Łożysko przodujące

Łożysko przodujące definiuje się jako nieprawidłowe umiejscowienie łożyska w ścianie macicy. Patologiczność takiego stanu polega na ulokowaniu się tego narządu w okolicach ujścia wewnętrznego szyjki macicy. W zależności od tego, jaka jej część zostaje nim zakryta, wyróżnia się łożysko:
-centralnie przodujące: łożysko lokuje się tuż nad ujściem wewnętrznym szyjki macicy. W ten sposób prawie w całości je przykrywa;
-przodujące brzeżnie: w tym przypadku łożysko styka się brzegiem z ujściem wewnętrznym szyjki macicy;
-niskoschodzące: łożysko znajduje się bliżej niż 2 centymetry od ujścia wewnętrznego szyjki macicy.

Łożysko przodujące może nawet dotyczyć 1% wszystkich ciąż. Największe zagrożenie niesie ze sobą wystąpienie łożyska centralnie przodującego, co może bezpośrednio zagrażać życiu i zdrowiu dziecka oraz matki.

Na wystąpienie łożyska przodującego mają wpływ:
-rodność – podejrzewa się, że zmiany powstałe w macicy przez poprzednie ciąże lub zabiegi stwarzają mniej korzystne warunki do ponownego zagnieżdżenia zarodka;
-wiek pacjentki – ryzyko wystąpienia łożyska przodującego rośnie wraz z wiekiem;
-ciąża wielopłodowa;
-palenie papierosów;
-wada u płodu;
-techniki wspomaganego rozrodu;
-obumarcie wewnątrzmaciczne płodu w przeszłości;
-ukończenie w przeszłości ciąży cięciem cesarskim – ryzyko wzrasta wraz z kolejnym cięciem cesarskim.

Objawy łożyska przodującego zaczynają się od krwawienia anonsującego – mało obfitego i bezbolesnego. Następnie występują krwawienia dość obfite, kiedy może dojść do znacznej utraty krwi. Nie towarzyszą im skurcze macicy ani bóle porodowe. Brzuch jest w dotyku miękki. Objawem łożyska przodującego w ciąży są także charakterystyczne ułożenia płodu w macicy – dziecko może być skierowane pośladkami do kanału rodnego (ułożenie podłużne pośladkowe) lub ułożone prostopadle w stosunku do szyjki macicy (ułożenie poprzeczne). Może również wystąpić ułożenie skośne.

Łożysko przodujące jest diagnozowane na podstawie obrazu w badaniu ultrasonograficznym (USG). Diagnozy nie można jednak postawić już na pierwszych wizytach, a dopiero w drugiej połowie ciąży, kiedy łożysko jest rozwinięte. We wcześniejszych etapach ciąży niedojrzałe łożysko „migruje”. W I trymestrze kosmówka może być zlokalizowana nisko w obrębie miednicy, a w II trymestrze niedojrzałe łożysko myląco może występować bardzo blisko ujścia wewnętrznego kanału szyjki macicy.

Ciężarna, u której zdiagnozowano łożysko przodujące, powinna się skupić przede wszystkim na dbaniu o siebie i ścisłym stosowaniu się do zaleceń lekarskich. Wymaga to szeregu zmian w codziennym życiu. Przede wszystkim konieczne może okazać się pójście na zwolnienie lekarskie i rezygnacja nie tylko z pracy zawodowej, lecz również z wszelkich obciążających prac domowych.

W zależności od rodzaju łożyska przodującego i trymestru ciąży konieczne może okazać się również leżenie, w tym nawet pobyt na obserwacji w szpitalu, zwłaszcza w ostatnim trymestrze ciąży. W razie potrzeby stosuje się również leki, które hamują skurcze macicy (tzw. leki tokolityczne). Słabe skurcze macicy, niegroźne w przypadku prawidłowo umiejscowionego łożyska, w przypadku łożyska przodującego mogą wywołać krwawienia groźne dla matki i płodu, przy czym może dojść do niedotlenienia płodu, rozwoju sepsy, przedwczesnego porodu, a nawet do śmierci płodu i matki. Poród naturalny jest w tym wypadku zbyt ryzykowny i lekarze wybierają rozwiązanie ciąży za pomocą cięcia cesarskiego. Dlatego bardzo ważne jest bycie pod stałą kontrolą lekarską i odpowiedni wybór lekarza prowadzącego ciążę, kompetentnego specjalisty, który podejmie decyzje zapewniające bezpieczeństwo matce i dziecku.

Należy na początku ciąży wyeliminować wszystkie czynniki ryzyka, sprzyjające wystąpieniu łożyska przodującego.