Miejscowe zakażenia skóry i tkanki podskórnej

Zakażenia skóry i tkanki podskórnej to infekcje wywoływane przez bakterię, rzadziej przez wirusy. Stanowią przyczynę różnych postaci stanów zapalnych, przebiegających z naciekiem, ropniem lub ropowicą.

Schorzenie wywoływane jest przez infekcję bakteryjną, przeważnie na skutek zakażenia szczepami gronkowca złocistego (Staphylococcus auerus) lub paciorkowca (Streptococcus pyogenes), rzadziej bakteriami Haemophilus influenzae, Pasteurella multocida czy grzybami.

Patogeny wnikają w głąb skóry najczęściej w wyniku jej mechanicznego uszkodzenia. Przerwanie ciągłości tkanki powstaje na przykład w efekcie: skaleczenia lub zadrapania, pogryzienia przez zwierzę, chociażby psa, ukąszenia owada, poparzenia, wykonania tatuażu, zabiegu chirurgicznego, rozdrapywania zmian skórnych, przekłucia ucha, nosa czy innej partii ciała w celu założenia kolczyków.

W miejscowym zakażeniu skóry i tkanki podskórnej często rozwija się stan zapalny charakteryzujący się takimi objawami, jak: nagłe i silne zaczerwienienie skóry, niekiedy wręcz bordowe czy purpurowe, ból, który może się nasilać, rozprzestrzeniająca się wysypka, obrzęk i opuchlizna, pieczenie, uczucie gorąca, zwiększona tkliwość, pęcherze i wybroczyny.

W przypadku niezapalnego urazu z każdym dniem można obserwować stopniowe gojenie się rany. W przebiegu bakteryjnego zakażenia obszar zaczerwienienia powiększa się i nieostro odgranicza od zdrowej tkanki.

Miejscowym zmianom towarzyszą również ogólne objawy zapalenia tkanki łącznej, charakterystyczne dla typowego stanu zapalnego, w tym: ból głowy, podwyższenie temperatury ciała, nudności, dreszcze, nadmierna potliwość, ogólne złe samopoczucie.

Diagnoza schorzenia opiera się głównie na przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem, obejrzeniu chorej części skóry i zleceniu badania krwi. Lekarz może również zalecić badanie mikrobiologiczne wymazów pochodzących z zakażonych obszarów, co pozwoli na zastosowanie terapii celowanej w konkretną bakterię.

Jeśli przepisywanie farmaceutyków nie było poprzedzone testem mikrobiologicznym, to zazwyczaj wprowadza się takie, które wykazują skuteczność zarówno przeciwko gronkowcom, jak i paciorkowcom. Antybiotyki na zapalenie tkanki łącznej podskórnej mogą być podawane zarówno doustnie, jak i dożylnie.
Drugą opcję stosuje się w cięższych przypadkach, zazwyczaj w warunkach szpitalnych. Poza antybiotykoterapią zastosowanie znajdują niektóre leki przeciwbólowe, głównie te na bazie paracetamolu.

W celu zapobiegania miejscowym zakażeniom skóry i tkanki podskórnej należy dbać o odpowiednią higienę skóry, nie tylko rąk, ale i całego ciała, stosować odpowiednie kremy i balsamy, aby nie dopuszczać do wysuszania i pękania naskórka oraz leczyć i zabezpieczać zmiany skórne spowodowane innymi infekcjami lub dermatozami. Bardzo ważne jest, aby wszelkie rany i skaleczenia przemywać, dezynfekować i nakładać na nie jałowe opatrunki, natomiast podczas wykonywania prac zwiększających ryzyko uszkodzenia skóry zakładać odzież ochronną. Pacjenci należący do grupy ryzyka, np. przy cukrzycy, powinni kontrolować stan swojej skóry.