Jaskra pierwotna z zamkniętym kątem przesączania

Jaskra to choroba oczu, występująca w wielu postaciach, której podstawową cechą jest niestabilny lub stały wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Oko nie jest w stanie wytrzymać wzrostu ciśnienia bez uszkodzenia jego struktury lub upośledzenia funkcji.

Jaskra pierwotna z zamkniętym kątem przesączania występuje, gdy tęczówka wybrzusza się do przodu, zwężając lub blokując kąt przesączania utworzony przez rogówkę i tęczówkę. W rezultacie płyn nie może krążyć w oku i ciśnienie wzrasta.

Pierwotne zamknięcie kąta (PZK) oznacza, że jest ono spowodowane anatomiczną, a więc pierwotną budową oka, która predysponuje początkowo do czasowego i odwracalnego, a z czasem do trwałego zamknięcia kąta przesączania na coraz większym odcinku. Skutkuje to początkowo nawracającym, a potem utrwalonym wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Nawracanie tego stanu, incydenty ostrych ataków pełnego zamknięcia kąta, lub jego przewlekły i nieodwracalny charakter, powodują jaskrę pierwotnie zamkniętego kąta z postępującym, jaskrowym zanikiem nerwu wzrokowego. Wrodzone cechy anatomiczne oka, które predysponują do PZK mogą występować rodzinnie w pierwszym stopniu pokrewieństwa (rodzice, rodzeństwo).

Gdy do zamknięcia kąta dojdzie nagle (ostry atak jaskry), dolegliwości są bardzo silne i gwałtownie narastają. Występuje bardzo duży ból oka oraz głowy w okolicy czoła i skroni. Często towarzyszą temu nudności i wymioty. Pogarsza się ostrość wzroku, a osoba chora widzi kolorowe obręcze (koła tęczowe). Oko jest zaczerwienione i bardzo twarde (jak kamień), źrenica szeroka, nie reaguje na światło. Taki stan grozi szybkim zniszczeniem nerwu wzrokowego i ślepotą.

Przy okresowym zamykaniu kąta przesączania przeważnie pojawiają się przemijające bóle głowy w okolicy czołowej oraz przymglenie obrazu. Przewlekłe zamknięcie kąta przesączania długo może być niezauważone. Może się pojawiać zaczerwienienie oczu, zamazane widzenie, ból głowy ustępujący w czasie snu.

Rozpoznanie jaskry opiera się na rozszerzonym zakresie badań, do których – poza określeniem ostrości wzroku w dal i z bliska wraz z korekcją ewentualnej wady wzroku – zalicza się:

– ocena tarczy nerwu wzrokowego podczas badania dna oka,
– badanie obrazowe oceniające stan nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwowych (p. niżej),
– badanie pola widzenia programem komputerowym dostosowanym do badań jaskry,
– pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, najlepiej tonometrem Goldmana,
– ogonioskopowe badanie kąta przesączania, które jest podstawą rozpoznania różnicowego jaskry pierwotnej otwartego kąta (JPOK) oraz różnych typów jaskry wtórnej otwartego kąta (JWOK), co z kolei jest konieczne dla właściwego doboru metody leczenia.
– badanie obrazowe przedniego odcinka oka za pomocą tomografii optyczne, które określa mechanizm zamknięcia kąta w danym oku.

Jaskra pierwotnie zamkniętego kąta (JPZK) może być skutecznie leczona przyczynowo. Możliwe jest także skuteczne zapobieganie jej wystąpieniu po stwierdzeniu istnienia PZK. W obu przypadkach musi to być leczenie zabiegowe – laserowe lub chirurgiczne.

Jaskrze pierwotnej z zamkniętym kątem przesączania można zapobiec po stwierdzeniu istnienia PZK. W tym celu podobnie jak w przypadku leczenia konieczny jest zabieg- chirurgiczny lub laserowy.