Hipoglikemia

Hipoglikemia to zespół nieprawidłowo niskiego stężenia glukozy we krwi. Hipoglikemia kliniczna ma różnorodną etiologię. Ciężkie hipoglikemie prowadzą w końcu do pozbawienia ośrodkowego układu nerwowego glukozy. Hipoglikemia jest często skutkiem ubocznym stosowania leków przeciwcukrzycowych.

Do najczęściej występujących przyczyn hipoglikemii (niedocukrzenia) zalicza się:

– za niskie spożycie węglowodanów w diecie, opuszczanie posiłków,
– upośledzenie wchłaniania glukozy w przewodzie pokarmowym,
– upośledzona produkcja glukozy w wątrobie,
– nadmierne zużycie glukozy,
– choroby endokrynologiczne,
– niektóre doustne leki przeciwcukrzycowe, insulina (zwłaszcza źle dawkowana)
– nadmierny wysiłek fizyczny,
– nadmierne spożycie alkoholu,
– wyniszczenie nowotworowe.

Do objawów hipoglikemii można zaliczyć:
– objawy ogólne – niepokój, nudności, ból głowy, uczucie wilczego głodu, drżenie rąk, mrowienie wokół ust, kołatanie serca, nadmierna potliwość;
– objawy z niedoboru glukozy w ośrodkowym układzie nerwowym – zaburzenia mowy, rozkojarzenie, zaburzenia koncentracji, zaburzenia widzenia, splątanie, nieracjonalne, niedostosowane do sytuacji zachowanie, bóle i zawroty głowy, utrata przytomności, drgawki, senność, śpiączka.

Diagnostyka hipoglikemii rozpoczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego. Następnie wykonywany jest test tolerancji glukozy (krzywa cukrowa). Polega on na pomiarze glikemii na czczo, a następnie na kilkukrotnym badania cukru po wypiciu roztworu 75 g glukozy. Glikemia w tym wypadku kontrolowana jest w następujących odstępach czasu: 120, 150, 180 i 240 minut po wypiciu glukozy. O hipoglikemii świadczy niski poziom cukru we krwi w którejkolwiek próbce krwi po wypiciu roztworu glukozy.

Celem leczenia hipoglikemii jest podwyższenie poziomów cukru we krwi pacjenta. Jest to osiągane poprzez spożycie niewielkiego posiłku bogatego w cukry proste, jak np. słodki napój (np. sok owocowy). Należy unikać spożywania produktów zawierających duże ilości tłuszczów jak, np. czekolada, gdyż obecny w nich cukier nie jest tak szybko wchłaniany i nie pozwala na skuteczną walkę z objawami hipoglikemii. Po przyjęciu cukrów prostych warto w drugiej kolejności spożyć produkty zawierające cukry złożone jak, np. chleb lub ziemniaki, aby zapobiec nawrotowi hipoglikemii po zużyciu przez organizm węglowodanów pochodzących z pierwszego posiłku.

W przypadku hipoglikemii, w której nastąpiła utrata przytomności, należy niezwłocznie uzyskać profesjonalną pomoc medyczną. Leczenie wówczas może obejmować dożylne podanie roztworów cukrów prostych oraz dodatkowe postępowanie mające na celu walkę z przyczynami rozwoju hipoglikemii.

W celu skutecznego zapobiegania rozwojowi hipoglikemii osoby leczące się na cukrzycę powinny ściśle przestrzegać zaleceń lekarza związanych z przyjmowaniem leków oraz właściwą dietą. Dodatkowo można także omówić modyfikowanie stosowanego leczenia w zależności od planowanego wysiłku fizycznego oraz ewentualnego spożywania alkoholu i innych czynników, które mogą wpływać na stężenie cukru we krwi. Najważniejsze w zapobieganiu hipoglikemii jest dokładne poznanie jej przyczyn.