Co to jest chromanie przestankowe?
Chromanie przestankowe NIE jest chorobą – jest objawem chorobowym. Polega na wystąpieniu bólu w obrębie kończyny dolnej (izolowany ból mięśni goleni) po przejściu pewnej odległości. Jest to objaw przewlekłego niedokrwienia kończyny dolnej (nogi), wynikający ze zwężenia lub zamknięcia tętnicy przez blaszkę miażdżycową, który pojawia się w trakcie wysiłku i ustępuję krótko po jego zakończeniu. Leczenie farmakologiczne chorych z chromaniem przestankowym ma na celu modyfikację sercowo-naczyniowych czynników ryzyka, łagodzenie dolegliwości bólowych, wydłużenie dystansu i poprawienie jakości życia [1].
Jaki stosuje się leki w chromaniu przestankowym?
U chorych z chromaniem przestankowym leczy się przede wszystkim choroby współistniejące (np. nadciśnienie tętnicze), stosuje leki modyfikujące czynniki ryzyka (np. hiperlipidemię) i zapobiega powikłaniom zakrzepowym miażdżycy (np. stosując leki przeciwpłytkowe). Żaden z dostępnych leków nie zmniejsza chromania na tyle skutecznie, aby mógł być zalecany do powszechnego stosowania w celu zmniejszenia dolegliwości [2]:
- cilostazol (Cliostop, Cilozek, Noclaud) – hamuje aktywność agregacyjną płytek krwi i prowadzi do rozszerzenia naczyń. Do działań niepożądanych obserwowanych u chorych leczonych cilostazolem należą bóle głowy, kołatania serca oraz zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Nie należy go stosować u chorych z niewydolnością krążenia. Lek ten skuteczniej niż pentoksyfilina wydłuża dystans chromania przestankowego.
- naftydrofuryl — hamuje agregację płytek krwi i erytrocytów, a także poprawia metabolizm mięśniowy. Jest dobrze tolerowany, wywołuje nieznaczne działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Niestety nie jest dostępny w Polsce.
- ASA (kwas acetylosalicylowy / aspiryna) – lek przeciwpłytkowy. Lek o udokumentowanej skuteczności, stosowany w dawkach 75-325mg / dobę.
- tiklopidyna (Aclotin) — lek hamujący agregację płytek krwi i uwalnianie płytkowych czynników krzepnięcia, zapobiega tworzeniu się zakrzepów tętniczych.
- klopidogrel (Areplex, Plavix, Trombex) — Z uwagi na nieodwracalny charakter wiązania, płytki krwi poddane działaniu klopidogrelu pozostają pod jego wpływem przez resztę życia (około 7-10 dni), a powrót ich prawidłowej czynności występuje z szybkością zgodną z obrotem płytek w ustroju.
- pentoksyfilina (Agapurin, Apo-Pentox, Polfilin) — zwiększa odkształcalność erytrocytów, zmniejsza stężenie fibrynogenu w osoczu i agregację płytek oraz — jak wykazano — wydłuża dystans chromania u chorych na miażdżycę tętnic kończyn dolnych.
- buflomedil – lek ten stosuje się w leczeniu chromania przestankowego w niektórych krajach od przeszło 10 lat.
- werapamil (Isoptin, Staveran) — Należy do leków, które blokują kanały wapniowe. Skuteczny w wydłużeniu dystansu chromania przestankowego.
- aminofilina — lek ten blokuje receptory adenozynowe i przez to może ograniczać rozszerzenie naczyń pod wpływem wysiłku fizycznego.
W leczeniu chromania przestankowego polecano też inne leki, takie jak cynaryzyna, cyklandelat, pochodne kwasu nikotynowego, preparaty Ginkgo biloba (Ginkofar, Bilomag Plus, Bilobil Forte) i izoksupryna. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów naukowych na skuteczność któregokolwiek z nich.
Jakie są nowe leki na chromanie przestankowe?
- rywaroksaban (Xarelto) – Przerywa wewnątrzpochodną i zewnątrzpochodną kaskadę krzepnięcia krwi, hamując wytwarzanie trombiny oraz powstawanie zakrzepu.
- sulodeksyd – w przeprowadzonych badaniach wykazano, że lek ten może być zastosowany w leczeniu choroby żylnej i chorobach układu tętniczego. Sulodeksyd wpływa na układ krzepnięcia i fibrolizy, przeciwdziałając powstawaniu skrzeplin. Ochronne działanie sulodeksydu na śródbłonek, zmniejszenie przylegania komórek zapalnych, zmniejsza stan zapalny w ścianie oraz opóźnia rozwój procesów destrukcyjnych, a co za tym idzie – powoduje wydłużenie dystansu chromania przestankowego [3].
- mirabegron – to silny i wybiórczy agonista receptorów β3-adrenergicznych. Dane z badań przedklinicznych sugerują, że lek ten może zostać ponownie zastosowany w leczeniu chromania przestankowego.