Świąd odbytu

1. Czym jest świąd odbytu?
Świąd odbytu to często występująca dolegliwość objawiająca się nieprzyjemnym uczuciem pieczenia, drażnienia lub swędzenia w obszarze odbytu. Stan ten może utrudniać codzienne życie, powodując dyskomfort, a niekiedy nawet ból.

2. Przyczyny świądu odbytu.
Świąd odbytu może mieć wiele przyczyn. Najczęściej stan ten jest spowodowany niedokładnym czyszczeniem okolicy odbytu po wypróżnieniu. Może być również spowodowany przez różne stany zdrowia, takie jak hemoroidy, pasożyty, grzybice, niektóre choroby skóry. Niektóre pokarmy i napoje mogą również wywoływać świąd.

3. Leczenie i radzenie sobie ze świądem odbytu.
Leczenie świądu odbytu zależy od przyczyny stanu. W niektórych przypadkach może być konieczne stosowanie maści, kremów lub leków doustnych. Higiena osobista jest kluczowa, dlatego warto zadbać o regularne i staranne czyszczenie okolic odbytu. Stosuje się też metody leczenia objawowego, takie jak chłodzenie skóry, konieczne jest jednak skonsultowanie takiej metody z lekarzem.

4. Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?
Jeśli świąd odbytu jest uporczywy, nasila się lub towarzyszy mu ból, krew w stolcu, utrata wagi bez wyraźnej przyczyny, powinno to skłonić do natychmiastowego skontaktowania się z lekarzem. Takie symptomy mogą wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne.

5. Zapobieganie świądowi odbytu.
Zapobieganie świądowi odbytu to przede wszystkim dbanie o dobrą higienę osobistą. Można temu zapobiegać poprzez staranne czyszczenie okolic odbytu po wypróżnieniu, unikanie drażniącej żywności i napojów, oraz noszenie bawełnianej bielizny. Ważne jest też regularne kontrolowanie stanu swojego zdrowia.

Jest wiele możliwych przyczyn wystąpienia świądu odbytu. Najczęściej dolegliwość wynika z drażniących czynników (kosmetyki, ciasna bielizna, nieprawidłowa higiena okolicy odbytu), infekcji (bakteryjne, grzybicze), chorób skóry (suchość skóry, łuszczyca lub kontaktowe zapalenie skóry), chorób ogólnoustrojowych (alergia, cukrzyca, choroby tarczycy, nowotwory), zaburzeń psychicznych (depresja, lęki) i innych takich jak hemoroidy, wypadanie odbytu, szczeliny w odbycie. Istotnym czynnikiem mogą być również składniki pokarmowe – kawa, czekolada, produkty mleczne, gazowane napoje i pikantne produkty. U dzieci najczęstszą przyczyną świądu odbytu jest zakażenie pasożytnicze owsikiem ludzkim.

Świąd odbytu najczęściej objawia się intensywnym swędzeniem, zapaleniem, pieczeniem i bolesnością. W zależności od przyczyny może obejmować również inne symptomy np. krwawienie z odbytu lub krew w stolcu, zmiany skórne wynikające z intensywnego drapania, zmęczenie, bezsenność, zaburzenia depresyjne. Swędzenie nasila się zwykle w trakcie nocy oraz podczas gorącej, wilgotnej pogody.

Diagnostyka opiera się na wywiadzie lekarskim, badaniach fizykalnych. W poszukiwaniu przyczyn świądu odbytu wykonuje się głównie takie badania jak morfologia krwi, badanie na obecność krwi utajonej w stolcu, alergiczne testy skórne, badania bakteriologiczne i mykologiczne, biopsja zmienionej okolicy. Czasami potrzebna jest także dodatkowa konsultacja dermatologiczna i ginekologiczna.

Terapia świądu odbytu polega na leczeniu przyczynowym i opiera się na miejscowym leczeniu infekcji bakteryjnych i grzybiczych (farmakoterapia antybiotykami oraz środkami przeciwgrzybicznymi), leczeniu chorób proktologicznych, zmianie diety oraz wyeliminowaniu podrażniających kosmetyków. Dodatkowo lekarz może zlecić przyjmowanie doustnych leków przeciwhistaminowych, środków przeciwpasożytniczych. Należy dbać o odpowiednią higienę odbytu, regularną defekację, noszenie bawełnianej bielizny.

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia świądu odbytu należy przede wszystkim dbać o higienę odbytu. Należy używać hipoalergicznych kosmetyków, używać delikatnego papieru toaletowego, unikać gorących kąpieli, nosić bawełnianą bieliznę, zredukować stres, stosować dietę bogatą w błonnik.