu rodziców ma opory co do stosowania preparatów z filtrami, ze względu na obawy przed zahamowaniem syntezy witaminy D potocznie zwaną “witaminą słońca”. Skóra dziecka już od pierwszych dni życia jest zdolna do syntezy witaminy D. Preparaty z filtrami przeciwsłonecznymi ograniczają promieniowanie odpowiadające za syntezę witaminy słońca, jednak badania wykazały, że nawet przy zastosowaniu wysokiej ochrony przeciwsłonecznej, witamina D jest syntetyzowana na bardzo dobrym poziomie. Bez obaw o witaminę D chroń skórę dziecka przed oparzeniami a w przyszłości przed nowotworami, przebarwieniami i znamionami! [7,8]

Jak stosować krem z filtrem przeciwsłonecznym?

Oparzenia słoneczne są przyczyną hospitalizacji dzieci i niemowląt. Leczenie oparzeń jest złożone, ponieważ poza stosowaniem leków obejmuje także rehabilitację oraz zabiegi zapewniające dobre efekty kosmetyczne [9]. W przypadku starszych dzieci należy zapewnić podstawową edukację w zakresie ochrony przeciwsłonecznej. Szczególnie dotyczy to letniego wypoczynku w grupach zorganizowanych, podczas którego nie ma bezpośredniego nadzoru rodziców [8]. Aby zapewnić optymalną ochronę dla swojego dziecka, należy wybrać odpowiedni preparat ochronny i stosować go zgodnie z zaleceniami producenta.

Kilka podstawowych zasad stosowania preparatów z filtrem UV:  

1. Dzieci i niemowlęta nie powinny przebywać na słońcu w upalne dni w godzinach 11:00 – 15:00. Pamiętaj że żaden preparat z filtrem nie zapewnia 100% ochrony!
2. Noworodki i niemowlęta do 6. miesiąca życia, nie powinny przebywać bezpośrednio na słońcu. Nie zaleca się stosowania kremów z filtrem w tej grupie wiekowej. Należy zapewnić dziecku odpowiednie ubranie z nakryciem głowy oraz zacienione miejsce odpoczynku.
3. Niemowlętom po 6. miesiącu życia powinieneś zapewnić preparat ochronny minimum 30 SPF (czytaj także: Po co nam filtry). Nie zaleca się stosowania produktów z filtrami chemicznymi i mieszanymi u dzieci poniżej 2 roku życia.
4. Krem z filtrem UV należy stosować na całe ciało! Cienkie tkaniny przepuszczają promieniowanie UV [10]. 
5. Ilość preparatu ma znaczenie! Powinno się nakładać 2 mg/cm2 skóry. Możesz w tym celu wykorzystać prostą “zasadę łyżeczki”:  po jednej łyżeczce kremu na każdą nogę i rękę, po jednej łyżeczce kremu na przednią i tylną część tułowia oraz jedna łyżeczka na twarz, głowę i szyję [11]. 
6. Nie wcieraj! Niezależnie od rodzaju preparatu (krem, mleczko, piankę, balsam, spray) rozetrzyj lub delikatnie wklep w skórę.
7. Preparat przeciwsłoneczny nakładaj około 30 min przed ekspozycją na słońce.
8. Każda kąpiel i suszenie ręcznikiem zmniejsza ilość naniesionego na skórę kremu czy mleczka. Preparat ochronny powinien być zatem nakładany co około 2 godziny  i/lub po każdym dłuższym wyjściu z wody. Zasada dotyczy również preparatów deklarowanych jako wodoodporne!
9. Sprawdź termin ważności produktu! Pamiętaj, że istnieje również termin ważności “po otwarciu”, który dla niektórych preparatów z filtrami UV wynosi tylko 3 miesiące. Zastosowanie preparatu z filtrem przeterminowanym wiąże się z brakiem lub bardzo niską ochroną przeciwsłoneczną.
10. Jeżeli nie jesteś pewien, jakiej ochrony przeciwsłonecznej potrzebujesz, sprawdź indeks UV dla Twojej lokalizacji. Indeks UV to wskaźnik ryzyka wystąpienia poparzeń w danej lokalizacji. Na stronie internetowej znajdziesz informacje, jaką ochronę zastosować przy danych wartościach wskaźnika [10]. 

Przegląd preparatów z filtrami przeciwsłonecznymi

Poniżej znajdziesz przykłady produktów dostępnych w aptece, których zakup warto rozważyć ze względu na dobry skład, wygodną do stosowania postać oraz ekonomiczne opakowanie. Jeżeli zdecydujesz się na inny produkt, pamiętaj, aby zwrócić uwagę przede wszystkim na to czy kosmetyk dla dzieci nie zawiera substancji potencjalnie alergizujących i komedogennych (zapychających pory, co może prowadzić do nawrotu łojotokowego zapalenia skóry, atopii czy trądziku) oraz na rodzaj zastosowanych filtrów.  

Poniżej krótka ściągawka najczęściej spotykanych alergenów i substancji komedogennych w produktach ochrony przeciwsłonecznej: 

• oleje mineralne, 
• octocrylen, 
• fenoksyetanol, 
• pirocton olamina, 
• benzofenon 3,
•  awobenzon, 
• oktokrylen, 
• olejki eteryczne, 
• substancje zapachowe. 

Obecność alergenu w preparacie nie musi oznaczać wystąpienia alergii. Zakupiony kosmetyk najlepiej sprawdzić na niewielkim fragmencie skóry przed wyjazdem na wakacje. 

Preparaty z filtrami UV dla niemowląt i dzieci do 2. roku życia

1.Emolium Suncare krem: 

• do stosowania od pierwszych dni życia
• preparat dla całej rodziny
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB, IR,
• filtry mineralne
• krem pozostawia widoczny mleczno-biały film na skórze,
• przeznaczony do twarzy i ciała (nie podrażnia oczu)
• hipoalergiczny

2.  Emolium Suncare Spray

• do stosowania od pierwszych dni życia
• preparat dla całej rodziny
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB, IR
• filtry mineralne
• pozostawia widoczny mleczno-biały film na skórze
• przeznaczony do całego ciała (nie podrażnia oczu)
• produkt hipoalergiczny (nie zawiera konserwantów)
• wygodna forma do rozprowadzenia preparatu

3. Mustela mleczko SPF 50+ 

• do stosowania od pierwszych dni życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• preparat dla całej rodziny
• SPF 50+
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB,
• filtry chemiczne
• dla skóry wrażliwej i skłonnej do atopii, bez substancji zapachowych,
• przeznaczony do twarzy i ciała
• lekka forma mleczka umożliwia łatwe i szybkie rozprowadzenie preparatu na skórze

4. Mustela SZTYFT 

• do stosowania od pierwszych dni życia (na usta od 1. roku życia!)
• preparat dla całej rodziny
• SPF 30
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry chemiczne
• produkt nie jest deklarowany jako hipoalergiczny, nie zawiera substancji zapachowych
• przeznaczony do policzków, ust, nosa, uszu
• produkt do miejscowego i codziennego stosowania na szczególnie narażone partie ciała

5. PHARMACERIS S BEZPIECZNY KREM OCHRONNY

• do stosowania od pierwszych dni życia
• preparat dla całej rodziny
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB,
• filtry mineralne
• pozostawia na skórze cienką, białą warstwę
• przeznaczony do twarzy
• hipoalergiczny (zawiera jeden składnik ropopochodny, który może być komedogenny)
• krem zabezpiecza skórę przed zimnem i wiatrem (do stosowania w warunkach zimowych)

6. PHARMACERIS S KREM OCHRONNY NA SŁOŃCE

• do stosowania dla dzieci i niemowląt od 6. miesiąca życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• SPF 30
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry mieszane (fizyczne i chemiczne)
• przeznaczony do twarzy i ciała
• zawiera składniki, które mogą mieć działanie komedogenne
• zawiera alantoinę (łagodzi podrażnienia) oraz masło shea (naturalny filtr UV)

7. PHARMACERIS S EMULSJA OCHRONNA spray z multipozycyjną aplikacją 360

• dla dzieci i niemowląt od 6. miesiąca życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry chemiczne
• przeznaczony do ciała
• dodatkowo zawiera witaminę E (eliminuje wolne rodniki i przyśpiesza regenerację skóry w wyniku podrażnienia)

8. La Roche Posay ANTHELIOS DP MLECZKO BABY SPF50+ 

• do stosowania od 6. miesiąca życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• kompozycja filtrów chemicznych i mineralnych 
• przeznaczony do ciała i twarzy
• hipoalergiczny, bezzapachowy
• produkt jest widoczny przy nakładaniu, co pozwala sprawdzić, czy cała powierzchnia skóry dziecka została pokryta
• konsystencja mleczka łatwa do rozprowadzenia

9. Bioderma Photoderm Kid Lati

• do stosowania od 12. miesiąca życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry chemiczne
• przeznaczony do ciała i twarzy
• zawiera substancje, które podczas rozsmarowywania chwilowo barwią skórę, dzięki czemu można równomiernie rozprowadzić mleczko
• konsystencja mleczka łatwa do rozprowadzenia

10. Bioderma Photoderm Kid Mousse

• od 12. miesiąca życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry chemiczne
• przeznaczony do ciała i twarzy
• konsystencja pianki ułatwia aplikację

11. Bioderma Photoderm Kid Spray

• od 12. miesiąca życia (ze względu na zastosowane filtry chemiczne zalecamy ostrożność u dzieci poniżej 2. roku życia)
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry chemiczne
• przeznaczony do ciała i twarzy
• zawiera substancję potencjalnie komedogenną
• kombinacja zastosowanych filtrów może lekko zabarwić skórę.

12. Linomag Sun

• do stosowania od pierwszych dni życia
• preparat dla całej rodziny
• SPF 30
• ochrona przed promieniowaniem UVA i UVB
• filtr mineralny
• pozostawia białe zabarwienie
• przeznaczony do ciała i twarzy
• zawiera substancję ropopochodną i komedogenną 
• dobry skład w stosunku do ceny

Preparaty z filtrami UV dla dzieci od 2. roku życia

1.SVR SUN SECURE krem 

• do stosowania od 3. roku życia,
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB, IR, 
• filtry chemiczne
• deklarowany jako hipoalergiczny i niekomedogenny,
• przeznaczony do twarzy, szyi i dekoltu
• dodatkowo zawiera antyoksydanty i niacynamid (zapobiegają nowotworom skóry)

2. A DERMA PROTECT AD krem

• do stosowania od 2. roku życia
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB, 
• filtry chemiczne
• nie zawiera substancji zapachowych, niski potencjał alergiczny
• przeznaczony do ciała
• bardzo ciekawa propozycja dla dzieci ze skórą skłonną do atopii, ponieważ formuła kremu bazuje na oleju z młodych pędów owsa (właściwości nawilżające, regenerujące i łagodzące podrażnienia)

3. A DERMA PROTECT KIDS mleczko spray

• do stosowania od 2. roku życia
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB
• filtry chemiczne
• niski potencjał alergiczny 
• przeznaczony do twarzy i ciała 
• formuła mleczka bazuje na oleju z młodych pędów owsa (właściwości nawilżające, regenerujące i łagodzące podrażnienia)

4. SVR Sun secur brume AEROZOL 

• do stosowania od 3. roku życia
• SPF 50
• ochrona przed promieniowaniem UVA, UVB, IR, światło widzialne,
• 4 filtry organiczne (chemiczne)
• zawiera substancje zapachowe, nie jest deklarowany jako hipoalergiczny
• przeznaczony do twarzy i ciała
• wygodna forma mgiełki
• daje przyjemne uczucie chłodu
• istnieje również spray z tej samej serii, który przeznaczony jest również dla niemowląt, jednak zawiera on te same filtry chemiczne, dlatego też zalecamy ostrożność

Do tej grupy produktów zaliczymy również wszystkie produkty uwzględnione w poprzednim rozdziale. Należy pamiętać, że większą ochronę przy równoczesnym bezpieczeństwie stosowania zapewni 2-latkom kompozycja filtrów mieszanych oraz kompozycja filtrów chemicznych nowej generacji. Wybierając produkt z apteki, warto skonsultować swój wybór z farmaceutą, który dobierze produkt do szczególnych potrzeb małego pacjenta.