Mikroflora jelitowa człowieka odgrywa ważną rolę w otrzymywaniu dobrego stanu funkcjonowania organizmu. Przypisuje jej się obecnie wpływ na naszą odporność immunologiczną, trawienie, pracę układu nerwowego czy dobrostan psychiczny.  Jako korzystne dla zdrowia obecnie postrzega się przede wszystkim bakterie, takie jak Bifidobacterium  i Lactobacillus. Zarówno probiotyki jak i prebiotyki mają za zadanie wzmacniać populację tych mikroorganizmów w naszych jelitach [1].

Czym są probiotyki?

Probiotyki to głównie zawierające probiotyczne bakterie suplementy diety, które korzystnie wpływają na dobrostan pacjenta poprzez poprawę równowagi mikrobiologicznej jelit. Istnieją również preparaty probiotyczne zarejestrowane jako leki. Działają poprzez zmianę składu mikroflory przewodu pokarmowego. Niestety zdarza się, że efekt osiągnięty przez przyjmowanie probiotyków okazuje się krótkotrwały. Dobroczynne bakterie przyjęte w preparacie mogą jedynie w ograniczonym stopniu zasiedlić jelita. Elementem wspierającym probiotykoterapię jest dieta bogata w błonnik i oligosacharydy. Chodzi tutaj o pokarmy, takie jak pełnoziarniste pieczywo, kasze, strączki, warzywa i owoce [1] (czytaj także: Probiotyki i ich liczne zastosowania).

Czym są prebiotyki?

Innym sposobem wspierania mikroflory jelitowej są prebiotyki. Preparaty te nie zawierają w składzie probiotycznych bakterii. Nie leczą, jednak mogą korzystnie wpływać na fizjologiczne procesy zachodzące w naszych organizmach. Wpisują się doskonale w definicję suplementu diety oraz żywności funkcjonalnej. Prebiotyki są nieulegającymi trawieniu składnikami żywności, które korzystnie wpływają na gospodarza poprzez selektywną stymulację wzrostu wybranych gatunków bakterii. Mogą również ograniczać wzrost niekorzystnych mikroorganizmów w jelitach.  Preparaty prebiotyczne modulują mikrobiotę poprzez zwiększanie liczby określonych typów bakterii. Ponadto suplementy te wpływają korzystnie na metabolizm lipidów, najprawdopodobniej poprzez produkty fermentacji mlekowej zachodzącej w jelitach [1].

Prebiotyki dietetyczne to zazwyczaj nieulegające trawieniu oligosacharydy, w szczególności fruktany i galaktany. Składniki te przechodzą niestrawione przez górną część przewodu pokarmowego, a następnie stymulują wzrost pożytecznych bakterii w jelitach. Wykazują odporność na działanie kwasu żołądkowego i enzymów trawiennych. Jednocześnie stanowią idealne pożywienie dla probiotycznych bakterii [2].

Kiedy brać probiotyk — przed czy po jedzeniu?

Który typ preparatu stanowi lepszą osłonę w trakcie terapii antybiotykiem?

Podstawowe wsparcie w zapobieganiu powikłaniom związanym z terapią antybiotykiem stanowi probiotyk. W trakcie przyjmowania leków antybiotycznych giną dobroczynne bakterie w naszych jelitach. Preparaty probiotyczne pomagają uzupełnić te straty egzogennymi mikroorganizmami. W przypadku antybiotykoterapii prebiotyk należy postrzegać raczej jako uzupełnienie probiotyku. Warto też pamiętać o tym, że związki prebiotyczne znajdują się również w żywności. Odpowiednio skomponowana dieta bogata w błonnik i oligosacharydy stanowi najlepsze wsparcie mikroflory jelitowej [3].

Jak stosować probiotyki przy antybiotykach?