Już starożytni Egipcjanie i Grecy głowili się nad odkryciem leku pomocnego w usuwaniu obrzęków i nadmiaru płynu z ciała. Pierwsze pisemne doniesienia, dotyczące leczenia obrzęków, pochodzą sprzed 4 tysięcy lat z państwa Sumerów — jednej z pierwszych cywilizacji na świecie. Z tych klinowych zapisków możemy dowiedzieć się m.in. o korzystnym działaniu naparu z kwiatu gruszy. Z kolei grecki ojciec medycyny — Hipokrates — sformułował pogląd, jakoby nadmiar płynów może być usunięty z organizmu poprzez zwiększenie ilości wydalonego moczu. Teza ta stanowi podstawę ówczesnej terapii moczopędnej. Obecnie można dostać leki moczopędne bez recepty, jak również te, które wymagają przepisu lekarza [1].

Jak działają diuretyki?

Leki moczopędne, inaczej diuretyki, to związku działające bezpośrednio w obrębie nerek i wpływające na proces filtracji kłębuszkowej. Mechanizm działania leków moczopędnych, z wyjątkiem diuretyków osmotycznych, polega na hamowaniu komórkowego transportu jonów sodowych i chlorkowych w poszczególnych częściach nefronu (nefron — podstawowa jednostka strukturalna nerki) [2]. Najpopularniejszym lekiem diuretycznym na receptę jest furosemid. W związku z tym pacjenci często pytają co stosować zamiast furosemidu. Ten artykuł pomoże Ci znaleźć kilka alternatywnych produktów moczopędnych.

Kiedy stosuje się leki moczopędne?

Diuretyki, nazywane także środkami moczopędnymi, są powszechnie stosowane w praktyce medycznej przy różnych schorzeniach. Ich głównym celem jest pomoc w usuwaniu nadmiaru soli (sodu) i wody z organizmu poprzez zwiększenie produkcji moczu. Jednym z powodów stosowania diuretyków jest leczenie nadciśnienia tętniczego. Poprzez zmniejszenie objętości płynów w naczyniach krwionośnych, diuretyki mogą pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi.

Diuretyki mogą być także przepisywane osobom z obrzękami, które są wynikiem nadmiernego gromadzenia się płynu w tkankach organizmu. Obrzęki mogą być spowodowane różnymi schorzeniami, takimi jak niewydolność serca czy choroba nerek [5].

Czy leki moczopędne są dostępne bez recepty?

Zdecydowana większość leków moczopędnych jest dostępna wyłącznie na receptę. Stosuje się je głównie w farmakoterapii nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca czy w przewlekłych chorobach nerek.

Jednocześnie istnieją także moczopędne preparaty dostępne bez recepty — są to głównie produkty ziołowe. Niemniej ich siła działania jest nieporównywalnie mniejsza w odniesieniu do leków na receptę.

Jakie zioła mają działanie moczopędne?

Tak jak wspomniano powyżej, leki moczopędne dostępne bez recepty to zazwyczaj preparaty ziołowe. Roślinne surowce, charakteryzujące się działaniem diuretycznym to m.in.:

• ziele nawłoci;
• liść brzozy;
• korzeń lubczyku;
• ziele skrzypu polnego;
• ziele rdestu plamistego;
• kłącze perzu;
• liść fiołka trójbarwnego;
• ziele i liść pokrzywy;
• korzeń pietruszki;
• naowocnia fasoli [3,4].

To właśnie obecności tych surowców należy oczekiwać w preparatach moczopędnych dostępnych bez recepty.

Jakie diuretyki można kupić w aptece bez recepty?

Moczopędne preparaty dostępne bez recepty mogą występować w różnej formie — tabletek doustnych, soków, past czy saszetek do zaparzania. Poniżej znajduje się lista przykładowych leków z podziałem na ich postać.

Leki moczopędne bez recepty

Doustne tabletki:

• Urosept: 1 tabletka zawiera: 86,2 mg wyciągu gęstego złożonego z liści brzozy, korzenia pietruszki, naowocni fasoli, 78 mg naowocni fasoli sproszkowanej, 26 mg wyciąg suchy z liści borówki brusznicy, 8 mg wyciągu suchego z ziela rumianku;
• Urtix: 1 tabletka zawiera 330 mg korzenia pokrzywy.

 Pasty doustne:

• Fitolizyna: zawiera kłącze perzu (12,5 cz.), łuskę cebuli (5,0 cz.), liście brzozy (10,0 cz.), nasiona kozieradki (15,0 cz.), korzeń pietruszki (17,5 cz.), ziele nawłoci (5,0 cz.), ziele skrzypu (10,0 cz.), korzeń lubczyku (10,0 cz.), ziele rdestu ptasiego (15,0 cz.);
• Debelizyna: 100 g pasty zawiera 65,45 g wyciągu zagęszczonego (1:3) z nasion fasoli indyjskiej.

Krople i roztwory doustne:

• Diabetofort: 1 ml płynu doustnego zawiera 1 ml wyciągu płynnego złożonego owocni fasoli, liścia brzozy, kłącza perzu, liścia jeżyny i owoców róży;

• Prostapol: w 100 g produktu występują ekstrakty z korzenia kozłka (10,0 g), korzenia pokrzywy (3,0 g), ziela dziurawca (2,0 g), ziela nawłoci (2,0 g), ziela rzepiku (2,0 g), kwiatu arniki (1,0 g);

• Nefrol: w 100 g produktu są ekstrakty z ziela nawłoci (6,9 g), korzenia mniszka lekarskiego (3,7 g), owocu aminki (2,47 g), owocni fasoli (0,71 g);

• Urofort: 1 ml płynu zawiera 1 ml wyciągu z liścia mącznicy, ziela nawłoci i ziela pokrzywy;

• Nefrobonisol: w 100 g produktu jest nalewka z ziela nawłoci pospolitej (20,0 g), nalewka z ziela skrzypu (20,0 g), sok z liścia brzozy (20,0 g), sok z ziela pokrzywy (15,0 g), sok z korzenia mniszka (15,0 g), sok z ziela krwawnika (10,0 g);

• Succus Urticae (sok z pokrzywy): sok ze świeżego ziela pokrzywy.

Saszetki do zaparzania:

• Urosan Fix: 1 saszetka zawiera 0,8 g ziele skrzypu, 0,7 g liści brzozy, 0,3 g korzenia podróżnika, 0,2 g liści borówki brusznicy;

• Fix Pokrzywa: 1 saszetka zawiera 1,5-2,0 g (w zależności od producenta) liścia pokrzywy;
• Fix Skrzyp: 1 saszetka zawiera 1,5-2 g (w zależności od producenta) ziela skrzypu.

Kto nie powinien stosować diuretyków bez recepty?

Osoby z pewnymi schorzeniami, takimi jak choroba nerek, choroba wątroby czy alergia na składniki leków moczopędnych, nie powinny stosować diuretyków bez recepty bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Dodatkowo, kobiety w ciąży lub karmiące piersią powinny unikać przyjmowania leków moczopędnych bez recepty bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem [6].

Jak bezpiecznie stosować leki moczopędne bez recepty?

Przed zakupem leków moczopędnych bez recepty zawsze warto skonsultować się z farmaceutą, aby wybrać lek najbardziej odpowiedni dla Twojego przypadku, ponieważ różne leki moczopędne mają różne mechanizmy działania i skutki uboczne.

Nie stosuj leków moczopędnych bez konsultacji z lekarzem, jeśli masz choroby nerek, choroby serca, choroby wątroby oraz choroby naczyniowe, ponieważ w tych przypadkach leki wpływają na równowagę elektrolitową w organizmie. Przed użyciem leków moczopędnych bez recepty, należy przeczytać ulotkę danego leku w celu zapoznania się z informacjami na temat przeciwwskazań, dawkowania oraz skutków ubocznych.

Jakie skutki uboczne mogą wystąpić po lekach diuretycznych bez recepty?

Leki moczopędne bez recepty mogą mieć różne skutki uboczne, które warto wziąć pod uwagę przed zastosowaniem. Przykładowe to:

1. Odwodnienie: W przypadku nadmiernego wydalania płynów z organizmu, często dochodzi do odwodnienia. Może to prowadzić do objawów takich jak uczucie pragnienia, suchość w ustach, zmęczenie i zawroty głowy.
2. Utrata elektrolitów: Leki moczopędne mogą powodować utratę elektrolitów, takich jak sód i potas, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niedobór tych elektrolitów może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej, które mogą objawiać się m.in. skurczami mięśni, zmęczeniem i niestabilnym tętnem.
3. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej: Niektóre leki moczopędne mogą wpływać na równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Może to prowadzić do zmian pH krwi i zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego.
4. Reakcje alergiczne: W rzadkich przypadkach, leki moczopędne bez recepty mogą powodować reakcje alergiczne, takie jak wysypka, świąd, obrzęk lub trudności w oddychaniu.
5. Interakcje z innymi lekami: Leki moczopędne bez recepty mogą mieć interakcje z innymi lekami, suplementami lub ziołami, co może wpływać na ich skuteczność lub wywołać niepożądane efekty uboczne.