Schizofrenia paranoidalna

Schizofrenia paranoidalna to podtyp schizofrenii charakteryzujący się urojeniami lub halucynacjami. Zachowaniu psychotycznemu towarzyszą jednocześnie urojenia prześladowcze lub paranoja i omamy. Może się również objawiać zazdrość urojona.

Jest to złożone zaburzenie. Z pewnością za jego pojawienie się nie odpowiada tylko jeden czynnik. Jest to efekt wielu wzajemnych oddziaływań, które zachodzą pomiędzy czynnikami środowiskowymi a genetycznymi.

Można zatem wyróżnić trzy aspekty: biologiczny, środowiskowy oraz interakcje zachodzące między czynnikami (genetycznymi i środowiskowymi).

Jednym z czynników z ryzyka pojawienia się schizofrenii jest np.: kontakt z wirusem grypy w życiu płodowym, niedobory żywieniowe we wczesnych etapach życia, konflikt serologiczny, stres u kobiet w ciąży oraz okołoporodowe komplikacje.

Objawy schizofrenii paranoidalnej to:
– zaburzenia spostrzegania przestrzennego i czasowego;
– urojenia oraz przekonania prześladowcze (np. przekonanie, że inni ludzie chcą skrzywdzić chorego);
– urojenia owładnięcia, posiadania wpływu – że myśli i zachowania danej osoby są kontrolowane na zewnątrz;
– urojenia odnoszące (ksobne) – przekonania, że jest się przedmiotem szczególnego zainteresowania;
– urojenia pochodzenia, posłannictwa (np. religijnego);
– urojenia zdrady (niewierności małżeńskiej);
– omamy słuchowe, głosy komentujące lub nakazujące choremu;
– omamy węchowe, smakowe, czuciowe, cielesne;
– zubożenie myślenia, motywacji, uczuciowości (spłycenie emocjonalne);
– zaburzenia formalne myślenia, rozkojarzenie, nieskładność, trudności w przekazie myśli;
– niestabilny nastrój (stany lękowe, dysforyczne, maniakalne, depresyjne).

Pierwsze objawy tego rodzaju schizofrenii występują zazwyczaj w późnej fazie okresu dojrzewania oraz we wczesnej dorosłości. Szczyt zachorowania wypada w okresie między osiemnastym a trzydziestym rokiem życia.

Diagnozą zajmuje się lekarz specjalista psychiatrii. Po diagnostyce lekarskiej lekarz często może skierować chorego na inne badania, np.: badania psychologiczne, neurologiczne czy rezonans magnetyczny. Należy pogłębić diagnostykę oraz wykluczyć inne choroby.

Często konieczny jest pobyt w szpitalu, który pozwoli na poszerzenie specjalistycznej diagnozy oraz obserwację chorego i jego reakcji na wprowadzone leczenie.

W okresie nasilenia doznań chorobowych konieczna jest hospitalizacja szpitalna, której celem jest złagodzenie czy też usunięcie objawów i przywrócenie chorego do samodzielnego funkcjonowania w rodzinie i środowisku.

W leczeniu bierze się pod uwagę:

– leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki) pierwszej lub drugiej generacji;
– psychospołeczne metody leczenia:
– terapia poznawczo-behawioralna;
– trening umiejętności społecznych;
– trening usprawniania poznawczego;
– inne formy terapii indywidualnej, np.: wzmacnianie pełnienia ról społecznych, przeciwdziałanie marginalizacji społecznej, wsparcie w aktywizacji zawodowej;
– terapia rodzinna (zwykle nakierowana na pomoc w rozwiązywaniu trudności komunikacyjnych oraz wspierająca rozwój kompetencji radzenia sobie z chorobą).

Nie istnieją skuteczne metody zapobiegania występowaniu schizofrenii.