Co to jest pulsoksymetr i jakie parametry mierzy?

Pulsoksymetr to urządzenie, które pozwala mierzyć puls oraz saturację.

Puls – jest to ruch naczyń tętniczych, który zależy od kurczliwości serca i elastyczności ścian tętnic – zazwyczaj odpowiada on ilości uderzeń serca w ciągu jednej minuty.

Saturacja – wskazuje stopień wysycenia hemoglobiny tlenem, czyli zawartość tlenu we krwi tętniczej; saturację oznacza się symbolem SaO2 lub SpO2. Nie powinna być niższa niż 94%, a najlepiej, kiedy jej wartość przekracza 96%.

Puls oraz saturacja to podstawowe parametry, które mierzy pulsoksymetr, jednak najnowsze modele, które posiadają specjalne oprogramowanie, mogą mierzyć także nocycepcję, czyli uczucie bólu. Pomiar dokonywany jest bezinwazyjnie. Pulsoksymetr z wyglądu przypomina klips, który zakłada się na palec lub ucho [1].

Jak działa pulsoksymetr?

Mechanizm działania urządzenia opiera się o pomiar spektrofotometryczny. Absorpcja, czyli stopień pochłaniania światła przez hemoglobinę utlenowaną i nieutlenowaną, różnią się od siebie. Pulsoksymetr określa absorpcję światła o dwóch różnych długościach fali: 660 nm i 940 nm, co odpowiada kolejno światłu czerwonemu i podczerwonemu. Krew utlenowana pochłania więcej światła podczerwonego, natomiast nieutlenowana – czerwonego. Powracający sygnał jest rejestrowany przez fotodetektor. Aparat na podstawie kilkuset pomiarów na sekundę, określa średnią i odczytuje ją [2].

Kto powinien korzystać z pulsoksymetru?

W warunkach szpitalnych:

• w okresie okołooperacyjnym,
• pacjenci z niewydolnością oddechową,
• pacjenci oddziałów intensywnej terapii,
• noworodki przedwcześnie urodzone.

W warunkach domowych: 

• pacjenci podczas diagnostyki zaburzeń oddychania (bezdechy senne),
• astmatycy i alergicy,
• pacjenci chorujący na COVID-19 – Ministerstwo Zdrowia w ramach programu Domowej Opieki Medycznej, zapewnia pulsoksymetry pacjentom, których stan zdrowia pozwala na odbycie izolacji w domu; pulsoksymetr wraz z aplikacją, pozwalają na zdalne monitorowanie stanu pacjenta, dzięki czemu można szybko wykryć pacjentów, którzy ze względu na pogorszenie stanu zdrowia, powinni trafić do szpitala [1], [2].

Co może zaburzać pomiar pulsoksymetrem?

• pomalowane paznokcie – zarówno lakier hybrydowy jak i zwykły może zaburzać wyniki pomiaru, wpływając na absorpcję światła,
• zbyt długie paznokcie,
• ruchy podczas pomiaru,
• wilgotna dłoń [1].

Jak wykonać pomiar pulsoksymetrem w domu?

Według zaleceń Ministerstwa Zdrowia:

1. Pomiaru należy dokonywać zawsze po kilkuminutowym odpoczynku.
2. Przed pomiarem należy umyć ręce.
3. Pomiaru najlepiej jest dokonywać w pozycji siedzącej.
4. Badania należy dokonywać co kilka godzin – zgodnie z zaleceniami lekarza [3].

Gdzie można kupić pulsoksymetr?

Urządzenie można dostać w sklepach medycznych lub w aptekach – zarówno tych stacjonarnych jak i internetowych.