Majaczenie

Majaczenie to ostre i odwracalne zaburzenie funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Czas trwania może być różny, nawet do kilkunastu dni. Częściej występuje u starszych osób i osób po przebytych zabiegach operacyjnych.

Majaczenie to zaburzenie, które może mieć więcej niż jedną przyczynę. Do możliwych przyczyn można zaliczyć: używanie substancji oduczających i alkoholu, niektóre choroby (udar, zawał serca, uraz spowodowany upadkiem), brak równowagi w organizmie, złe odżywanie i nieodpowiednia higiena snu, przyjmowane leki lub stres. Patogeneza nie jest do końca poznana. Prawdopodobnie majaczenie jest wynikiem zmian aktywności neuronów, metabolizmu mózgu lub zaburzeniami w neuroprzekaźnictwie, szczególnie acetylocholiny.

Objawy zaburzenia pojawiają się szybko — w ciągu kilku godzin lub kilku dni. Mogą nasilać się w nocy i w miejscach mniej znanych. Do objawów zaliczamy: zaburzenia świadomości, zaburzenia uwagi,  zaburzenia emocjonalne, omamy, brak logicznego myślenia i koncentracji, utratę kontaktu z otoczeniem i czasem, zaburzenia psychoruchowe. Charakterystyczne są wahania nasileń objawów w czasie. Należy pamiętać, że majaczenie i demencja to różne zaburzenia, jednak niekiedy mogą występować jednocześnie. Epizody majaczenia nie zawsze oznaczają, że dana osoba ma demencję.

Lekarz może zdiagnozować majaczenie na podstawie przeprowadzonego wywiadu z pacjentem, historii medycznej, przeglądu stanu psychicznego, badania fizykalnego i neurologicznego lub innych testów np. badań laboratoryjnych, lub badań obrazowych mózgu.
Majaczenie można ustalić, gdy stwierdzi się, że jest ono bezpośrednim następstwem:
– choroby somatycznej,
– zatrucia,
– odstawienia substancji psychoaktywnych bądź leków.

Pierwszym i najważniejszym celem leczenia majaczenia jest ustalenie i zajęcie się wszystkimi przyczynami lub wyzwalaczami. Wyeliminowanie tych czynników ryzyka może obejmować odstawienie niektórych leków, leczenie infekcji lub leczenie zaburzeń równowagi w organizmie. Następnymi krokami jest farmakoterapia i psychoterapia. Leczenie farmakologiczne polega przede wszystkim na podawaniu leków przeciwpsychotycznych (haloperidol — lek pierwszego wyboru). Leczenie skupia się głównie na stworzeniu najlepszych warunków do uzdrowienia ciała i poprawienia funkcji poznawczych.

Najlepszym sposobem zapobiegania wystąpienia stanów majaczeniowych jest ukierunkowanie na czynniki ryzyka. W przypadku hospitalizacji bardzo istotna jest szybka ocena czynników ryzyka. Należy często rozmawiać z chorym, aby pacjentowi było łatwiej orientować się w tym, co się dzieje. Dodatkowo należy promować zdrowe nawyki związane ze snem, nawodnieniem i odżywieniem organizmu, aktywnością fizyczną, a także zapewnić pomoc osobom z wadami wzroku lub zaburzeniami słuchu. Najlepiej ograniczyć ryzyko zakażeń oraz unikać leków nasennych.