Pierwotne nadciśnienie płucne

Nadciśnienie płucne to rodzaj nadciśnienia dotyczącego naczyń krwionośnych znajdujących się w płucach. Nadciśnienie płucne można podzielić na: tętnicze nadciśnienie płucne, żylne nadciśnienie płucne, nadciśnienie płucne związane z chorobami układu oddechowego i nadciśnienie płucne związane z chorobą zakrzepowo-zatorową. W przypadku tętniczego nadciśnienia płucnego dochodzi do zwężenia, zablokowania lub uszkodzenia drobnych tętniczek i naczyń włośniczkowych w płucach. Powoduje to utrudnienie przepływu krwi i tym samym wzrost ciśnienia.

Pierwotne nadciśnienie płucne oznacza, że nie można wskazać przyczyn jego powstania. Czynnikami wywołującymi mogą być czynniki zewnętrzne, środowiskowe lub genetyczne.

U pacjentów z nadciśnieniem płucnym głównym objawem jest duża męczliwość oraz problemy podczas wysiłku fizycznego spowodowane występowaniem duszności. Rozwój nadciśnienia prowadzi do:
– wodobrzusza (obecność płynu w jamie brzusznej),
– obrzęku kończyn dolnych,
– powstawania płynu w worku osierdziowym oraz jamie opłucnej.

Szczególnie przekrwienie narządów jamy brzusznej i obecność w nich płynu powoduje, że pacjent traci apetyt. Dosyć często chorzy uskarżają się również na ból w klatce piersiowej, spowodowany niedokrwieniem mięśnia prawej komory serca.

Zaawansowana postać nadciśnienia płucnego może się objawiać:
– omdleniami w trakcie wysiłku fizycznego,
– sinawym zabarwieniem skóry,
– brązowymi przebarwieniami skóry — szczególnie na kończynach dolnych (zmiany po zakrzepicy), a czasem nawet stwardnieniem skóry.

W rozpoznaniu nadciśnienia płucnego istotną rolę odgrywa wywiad lekarski z pacjentem oraz występowanie wyżej wymienionych objawów choroby. Ponadto konieczne jest wykonanie badań pomocniczych.

Najczęściej wykonywane badania:
– echokardiografia -to inaczej USG serca, dzięki któremu lekarz może ocenić wielkość prawej komory oraz szerokość tętnicy płucnej;
– RTG klatki piersiowej — w trakcie badania ujawniane są charakterystyczne objawy choroby, np. rozrost prawej komory i prawego przedsionka oraz poszerzenie pnia płucnego;
– gazometria krwi tętniczej — jej zadaniem jest ocena poziomu tlenu w krwi tętniczej (zwykle jest on niski);
– scyntygrafia perfuzyjna płuc — ocenia lokalizację znacznika izotopowego, który przy prawidłowym unaczynieniu płuc wędruje prosto do nich (po zaaplikowaniu dożylnie);
– spiralna tomografia komputerowa tętnic płucnych — pozwala na określenie czy pojawiły się skrzepliny w tętnicy płucnej i jej rozgałęzieniach;
– arteriografia płucna — to inwazyjne badanie, które polega na cewnikowaniu tętnicy płucnej i zaaplikowaniu do niej środka z kontrastem. Następnie wykonywana jest seria zdjęć RTG w formie filmu, dzięki czemu możliwa jest ocena przepływu kontrastu przez naczynia płucne. Może pojawić się brak tego przepływu, gdy doszło do ich niedrożności. Podczas tego badania lub niezależnie od arteriografii, może zostać również wykonane cewnikowanie tętnicy płucnej przy pomocy cewnika Swana i Ganza. Celem cewnikowania jest określenie ciśnienia znajdującego się w tętnicy płucnej i jamach serca (metoda bardzo inwazyjna).

W leczeniu pacjentów z nadciśnieniem płucnym nie stosuje się jednego schematu postępowania. W zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania choroby stosuje się leczenie farmakologiczne, niefarmakologiczne oraz inwazyjne.

Leczenie niefarmakologiczne nadciśnienia płucnego to przede wszystkim ograniczenie, a najlepiej całkowite zrezygnowanie z wysiłku fizycznego. Oprócz tego pacjenci powinni zmniejszyć ilość spożywanej soli kuchennej. Przeciwwskazane jest przebywanie na dużych wysokościach.

W leczeniu farmakologicznym pacjentom podaje się preparaty przeciwkrzepliwe, które stosowane są w każdym przypadku zatorowości i zakrzepicy oraz nadciśnienia płucnego. Zazwyczaj zalecane są doustne leki przeciwkrzepliwe, szczególnie w nadciśnieniu płucnym po zatorze tętnicy płucnej.

Inną metodą farmakologicznego leczenia nadciśnienia płucnego jest tlenoterapia. Tlen to bardzo skuteczny preparat, który stosowany jest zwykle w leczeniu domowym, dzięki czemu pacjent nie musi przebywać w szpitalu.

Nie istnieją metody zapobiegania zachorowaniu na pierwotne nadciśnienie płucne.