Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby B jest poważną infekcją wątroby wywoływaną przez wirus zapalenia wątroby typu B (HBV), trwające dłużej niż 6 miesięcy. Wirus jest przenoszony z człowieka na człowieka przez krew, nasienie lub inne płyny ustrojowe. U osób z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B zwiększa się ryzyko rozwoju niewydolności wątroby, raka wątroby lub marskości wątroby.

Przyczyną przewlekłego WZW B jest zakażenie wirusem HBV, które nie uległo eliminacji. Do zakażenia dochodzi drogą krwi, drogą płciową oraz przez łożysko lub podczas porodu, a wirus ten jest bardziej zakaźny niż HCV czy HIV.

Inne czynniki sprzyjające przejściu ostrego zakażenia WZW B w przewlekłe to:
– zakażenie dużą liczbą cząsteczek wirusa,
– bezżółtaczkowy przebieg ostrego okresu choroby,
– łagodny przebieg ostrego okresu choroby,
– mała aktywność enzymów wątrobowych w ostrym okresie choroby,
– płeć męska,
– starszy wiek,
– upośledzenie odporności spowodowane przyjmowaniem leków -immunosupresyjnych lub chorobą (np. zakażenie HIV),
– stosowanie glikokortykosteroidów w ostrym okresie choroby.

Główne objawy przewlekłego WZW B to:
– osłabienie,
– uczucie zmęczenia,
– obniżony nastrój.
Często towarzyszy temu nieznaczne powiększenie wątroby.

U niektórych pacjentów jako pierwsze występują objawy związane z marskością wątroby lub powikłaniami pozawątrobowymi:
– stany podgorączkowe,
– utrata apetytu,
– chudnięcie,
– powiększenie obwodu brzucha.
W ciężkich przypadkach występuje żółtaczka, która pojawia się okresowo lub jest obecna stale. Zaostrzenia choroby przypominają ostre WZW B.

Ocena wstępna pacjentów przewlekle zakażonych HBV obejmuje:
1) wywiad i badanie przedmiotowe
2) badania laboratoryjne: morfologia krwi z oceną liczby płytek, ALT, AST, PT, badanie ogólne moczu z oceną białkomoczu
3) ocenę replikacji wirusa (HBeAg/anty-HBe, DNA HBV, qHBsAg)
4) wykluczenie zakażeń HCV, HDV, a w uzasadnionych przypadkach (grupa ryzyka) także HIV
5) biopsję wątroby (w celu oceny stopnia zaawansowania włóknienia i zapalenia wątroby) lub elastografię.

Leczenie przewlekłego WZW B opiera się na dwóch rodzajach leków:
– interferonie α,
– inhibitorach odwrotnej transkryptazy (np. adefowir, entekawir, lamiwudyna).
Skuteczność leczenia waha się, w zależności od leku i wyjściowego stanu zdrowia pacjenta, od 3 do 20 proc. w przypadku inhibitorów odwrotnej transkryptazy do 30-60 proc. po zastosowaniu interferonu. U osób młodych, ze względu na mechanizm działania leku, stosuje się interferon.

Podczas leczenia, chorych należy obserwować w kierunku tolerancji leczenia (liczba płytek krwi i białych krwinek, aktywność enzymów wątrobowych, stężenie TSH oraz parametry czynności nerek).

W trakcie leczenia może dojść do wytworzenia mutacji wirusa opornej na działanie leku – wówczas lekarze prowadzący leczenie mogą zlecić badania molekularne określające rodzaj mutacji.

Podstawą profilaktyki jest rygorystyczne przestrzeganie zasad zapobiegania zakażeniom WZW B w placówkach systemu ochrony zdrowia oraz w innych miejscach, gdzie może dochodzić do naruszenia ciągłości skóry (np. salony tatuażu czy gabinety kosmetyczne).

Zasady zapobiegania zakażeniom WZW B to m.in.:
– stosowanie jednorazowego sprzętu
– odpowiednie sterylizowanie sprzętu wielokrotnego użytku
– prawidłowe zabezpieczanie materiałów skażonych krwią lub płynami ustrojowymi
– stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych.
Najlepszą metodą zapobiegania WZW B jest jednak szczepienie.