Roślina znana od wieków

Starożytni Grecy i Rzymianie stosowali aloes jako środek hamujący wypadanie włosów. Powszechnie znane były także jego właściwości przeczyszczające. Wierzono również w działanie odmładzające aloesu. Pojawiał się już w najstarszych podręcznikach medycznych. Dioskurydes i Pliniusz Starszy zalecali go stosować w chorobach skóry.

Skład chemiczny aloesu zależy od wielu czynników, należą do nich  m.in.: rodzaj  i warunki uprawy, gatunek aloesu, klimat, metoda zbioru liści. Roślina składa się aż w 99–99,5% z wody, natomiast pozostałe  0,5-1,0%  stanowią składniki biologicznie czynne w tym minerały, enzymy, kwasy fenolowe i kwasy organiczne. Z gatunku Aloe vera wyizolowano 75 składników o potencjalnej aktywności leczniczej [1,2].

1. Aloes na rany i problemy skórne

Korzystne działanie na proces gojenia ran wynika m.in. z obecności glukomannanu (polisacharyd) w miąższu aloesowym. Związek ten oddziałuje na czynnik wzrostu fibroblastów, co zwiększa aktywność i namnażanie tych komórek, a to z kolei stymuluje syntezę kolagenu. Żel aloesowy wpływa także na uszczelnienie połączeń pomiędzy włóknami kolagenowymi, co jest dodatkowym czynnikiem przyspieszającym gojenie się ran.

Jest skuteczny w leczeniu oparzeń, spowodowanych zbyt długą ekspozycją na słońce lub po solarium, a także powstałych w wyniku radioterapii (czytaj także: Skuteczne leczenie oparzeń skóry). Pomocniczo może być stosowany w egzemach skórnych oraz łuszczycy [2,3].

Najlepsza maść na oparzenia – którą wybrać?

2. Aloes jako środek przeczyszczający

Poprzez nacięcie liści aloesu otrzymuje się z niego sok. Następnie suszy się go i tak otrzymuje się tzw. alonę (w zależności od sposobu suszenia można wyróżnić alonę wątrobową lub lśniącą). Alona jest wykorzystywana do produkcji środków przeczyszczających (np. Alax, tabletki). Za aktywność przeczyszczającą  odpowiadają antrachinony, pochodne antracenu  (przede wszystkim aloeemodyna i aloina). Związki te po podaniu doustnym ulegają częściowemu wchłanianiu w jelicie cienkim, następnie wydalane są m.in. z żółcią i mlekiem matki. Glikozydowe połączenia natomiast przedostają się do jelita grubego, hydrolizują do aglikonów i ulegają reakcjom utleniania i redukcji. W ich wyniku powstają antrony i antranole, które działają bezpośrednio drażniąco na ściany jelita. W konsekwencji następuje wzrost sekrecji (wydzielania) w jelicie, nasilenie ruchów perystaltycznych oraz zahamowanie wchłaniania wody z jelita. Efekt ten jest stosowany nie tylko podczas trudności z wypróżnieniem. Środki przeczyszczające są bowiem często nadużywanie przez osoby chcące zrzucić zbędne kilogramy podczas odchudzania [1,4].

3. Aloes na odporność

Regularna suplementacja aloesem pozwala na poprawę funkcjonowania układu odpornościowego. Badania wykazały zwiększenie żywotności makrofagów oraz wzrost ich skuteczności w walce z patogenami. Acemannan, polisacharyd wyodrębniony z aloesu, stymuluje produkcję cytokin, biorących udział w odpowiedzi immunologicznej. Efekt immunomodulujący aloesu jest związany także z działaniem glikoprotein, w tym przede wszystkim lektyny. Biostymina, która jest wodnym wyciągiem z aloesu drzewiastego (Aloe arborescens) jest znana i ceniona od wielu lat, jako środek stymulujący naturalne mechanizmy obronne organizmu (Biostymina płyn doustny w ampułkach, dostępny w aptekach) [1]. Czytaj także: 10 sposobów na wzmocnienie odporności.

4. Działanie przeciwcukrzycowe aloesu

Badania kliniczne sugerują, że może być naturalnym, bezpiecznym środkiem obniżającym poziom glukozy we krwi u pacjentów z cukrzycą typu 2. Aloes oprócz tego, że obniża poziom glukozy we krwi, dodatkowo wspomaga proces redukcji masy ciała i tkanki tłuszczowej. Badanie jego skuteczności przeprowadzono u otyłych pacjentów w stanie przedcukrzycowym i u pacjentów chorych na cukrzycę, wcześniej nieleczonych. Wyciąg z aloesu poprawia metabolizm węglowodanów, a także korzystnie wpływają na działanie trzustki, poprawiając jej efektywność w wydzielaniu insuliny [1].

5. Działanie ochronne aloesu na wątrobę

Fitosterole wyizolowane z aloesu (przede wszystkim lofenol i cykloartanol) sprzyjają redukcji tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej oraz przyczyniają się do poprawy wartości wskaźników hiperlipidemii.

Ekstrakt z Aloe vera wykazuje działanie zapobiegające stłuszczeniu wątroby, spowodowane alkoholem etylowym. Efekt ten jest związany z hamowaniem ekspresji mRNA genów enzymów lipogennych w wątrobie [1].

6. Aloes jako składnik kosmetyków

Glikoproteiny i polisacharydy zawarte w miąższu aloesu to niezwykle cenne składniki dla ludzkiej skóry. Polisacharydy, które zresztą naturalnie występują w skórze, wspomagają tworzenie bariery ochronnej naskórka, poprawiają  integralność białek i struktur lipidowych. Żel aloesowy działa osłaniająco i kojąco tworząc na skórze koloid ochronny. Pomaga wiązać wodę, dzięki czemu jest świetnym, lekkim środkiem nawilżającym, stosowanym jako składnik kremów do twarzy, ale także produktów do pielęgnacji włosów. Działa przeciwstarzeniowo, uelastycznia i poprawia napięcie skóry [5].

https://leki.pl/poradnik/przeglad-kremow-stosowanych-przy-azs/