Nowotwory złośliwe wargi

Nowotwór wargi nowotwór rozwijający się w tkankach wargi. Rak wargi nie należy do najczęściej występujących nowotworów głowy i szyi. Nowotwory te występują zdecydowanie częściej wśród mężczyzn, zwykle w podeszłym wieku (powyżej 60. roku życia).

Przyczyny powstawania tego rodzaju nowotworu są bardzo zróżnicowane, możemy wśród nich wymienić:
-spożywanie w nadmiarze wysokoprocentowego alkoholu,
-palenie tytoniu (80-90% przypadków),
-ekspozycję na promieniowanie ultrafioletowe,
-zakażenie wirusem HPV,
-nieodpowiednią higienę jamy ustnej,
-obecność w jamie ustnej stanów zapalnych,
-stany przedrakowe (np. leukoplakia, czyli rogowacenie białe).

Rak wargi objawia się płaskim stwardnieniem pokrytym strupkiem, które szybko ulega owrzodzeniu na szczycie. Owrzodzenie to początkowo jest niebolesne, z czasem po dołączeniu się stanu zapalnego występują bóle. Rak wargi rośnie powoli, ale stale i systematycznie niszczy wargę oraz okoliczne tkanki. Taki rozwój procesu trwa kilkanaście miesięcy, a niekiedy parę lat.

Ponadto pacjenci z nowotworem wargi dolnej mogą uskarżać się na:
-krwawienia oraz trudno gojące się rany w jamie ustnej,
-powstawanie na dziąsłach czerwonych lub białych plamek (również na języku lub wewnątrz jamy ustnej),
-zgrubienia w obrębie policzka, które wyczuwalne są językiem,
-obrzęk żuchwy lub szczęki,
-zmianę tonacji głosu,
-kłopoty z przeżuwaniem oraz przełykaniem pokarmów,
-ból w jamie ustnej,
-drętwienie w jamie ustnej.

Rozpoznanie nowotworu złośliwego warg opiera się na badaniu pacjenta przez lekarza i ocenie wycinka ze zmiany chorobowej umożliwiającej ustalenie rozpoznania. W przypadkach zmian mało zaawansowanych wykonanie biopsji (wycięcia zmiany) może być jednocześnie zabiegiem prowadzącym do wyleczenia. U chorych ze znacznym zaawansowaniem miejscowym lub przerzutami do węzłów chłonnych celowe może być wykonanie tomografii komputerowej z oceną zajęcia przez nowotwór narządów sąsiednich (żuchwa, tkanki miękkie policzka) oraz ultrasonografii szyi.

Leczeniem z wyboru u chorych na raka wargi jest chirurgia. W przypadku wczesnego zaawansowania miejscowego wystarczającym zabiegiem jest proste wycięcie guza lub wycięcie z uzupełnieniem ubytku za pomocą tkanek sąsiadujących. Innym sposobem jest brachyterapia, czyli radioterapia śródtkankowa z użyciem izotopów promieniotwórczych. W przypadkach znacznego zaawansowania miejscowego zabieg operacyjny jest bardziej skomplikowany. Przy stwierdzeniu naciekania żuchwy konieczne jest jej usunięcie (brzeżne lub odcinkowe). Zabieg operacyjny u chorych z dużym zaawansowaniem miejscowym powinien obejmować także profilaktyczne wycięcie węzłów chłonnych. Operacje węzłów chłonnych szyi są też niezbędne w razie ich powiększenia, świadczącego o występowaniu przerzutów. Jeśli lekarz stwierdzi, że nie można jednoznacznie ocenić, czy usunięto całość nowotworu lub że wystąpiły przerzuty do węzłów szyi, konieczna jest pooperacyjna, uzupełniająca radioterapia.

Podstawą prewencji nowotworu złośliwego wargi jest unikanie palenia tytoniu oraz oparzeń słonecznych. Ważne jest także wczesne rozpoznanie nowotworu poprzez zwrócenie uwagi na owrzodzenie czy guzek na wardze lub powiększone węzły chłonne utrzymujące się ponad 2 tygodnie mimo leczenia.