Co to jest DEET?

Środki odstraszające organizmy żywe nazywane są repelentami. To substancje, które dzięki swoim właściwościom wpływają na naturalne zachowania różnych organizmów i mogą w ten sposób pełnić rolę ochronną dla człowieka przed ugryzieniami owadów, a ważne obiekty – przed uszkodzeniem czy zniszczeniem. Repelenty działając na zmysły wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku organizmów, powstrzymują je przed zbliżeniem się do chronionego obiektu. Najbardziej efektywną i szeroko używaną substancją aktywną preparatów odstraszających jest DEET – bezbarwna ciecz o słabym zapachu, która została udostępniona do użytku w 1957 roku. Do dzisiejszego dnia DEET jest najbardziej skuteczny w odstraszaniu owadów – kleszczy, komarów, moskitów.

Mechanizm działania DEET polega na zakłócaniu percepcji owadów, co uniemożliwia zlokalizowanie ofiary (owady wyszykują cel swojego ataku poprzez wyczuwanie zapachu kwasu mlekowego, który jest składnikiem potu człowieka) [1]. Po naniesieniu produktów zawierających DEET na skórę związek zaczyna parować pod wpływem ciepła. Dochodzi wówczas do zablokowania receptorów czuciowych owada, co działa na niego odstraszająco i odpychająco.

Czy DEET jest szkodliwy?

Po przeprowadzeniu kompleksowej oceny substancji czynnej, jaką jest DEET, Komisja Europejska stwierdziła, że środki odstraszające owady zawierające DEET (przy założeniu ich normalnego stosowania – zgodnego z informacjami na etykiecie) nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Taką samą decyzję wydała Agencja Ochrony środowiska Stanów Zjednoczonych (EPA – Environmental Protection Agency), która od 1998 roku badała tę substancję czynną. Agencja nie zidentyfikowała żadnego zagrożenia dla zdrowia ludzi, gatunków niedocelowych ani dla środowiska.

W celu ograniczenia ryzyka występowania działań niepożądanych bezwzględnie należy czytać etykiety tych produktów, na których to producenci muszą szczegółowo opisywać sposób oraz częstotliwość ich dawkowania. Jeśli już musimy sięgnąć po taki środek, poleca się wybierać jego możliwie najniższe stężenia, przy czym najlepiej stosować te preparaty nie bezpośrednio na odkryte części ciała, a na ubranie. Poza tym warto pamiętać, aby niczym nie zakrywać posmarowanego miejsca, ponieważ wówczas skóra zaczyna się nadmiernie pocić, w wyniku czego omawiana substancja silniej wnika do organizmu, a jej szkodliwość jest wyższa [2].

Jak stosować repelenty z DEET?

Preparatami, które zawierają DEET powinno się posmarować lub spryskać ciało z odległości 15-20 cm. Według danych zawartość DEET w preparatach na komary musi wynosić co najmniej 20%, żeby można było uznać te środki za wystarczająco skuteczne. Należy jednak pamiętać, że stężenie tej substancji w środkach na komary dla dzieci, a szczególnie dla niemowląt, które aplikowane są bezpośrednio na ich delikatną i wrażliwą skórę, nie może przekraczać 10%. W przypadku kiedy konieczna jest zastosowanie środka z DEET u niemowlaka, należy spryskać ubranko dziecka.

Preparaty odstraszające komary mogą być nakładane na ten sam obszar skóry jednocześnie z preparatami zawierającymi filtry UV. Należy jednak pamiętać, że DEET osłabia skuteczność ochrony przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Zaleca się najpierw zastosować krem z filtrem, a dopiero później produkt zawierający DEET. Działanie preparatów zawierających w swoim składzie DEET powinno utrzymywać się nawet prze 6-8 godzin.

Jakie są preparaty z DEET na komary i kleszcze?

Jeśli chodzi o najsilniejszą ochronę przed komarami, popularne są przede wszystkim środki z serii Mugga DEET: Mugga Spray na komary dla dzieci DEET 9.5%, Muga Spray Strong DEET 50%, Mugga Strong DEET 50% roll-on, Mugga DEET 20% roll-on, Ultrathon DEET 25% spray środek na komary i kleszcze.