Skąd się biorą pasożyty u dzieci?
Pasożyty u dzieci to dość poważny problem, gdyż niektóre z nich mogą być niebezpieczne dla zdrowia najmłodszych. Inne bywają mniej niebezpieczne, ale za to trudne do usunięcia. Skąd się biorą pasożyty u dzieci?
Większość dziecięcych pasożytów dotyczy układu pokarmowego. Z tego względu droga fekalno-oralna to główne wrota zakażenia. Dzieci najczęściej łapią pasożyty poprzez kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami. Po kontakcie nie myją dokładnie rąk, następnie dotykają buzi lub jedzą posiłek i w ten sposób wprowadzają pasożyty do swojego organizmu.
Sporo pasożytów przenoszonych jest przez zwierzęta. Dziecko podczas zabawy z psem lub kotem może zarazić się, np. glistnicą lub tęgoryjcem dwunastnicy. Dochodzi do tego, np. po polizaniu buzi przez pupila lub jak w poprzednim przypadku – braku higieny po zabawie z czworonożnym towarzyszem [1].
Skąd jeszcze mogą się brać pasożyty u dzieci? Problemem może być spożycie zanieczyszczonej wody lub pokarmu. Żywność może zostać zanieczyszczona, np. odchodami zwierząt. Brak prawidłowej obróbki termicznej będzie prowadził do zakażenia, np. tasiemczycami lub włośnicą [1].
Ostatni przykład jest dość banalny, gdyż dzieci mogą zarazić się pasożytami od siebie, np. podczas zabaw lub korzystania z tych samych zabawek.
Pasożyty u dziecka a zachowanie
Wiemy już, skąd biorą się pasożyty u dziecka, ale jak pasożyty u dziecka wpływają na zachowanie? Czy możemy to szybko i skutecznie wykryć?
Większość pasożytów, np. glista ludzka, tasiemce lub owsiki dają objawy żołądkowo-jelitowe. Należą do nich:
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- wzdęcia,
- biegunka i zaparcia (często naprzemienne),
- zmiana zapachu, konsystencji i koloru stolca,
- brak apetytu,
- nagła utrata masy ciała [2].
Skórne objawy pasożytów u dzieci
Zwykle zachowanie dziecka z pasożytami będzie podobne do objawów zwykłej infekcji. Dziecku może towarzyszyć osłabienie, apatia i podwyższona temperatura ciała. Jednak czasami występują też pewne inne, charakterystyczne symptomy, np. skórne lub neurologiczne.
W przypadku owsików rodzic może zaobserwować pewne skórne objawy pasożyta u dzieci. Dziecko z owsicą będzie narzekać na swędzenie odbytu. Czasami może pojawić się również ból. Oprócz tego jednym z częstych objawów owsicy jest zgrzytanie zębami w nocy.
Typowym pasożytem, który daje skórne objawy u dzieci, jest wesz ludzka. Swędzenie oraz nadmierne drapanie głowy przez dziecko, powinno zaniepokoić rodzica.
Podczas infekcji pasożytniczej dziecko może doświadczyć także mniej jednoznacznych objawów. Dochodzi do pojawienia się wysypki, pokrzywki i zaczerwienienia skóry. Dziecko może się nadmiernie drapać. Nie są to objawy charakterystyczne, a jedynie wynikające z reakcji alergicznej, dlatego nie każde dziecko musi ich doświadczyć.
Neurologiczne objawy pasożytów u dzieci
Jeśli chodzi o najczęstsze pasożyty u dzieci, to nie dają one bardzo poważnych objawów neurologicznych. Dziecko może być nadmiernie pobudzone lub osłabione. Występują bóle i zawroty głowy, ale wynika to z ogólnej infekcji, a nie bytowania pasożyta, np. w strukturach mózgu. Natomiast istnieją pewne pasożyty, które dają typowe neurologiczne objawy.
Do najczęstszych objawów pasożytów atakujących ośrodkowy układ nerwowy należą napady padaczkowe, encefalopatia, ból głowy, zaburzenia koncentracji, równowagi, postrzegania i uszkodzenie struktur mózgu [3].
Jak sprawdzić, czy dziecko ma robaki?
Diagnostyka chorób pasożytniczych wymaga wykonania badań. Badania na pasożyty u dzieci wykonuje się z krwi i kału. Jednak jak sprawdzić, czy dziecko ma robaki w inny sposób?
Najprościej sprawdzić u dzieci, czy mają owsiki. Charakterystyczne objawy to jedno, ale owsiki możemy zobaczyć gołym okiem. Ich największa aktywność przypada na noc i godziny poranne. Możemy wtedy zaobserwować poruszające się owsiki w okolicach odbytu dziecka.
Do detekcji owsików stosuje się także prosty test celofanowy. W godzinach porannych należy nakleić zwykłą taśmę klejącą w okolicach wałów okołoodbytniczych dziecka, a następnie nakleić ją na szkiełko podstawowe. Dzięki temu będzie można obserwować pasożyty pod mikroskopem.
W przypadku niektórych pasożytów pomocne mogą okazać się badania endoskopowe, np. gastroskopia i kolonoskopia. Dzięki nim możemy uwidocznić wnętrze układu pokarmowego [4].
Leki na pasożyty u dzieci
Co najlepiej zastosować na pasożyty u dzieci? Najlepsze będą leki na pasożyty. Tylko one pozwolą na całkowite usunięcie pasożyta i bezpieczne wyleczenia dziecka. Jeśli pasożyt zostanie zdiagnozowany, to nie ma co czekać lub stosować niesprawdzonych metod. Zioła tu również nie pomogą. Najskuteczniejsze i najbezpieczniejsze będą leki na pasożyty u dzieci.
W Polsce do leczenia pasożytów u dzieci wykorzystuje się najczęściej 3 substancje:
- albendazol (Zentel),
- mebendazol (Vermox),
- embonian pyrantelu (Pyrantelum OWIX – jako jedyny dostępny bez recepty).
Albendazol i embonian pyrantelu występują w formie tabletek i zawiesiny doustnej. Mebendazol jest w formie tabletek [5–7].
Tabela 1. prezentuje dawkowanie wspomnianych leków z podziałem na konkretne pasożyty.
Tabela 1. Dawkowanie leków na pasożyty u dzieci [5–9].
Choroba | Substancja lecznicza | Dawkowanie | Uwagi |
Owsica | Albendazol | 400 mg jednorazowo. | W przypadku dalszej obecności powtórzyć po 21 dniach. |
Embonian pyrantelu | 11 mg/kg mc. (max 1 g) | Powtórzyć po 14 dniach). | |
Mebendazol | 100 mg jednorazowo. | Powtórzyć po 14 i 28 dniach terapii. | |
Tasiemczyca | Albendazol | 400 mg na dobę przez 3 dni. | |
Lamblioza | 400 mg na dobę przez 5 dni. | ||
Glistnica | 400 mg jednorazowo. | ||
Embonian pyrantelu | 10 mg/kg mc. jednorazowo (max 750 mg). | ||
Mebendazol | 100 mg 2 razy na dobę przez 3 dni. | ||
Wszawica | Dimetykon (np. Nyda Express, Sora Med, Pipi Nitolic) | Utrzymywać pianę przez kilkanaście minut. | Czas zabiegu może różnić się od producenta preparatu. Zwykle to około kilkunastu minut, ale istnieją preparaty o dłuższych wskazaniach. Jednorazowa aplikacja powinna wyeliminować wszy, ale można ją powtórzyć po kilku dniach. |
Permetryna (Sora Forte) |