Czym są zamienniki leków i jak je rozpoznać?

SPIS TREŚCI

    Czy Apap i Paracetamol to ten sam lek? Zamienniki leków

    Zdarza się, że podczas wizyty w aptece farmaceuta w odpowiedzi na prośbę o paracetamol, czy ibuprofen proponuje preparaty o inaczej brzmiącej nazwie. Z czego wynikają takie rozbieżności? Czy oby na pewno pracownik apteki proponuje wówczas prawidłowy lek? Okazuje się, że produkty zawierające tę samą substancję leczniczą mogą być różnie nazwane.

    Co to jest nazwa międzynarodowa leku?

    Nazwa międzynarodowa leku, czy inaczej międzynarodowa nazwa niezastrzeżona (ang. International Nonproprietary Names – INN) to rekomendowana przez WHO, uniwersalna i stosowana na całym świecie nazwa substancji leczniczej. Jest unikalna oraz stanowi własność publiczną. Przeznaczona jest do stosowania na etykietach, ulotkach, czy w  literaturze naukowej. Każdy kraj posiada wersję w swojej wersji językowej, jednakże na opakowaniach leków obecna jest nazwa łacińska substancji wykazującej działanie lecznicze.

    Nazwy handlowe leków często są bardziej rozpoznawalne i powszechnie znane niż ich nazwy międzynarodowe, które są oparte na nazwie substancji czynnej. Nazwy handlowe są starannie wybierane przez firmy farmaceutyczne i często są łatwiejsze do zapamiętania oraz bardziej atrakcyjne marketingowo. Dzięki temu pacjenci i konsumenci mogą łatwiej rozpoznać i zidentyfikować leki.

    Czym są substancje lecznicze?

    Każda substancja lecznicza jest cząsteczką, związkiem chemicznym i posiada nazwę opisującą jej strukturę. Mimo iż większość z nas ostatni raz kontakt z chemią miała w liceum, to nie warto się przerażać! Kwas acetylosalicylowy to inaczej stara, dobra Aspiryna, a pantotenian wapnia to witamina B5, tak często szukana przez pacjentów. Na szczęście nazwy te stosowane są najczęściej jedynie w specjalistycznej literaturze i opracowaniach naukowych.

    Apap, Paracetamol, czy Efferalgan? Jaki zamiennik wybrać?

    Nazwę międzynarodową leków umieszcza się na ich opakowaniach małym, nie zawsze widocznym drukiem. Znacznie bardziej eksponuje się najczęściej nazwy handlowe. Nazwa handlowa to nazwa preparatu nadana i zastrzeżona przez jego producenta. Czasami zawiera w sobie nazwę międzynarodową, lecz najczęściej nie jest z nią w żaden sposób powiązana — producent ma dowolność w ich nadawaniu. Są preparaty, które istnieją na rynku tak długo, a ich popularność jest na tyle duża, że nazwy handlowe (np. Apap, Ibuprom, czy Aspiryna) wyparły w języku potocznym nazwy międzynarodowe. W sytuacji, gdy pacjent kojarzy konkretny lek jako produkt określonego producenta, a nie substancję leczniczą, podczas wizyty w aptece może dojść do nieporozumienia. Warto wówczas zaufać farmaceucie, który znając asortyment apteki, jest w stanie wskazać preparat zawierający tę substancję leczniczą, którą pacjent ma na myśli.

    Efferalgan, Paracetamol i Apap zawierają tę samą susbtancję czynną jaką jest paracetamol (fot. leki.pl).

    Czy każdy lek zawierający tę samą substancję jest identyczny?

    Skoro poszczególne preparaty zawierają ten sam związek, to czy w zasadzie różnią się czymś poza opakowaniem i ceną? Tu również warto zasięgnąć porady farmaceuty. Preparaty zawierające tę samą substancję leczniczą mogą wciąż różnić się, np.: jej dawką i substancjami pomocniczymi. Substancje pomocnicze wchodzą w skład leku i, mimo że nie wpływają na jego działanie lecznicze, to niektóre (np. laktoza) mogą uczulać. Mają również wpływ na postać preparatu. Tabletki, kapsułki, czy może tabletki musujące? Postać leku może mieć spore znaczenie, gdyż od niej zależy m.in. szybkość uwalniania i wchłaniania substancji w organizmie. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w aptece oraz w ulotce dołączonej do opakowania leku.

    Zamienniki leków — czy warto się ich obawiać?

    Kolejną, częstą sytuacją podczas wizyty w aptece jest proponowanie przez farmaceutę zamiennika leku na receptę. Zamiennik leku oryginalnego (inaczej odpowiednik, czy lek generyczny) oprócz tej samej substancji czynnej w identycznej dawce posiada tą samą postać oraz dostępność biologiczną (ilość leku, która wchłonie do krążenia). Podczas przyjmowania zamiennika możesz więc mieć pewność, że jego działanie będzie takie samo, jak leku oryginalnego.

    Jednak warto pamiętać, że nie wszystkie leki mają generyczne odpowiedniki, szczególnie jeśli chodzi o leki biologiczne i bardzo nowoczesne terapie. Ponadto, choć zamienniki są zazwyczaj równoważne terapeutycznie, niektórzy pacjenci mogą odczuwać różnice w działaniu między lekami oryginalnymi a zamiennikami. Dlatego istnieje zawsze możliwość skonsultowania się z lekarzem lub farmaceutą w przypadku jakichkolwiek obaw dotyczących zamienników leków.

    Podsumowanie

    Zamienniki leków stanowią istotny element opieki zdrowotnej. Są one równoważne terapeutycznie lekom oryginalnym, zawierając te same substancje czynne i spełniając rygorystyczne standardy jakości. Zamienniki często są tańsze i bardziej dostępne, co może pomóc pacjentom i systemom opieki zdrowotnej obniżyć koszty. Mimo że są ogólnie bezpieczne, warto być świadomym różnic między zamiennikami i lekami oryginalnymi i skonsultować się z profesjonalistami medycznymi w przypadku wątpliwości czy obaw.

    Bibliografia

    1. https://www.who.int/teams/health-product-and-policy-standards/inn/
    2. Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 sierpnia 1993 r. w sprawie określenia środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, które mogą być wydawane przez apteki bez recepty lekarskiej oraz szczegółowych zasad wydawania przez apteki leków i materiałów medycznych. M.P. z 1993 r. nr 42, poz. 421

    Omawiane substancje

    • Kwas acetylosalicylowy

      Kwas acetylosalicylowy jest składnikiem popularnego leku przeciwbólowego – aspiryny. Substancja ta działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo.
      syntetyczne
    • Paracetamol

      Paracetamol jest lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Jest powszechnie stosowany w leczeniu bólu głowy, zębów, mięśni oraz gorączki.
      syntetyczne

    Omawiane schorzenia

    W tym poradniku nie omawiamy konkretnych schorzeń.

    Więcej poradników

    Wyświetlane poradniki pochodzą z kategorii czytanego artykułu: .