Kręcz szyi

Kręcz szyi to objaw chorobowy, a nie choroba sama w sobie. W większości przypadków kręczu szyi głowa jest przechylona w jedną stronę, a podbródek obrócony w drugą stronę. Mimowolne skurcze mięśni w okolicy szyi u pacjentów z kręczem szyi mogą być spowodowane wadami wrodzonymi, urazami, stanami zapalnymi, guzami czy czynnikami neurologicznymi.

Wyróżnia się dwa rodzaje kręczu szyjnego wrodzonego:
– kręcz pochodzenia kostnego – przyczyną są wrodzone strukturalne zmiany kostne kręgów szyjnych; schorzenie może dotyczyć pojedynczego kręgu lub kilku kręgów, zablokowane zostają ruchy w niektórych segmentach odcinka szyjnego kręgosłupa,
– kręcz pochodzenia mięśniowego – dotyczy zmian w mięśniu mostkowo–obojczykowo–sutkowym (MOS), ale przyczyny tych zmian nie są wyjaśnione (mogą być konsekwencją infekcyjnego zapalenia mięśni, urazu okołoporodowego, zwłóknienia mięśnia). Z powodu długotrwałego asymetrycznego ułożenia płodu powstaje kręcz ułożeniowy, w którym nie dochodzi do zmian w mięśniu MOS, ale dziecko przechyla głowę w jedną stronę.

Objawem podstawowym jest przechylenie głowy na bok oraz jej skręcenie w stronę przeciwną, ze wzrokiem skierowanym lekko w górę. Towarzyszą temu:
– niemożność normalnego poruszania głową
– ból lub sztywność szyi
– ból głowy
– obrzęk mięśni szyi
– uchylenie podbródka ku jednej stronie

U dzieci kręczowi szyi może również towarzyszyć uniesienie jednego ramienia w kierunku objętej skurczem mięśni strony szyi. W miarę rozwoju choroby zniekształcenie pogłębia się. Twarz po stronie przykurczonej staje się mniejsza, nos odchyla się w stronę chorą, kąty oczu i uszu obniżają się, a samo oko wydaje się mniejsze i innego kształtu. Dochodzi także do deformacji układu kostnego: powstaje odkształcenie czaszki i nieprawidłowy zgryz. W odcinku szyjnym kręgosłupa dochodzi do powstania skoliozy łukiem skierowanej w stronę zdrową.

Podstawowymi badaniami, przeprowadzanymi w celu rozpoznania kręczu szyi, jest m.in. elektromiografia (EMG), którego celem jest zmierzenie aktywności elektrycznej w mięśniach. Dzięki temu można ustalić, które partie mięśniowe zostały dotknięte schorzeniem. Pomocne mogą okazać się również RTG i rezonans magnetyczny.

Leczenie kręczu szyi jest zależne od przyczyny jego powstania i wieku pacjenta oraz nasilenia objawów. U dzieci z kręczem wrodzonym najbardziej efektywną formą terapii jest praca z fizjoterapeutą. Przy użyciu różnych technik terapeutycznych, np. NDT-Bobath, metody Vojty lub PNF, specjalista wykonuje ćwiczenia rozciągające mięśnie oraz uczy dziecko przyjmować odpowiednie pozycje ciała z zachowaniem symetrii.

Przede wszystkim warto zainwestwac w poduszkę ortopedyczną lub wypełnioną gryką, które pozwolą zachować odpowiednie ułożenie szyi i głowy przez całą noc. Kolejnym krokiem mogą być regularne masaże i ćwiczenia rozluźniające pod okiem terapeuty oraz w zaciszu domowym. Unikanie stresu i silnych emocji również pomaga zmniejszyć ryzyko wystąpienia kręczu.