Witamina D dla dzieci – dlaczego warto ją stosować?
Witamina D to witamina rozpuszczalna w tłuszczach. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu dzieci, ale również dorosłych. Odpowiada za wiele procesów, np.:
- prawidłowy rozwój kości i działanie układu mięśniowego,
- funkcjonowanie układu odpornościowego,
- zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy u dzieci,
- odpowiada za utrzymywanie prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego, w tym zmniejsza ryzyko pojawienia się chorób [1,2].
Zagłębiając się w mechanizm działania witaminy D, można stwierdzić, że bierze udział w wielu przemianach w organizmie, jednak w przypadku dzieci najważniejszy może być fakt, że reguluje poziom wapnia i fosforu, zapewniając odpowiednią mineralizację i wzrost kości [2].
Gdzie naturalnie występuje witamina D?
Wszelkie witaminy i minerały w pierwszej kolejności powinny być pozyskiwane z naturalnych źródeł, tj. diety. W jakich produktach żywnościowych znajdziemy duże ilości witaminy D? Duże stężenie zawierają:
- Ryby, np. łosoś, tuńczyk, sardynki.
- Tran, czyli olej z wątroby dorsza.
- Żółtka jaj.
- Wątroba wołowa.
Witamina D ze słońca. Czy stosować SPF?
Co ciekawe, witaminę D możemy produkować również my sami. Dzieje się to podczas opalania się, a konkretniej w czasie przebywania na słońcu. W naszej skórze znajduje się substancja, która pod wpływem promieniowania UV przechodzi przez szereg przemian i w efekcie powstaje pożądana przez nas witamina D.
Jednak nie dzieje się to zawsze. Synteza witaminy D jest skomplikowana. Zachodzi jedynie wtedy, kiedy promieniowanie świetlne o określonej długości fal pada na naszą skórę. Bardzo dużo zależy od regionu świata, w którym żyjemy. Istnieją miejsca, gdzie czasami nawet przez 6 miesięcy w roku nie zachodzą odpowiednie warunki do naturalnej produkcji witaminy D [3].
Podczas opalania nie można jednak zapominać o stosowaniu kremów ochronnych SPF. Teza, jakoby kremy te blokowały efektywną syntezę witaminy D w skórze, została w ostatnich latach obalona. Według badań, poziom witaminy D u osób stosujących regularnie lub okazjonalnie filtry przeciwsłoneczne nie był niższy, niż u osób niestosujących żadnej ochrony przeciwsłonecznej. Dane wskazują, że synteza witaminy D w skórze zachodzi mimo stosowania kremów SPF.
Co więcej, wciąż duży odsetek badanych cierpiał na niedobory witaminy D, niezależnie od tego, czy stosowali kremy z filtrem czy nie. W związku z tym autorzy publikacji sugerowali suplementowanie witaminy D, niezależnie od ilości czasu spędzonego na słońcu i stosowania SPF, po uprzednim oznaczeniu jej ilości w osoczu [9-11].
Witamina D dla dzieci – dawkowanie. Ile brać?
Wiemy już, że nie zawsze naturalne źródła pokrywają dzienne zapotrzebowanie na witaminę D dla dzieci. Jak w takim razie ją dawkować? Ile jednostek witaminy D dla dzieci to odpowiednia ilość?
Najpierw sprawdź stężenie witaminy D!
Przed rozpoczęciem suplementacji witaminą D u dzieci, ale również u dorosłych, należy sprawdzić jej stężenie w organizmie. Poziom witaminy D bada się z surowicy krwi. Tabela 1 prezentuje zalecane stężenia 25(OH)D, czyli kalcydiolu.
Tabela 1. Poziom witaminy D na podstawie stężenia kalcydiolu w surowicy krwi [4,5].
Poziom witaminy D | Stężenie kalcydiolu [ng/ml] |
Poważny niedobór | Poniżej 5 |
Średni niedobór | Od 5 do 12 |
Poziom niewystarczający | Od 12 do 20 |
Poziom odpowiedni | Od 20 do 60 |
Poziom nadmiarowy | Od 60 do 150 |
Poziom toksyczny | Powyżej 150 |
Najlepiej utrzymywać stężenie kalcydiolu w surowicy krwi od 20 do 50-60 ng/ml. Jeśli dziecko ma mniej niż 20 ng/ml powinniśmy rozważyć suplementację, a jeśli w okolicach 50 ng/ml, to można ją przerwać.
Witamina D dla dzieci – ile jednostek? Ile mikrogramów?
Druga ważna kwestia to określenie dziennego zapotrzebowania na witaminę D dla dzieci. Jednak przed tym powinniśmy poznać, w jaki sposób producenci leków i suplementów diety z witaminą D dla dzieci określają jej dawkowanie.
Najczęściej używa się jednostek międzynarodowych (IU) lub mikrogramów. Trzeba pamiętać, że:
- 1 mikrogram (µg) = 40 jednostek (IU) witaminy D.
Na potrzeby artykułu będziemy korzystali z jednostek międzynarodowych (IU) witaminy D, gdyż jest to najprostsza i najczęściej spotykana jednostka.
Ile witaminy D podać dziecku?
W końcu przechodzimy do kwestii dawkowania witaminy D dla dzieci. Ile jednostek powinniśmy podawać? Zalecane dobowe dawkowanie witaminy D dla dzieci prezentuje Tabela 2.
Tabela 2. Zalecana dobowa suplementacją witaminą D u dzieci [4,6-7].
Wiek dziecka | Dawkowanie | Uwagi |
Poniżej 1. roku życia | 400 IU na dobę. | W przypadku dzieci o masie urodzeniowej poniżej 1500 g można rozważyć 200 IU dobowo. |
Od 1. do 2. roku życia | 600 IU na dobę. | |
Powyżej 2. roku życia | 600 IU do 1000 IU na dobę. |
Witamina D dla dzieci – jak długo podawać?
Najlepszą odpowiedzią na pytanie “Jak długo podawać dziecku witaminę D” jest: do momentu osiągnięcia odpowiedniego poziomu. Po rozpoczęciu suplementacji najlepiej po około 2-3 miesiącach zrobić badanie kontrolne.
Poziom wzrostu stężenia witaminy D w organizmie zależy od wielu czynników i ciężko określić uniwersalną szybkość. Jednak niektóre badania twierdzą, że przyjmowanie 100 IU witaminy D przez okres od 3 do 4 miesięcy pozwala na zwiększenie stężenia kalcydiolu w surowicy krwi o 1 ng/ml [8].
W rzeczywistości rekomendowane dawki umieszczone w tabeli 2 są bezpiecznie dla stosowania u dzieci przez cały rok. Stosując odpowiednią dietę i rozważną suplementację nie przekroczymy zalecanych poziomów witaminy D w organizmie dzieci.
Jaka jest najlepsza witamina D dla dzieci?
W aptekach znajdziemy mnóstwo preparatów z witaminą D dla dzieci. Jaki będzie najlepszy? Ciężko to stwierdzić, ale jedno jest pewne. Zawsze lepiej wybrać lek niż suplement diety. Dla dzieci prostsza w podawaniu będzie witamina D w formie płynnej, np. kropelki.
Istnieją także kapsułki twist-off. To witamina D w formie płynnej zamknięta w kapsułce do otwierania. Po urwaniu główki kapsułki można łatwo podać preparat dziecku, nawet bezpośrednio do buzi.
Tabela 3. prezentuje wybrane preparaty z witaminą D dla dzieci.
Tabela 3. Wybrane leki i suplementy diety z witaminą D dla dzieci.
Nazwa handlowa | Stężenie witaminy D | Postać farmaceutyczna | Kategoria dostępności |
Vigantol | 500 IU / kropla | Krople doustne | OTC |
Vigantoletten 1000 | 1000 IU | Tabletki | |
Vigalex Bio | |||
Juvit D3 Kids | 500 IU / kropla | Krople doustne | |
D-vitum | 400/600/800/1000 IU | Kapsułki twist-off | Suplement diety |
400/1000 IU / naciśnięcie | Aerozol | ||
Juvit Baby D3 | 200 IU / kropla | Krople doustne | |
Ibuvit D | 600 IU / kropla | ||
600/1000 IU | Kapsułki twist-off | ||
Apo D3 | 400 IU / kropla | Krople doustne | |
Apo D3 żujki | 800 IU | Kapsułki do żucia | |
Naturell Witamina D dla dzieci | 1000 IU | Tabletki do żucia i gryzienia | |
Bioaron D | 400 IU / kropla | Krople doustne | |
400/800 IU | Kapsułki twist-off |